در قسمت اول
"چگونه عکاس آسمان شب شوم؟" به قدم‌های آغازین و راه‌ورسم شروع این ژانر عکاسی اشاره کردیم، از پیش‌نیازها و مهارت‌های لازم گفتیم، تجهیزاتش را مورد بررسی قرار دادیم و قدم به قدم با یک عکاس شب همراه شدیم. حالا در قسمت دوم می‌خواهیم از هزینه‌ها و درآمد یک عکاس شب برایتان بگوییم، خطرات و محدودیت‌هایش را نشانتان دهیم و مسابقات و جشنواره‌هایش را معرفی کنیم. پس با قسمت دوم گفتگوی
اسمارتیز با "پریسا باجلان" عزیز همراه باشید تا پکیج اطلاعاتتان در مورد عکاسی شب تکمیل شود!
شاید اینها را هم بپسندید!
چشم‌انداز کاری و درآمدی عکاسی آسمان شب؟
عکاسان شب می‌توانند از راه فروش عکس‌هایشان کسب درآمد کنند. آموزش، برگزاری نمایشگاه و چاپ کتاب عکس راه‌های دیگری برای کسب درآمد در این رشته هستند. اما پیش‌نیاز موفقیت در این راه‌ها آن است که شما در این زمینه بسیار مطرح شده باشید.
پریسا باجلان
اگر جزو بهترین‌های روی کره‌ی زمین باشی میتونی از "عکاسی شب" و "عکاسی
نجومی" درآمد داشته باشی؛ مثلا آقای بابک امین‌تفرشی که عکاس نشنال
جئوگرافیک هستند و با آژانس‌های عکس معتبر کار می‌کنند. در چنین موقعیتی
می‌توان از این مسیر کسب درآمد کرد. اما اگر خیلی مطرح نشده باشی نمی‌توانی
درآمدی کسب کنی. چون به این تعداد عکاس شب نیازی احساس نمی‌شه.
فروش عکس: از آنجا که در ایران حق کپی‌رایت معنا ندارد، خیلی نمی‌توان روی این بخش کسب درآمد از عکاسی شب حساب باز کرد. از طرفی می‌توانید با آژانس‌های عکاسی خارج از ایران همکاری کنید و عکس‌هایتان را از این طریق به فروش برسانید که باز هم به دلیل تحریم‌ها امکان دریافت پول از این طریق کمی مشکل به نظر می‌رسد! اما شما می‌توانید به اشخاص عکس بفروشید که به مراتب کار راحت‌تری است.
پریسا باجلان
اگه به یک برند تبدیل شده باشید و مخاطب خاص خودتون رو پیدا کنید، می‌تونید
بیشتر به فروش عکس امیدوار باشید. مثلا خانمی که یکی از عکس‌های من رو خریده بود،
می‌گفت این عکس رو به این دلیل دوست داره که تداعی‌گر یک اتفاق ویژه تو زندگیش بوده و همزمان سفر من رو هم دنبال می‌کرده و همزمانی اون اتفاق و سفر من خیلی براش لذت‌بخش شده. از من خواست که اون داستان رو جداگانه
بنویسم تا در کنار قاب عکس به دیوار بزنه. در واقع وقتی پای داستان پشت عکس
به میان می‌آید، اون عکس هویت دیگه‌ای پیدا می‌کنه.
آموزش: یک راه کسب درآمد برای کسانی که خیلی به این رشته علاقه دارند، آموزش و تدریس است.
برگزاری نمایشگاه شخصی: برای کسب درآمد می‌شود روی این بخش هم حساب باز کرد، هرچند هنوز در ایران "عکاسی شب" خیلی جا نیفتاده و نیاز است بیشتر روی آن کار کرد.
چاپ کتاب عکس: یک راه درآمدی دیگر در این رشته چاپ کتاب و فروش آن است که باز هم نیاز به معرفی این بخش از عکاسی به عموم مردم است.
عکاسی آسمان شب به تنهایی امکان‌پذیر است یا به گروه نیاز دارد؟
تنهایی عکاسی کردن با این‌که لذت‌بخش است اما در مورد عکاسی آسمان شب کمی خطرناک به نظر می‌رسد. جدا از این‌که بعضی افراد فوبیای تنهایی و تاریکی دارند، ممکن است مشکلاتی برای شما پیش بیاید که به دلیل دور از دسترس بودن نتوانید از کمک‌های لازم برخوردار شوید.
ترکیب شفق قطبی با زیبایی آسمان شب هر بیننده‌ای را مسحور می‌کند | عکس: پریسا باجلان
از آنجا که لازمه‌ی عکاسی شب دوری از آلودگی نوری است، باید به مناطق دور از دسترسی سفر کنید که معمولا گوشی هم آنتن ندارد. پس بهتر است تنهایی برای عکاسی از آسمان شب نروید.
پریسا باجلان
تنها عکاسی کردن از آسمان شب برای من خیلی لذت‌بخشه و بارها
هم تجربه‌ش کردم. من فوبیای تنهایی و تاریکی ندارم و از سکوت و تنهایی،
آسمان پرستاره‌ی بالای سرت و زمینی که توی سکوت غرقه لذت می‌برم. اما در کل
تنهایی رفتن رو برای این سبک عکاسی توصیه نمی‌کنم.
عکاسی آسمان شب چه خطراتی دارد؟
عکاسی از آسمان شب در کنار زیبایی و هیجانی که دارد، نکات ایمنی هم دارد که بهتر است به آن‌ها توجه داشته باشید تا با مشکلی مواجه نشوید:
سوژه‌های زمینی، عکس‌های زیباتری از آسمان شب خلق می‌کنند! | عکس: پریسا باجلان
قبل از تاریکی هوا به مقصد موردنظرتان بروید؛ با این کار علاوه بر شناخت لوکیشن عکاسی فرصت شناخت منطقه را هم دارید.
در مورد مقصد موردنظرتان اطلاعات کسب کنید؛ مهم است که از قبل بدانید به چه منطقه‌ای می‌روید، حیوانات خطرناک آن را بشناسید و از کسانی که تجربه‌ی حضور در آن منطقه را دارند پرس‌وجو کنید.
پریسا باجلان:
بهترین حالتش اینه که پیوسته اطلاعات جمع کنی یعنی هم از طریق اینترنت و هم
از طریق بومی‌ها. از بومی‌ها بپرسیم چه حیواناتی در اون منطقه هست، مثلا
من همیشه می‌پرسم اینجا مار داره؟ گرگ داره؟ اینجا عقرب دیدید؟ ممکنه تعریف
ما از حیوان خطرناک با بومی‌ها فرق داشته باشه، به همین دلیل ممکن است
دیتاهایی به هم بدهیم که برای هم کاربرد نداشته باشه. بنابراین از دوستانی
که قبلا اونجا رفتن هم سوال می‌کنم.
با بومی‌های آن منطقه آشنا شوید؛ با بومی‌ها صحبت کنید، توضیح دهید که برای عکاسی آنجا رفته‌اید تا غافلگیر نشوند. در مورد خطرات منطقه از آن‌ها بپرسید و دل به قصه‌های آن‌ها در مورد آسمان شب بسپارید.
ترجیحا تنها نروید؛ همانطور که قبلا گفته شد عکاسی آسمان شب خطرات بالقوه‌ای دارد که بهتر است تنهایی سراغش نروید! تجربه‌ی عکاسی آسمان شب در قالب گروه‌های 3-4 نفره تجربه‌ی ایمن‌تری محسوب می‌شود.
"عکاسی آسمان شب" چه محدودیت‌های دارد؟
محدودیت جنسیتی: وقتی سخن از محدودیت‌های عکاسی شب به میان می‌آید، کلیشه‌های جنسیتی بیشتر از هر زمانی خودنمایی می‌کند. باید بدانید که این نوع عکاسی محدودیتی برای خانم‌ها ندارد و هر دو جنس به یک اندازه در معرض خطر هستند. اتفاقات ناگهانی در طبیعت، حمله‌ی حیوانات یا حتی خطر دزدیده شدن وسایل چیزی نیست که جنیست بشناسد.
یکی از راه‌هایی که به من کمک کرده اینه که با محلی‌ها و
بومی‌ها دوست بشم. مثلا وقتی برای عکاسی به سیستان و بلوچستان رفتم، توی
نخلستانی که مال دوستم بود اقامت داشتم. یه رفاقت دو طرفه که دو طرف همدیگه
رو درک می‌کنن و به من به عنوان یه خانم تنها که عکاس آسمان شبه کمک کرده.
یعنی رفاقت با بومی‌ها کمک کرده این محدودیت کمتر بشه.
محدودیت قانونی: بعضی مناطق برای عکاسی ممنوعیت دارند و بهتر است در مورد مناطقی که قصد عکاسی در آن‌ها را دارید، حسابی تحقیق کنید. مثلا اطراف مرزها و پایگاه‌های نظامی نباید عکاسی کرد چون جزو مناطق ممنوعه هستند. بعضی شهرها مثل تهران هم قوانین نانوشته‌ای در مورد ممنوعیت عکاسی در بعضی مناطق دارند که باید به آن توجه کنید. حالا که در مورد ایران صحبت کردیم، وقت آن است که اشاره‌ای به عکاسی در خارج از کشور هم بکنیم. برای عکاسی در کشورهای خارجی هیچ ممنوعیتی وجود ندارد و معمولا قوانین کاملا مشخصی در این زمینه دارند که حتی در اینترنت قابل دسترسی می‌باشد.
پریسا باجلان
برای عکاسی خارج از کشور هیچ ممنوعیتی نداشتم. من برای
عکاسی هوایی نرم افزاری دارم که در هر کشور نقشه‌اش را آپدیت می‌کند و در
آن نقشه مناطق ممنوع نشان داده می‌شود. اطراف سفارت‌خانه‌ها، اطراف
فرودگاه‌ها، اطراف مرزها و دیگر جاهای قرمز مناطق ممنوع به شمار می‌روند.
در اکثر کشورها این اطلاعات در اینترنت کاملا قابل دسترسیه. برای عکاسی در
خارج از کشور هم هیچ زمانی نه مشکلی داشتم نه محدودیتی و نه حتی هماهنگی
خاصی. نروژ و ایسلند و گرجستان رو تنها رفتم و هفته‌ها در طبیعتش گشتم.
اینقدر احساس امنیت میکردم که هیچ نگرانی نداشتم.
عکاسی شب و نجومی چه جشنواره یا مسابقاتی دارد؟
در ایران و سراسر جهان جشنواره‌ها و مسابقات مختلفی برای علاقه‌مندان به نجوم و عکاسی از آسمان وجود دارد که می‌خواهیم چند مورد از آن‌ها را به شما معرفی کنیم:
هفته جهانی نجوم: هفته‌ی جهانی نجوم هر ساله در ایران و در ماه اردیبهشت برگزار می‌شود. این هفته تقریبا متقارن با روز جهانی نجوم (11th may) است و نشست‌ها، کارگاه‌ها، سمینارها و اتفاقات جالب دیگر تنها بخشی از برنامه‌های این هفته در ایران می‌باشد.
کارگاه Twan: جهان در شب (The world at night)، پروژه‌ای بین‌المللی است که با همکاری حدود 30 عکاس مطرح آسمان شب در دنیا فعالیت می‌کند و کارگاه‌هایی در سراسر جهان و از جمله ایران برگزار می‌کند. یکی از بنیان‌گذاران "توآن" آقای بابک امین‌تفرشی هستند که علیرغم زندگی در خارج از کشور هر ساله به برگزاری این کارگاه در ایران کمک می‌کنند. این کارگاه به مدت 3 روز در زنجان برگزار می‌شود و اطلاعات مختلفی در مورد عکاسی نجومی و عکاسی آسمان شب در آن رد و بدل می‌گردد.
“پریسا باجلان در سال 96 برنده‌ی جایزه‌ی عکس برتر در رقابت‌های twan شد.”
مسابقات کشوری عکاسی نجومی: در این مسابقات عکاسان نجومی در یک شب مشخص کنار هم جمع می‌شوند و از یک سوژه‌ی خاص عکاسی می‌کنند. عکس‌هایی که صبح فردای مسابقه داوری و برگزیدگان مشخص می‌شوند.
دوست دارید عکاس این عکس زیبا شما باشید؟
ماراتن مسیه: مارتن مسیه، ماراتنی سالانه در مورد نجوم و عکاسی نجومی است که در ایران برگزار می‌شود. حالا چرا مسیه؟ آقای مسیه از اولین نفراتی بودند که لیست کهکشان و خوشه‌های ستاره‌ای و صحابی را در زمان‌های دور لیست کردند. اگرچه بعد از ایشان لیست‌های دیگری هم به وجود آمده اما لیست اجرام این شخص با توجه به ابزاری که آن زمان داشته 110 مورد بوده. در ماراتن مسیه، منجم‌ها تا صبح پای تلسکوپ‌های‌شان می‌ایستند و اجرامی که می‌بینند را ثبت می‌کنند. در کنار آن‌ها داوری قرار دارد که اجرام مشاهده شده را ثبت می‌کند. در سال‌های اخیر عکاسان شب هم در کنار منجمان در این ماراتن شرکت می‌کنند و هر دو گروه در صبح روز بعد داوری می‌شوند.
چه منابعی را برای کسب اطلاعات بیشتر مطالعه کنیم؟
در این قسمت چند منبع خوب و مفید به شما معرفی می‌کنیم تا برای اطلاعات بیشتر از آن‌ها استفاده کنید:
سایت مجله نجوم: که در برگیرنده‌ی اطلاعات جامع و به‌روز از دنیای نجوم می‌باشد.
مؤسسه آسمان شب: در سایت این مؤسسه هم به اطلاعات کاربردی نجوم دسترسی خواهید داشت و هم از قیمت تجهیزات می‌توانید مطلع شوید.
سایت امیر شاهچراغیان: که از عکاسان مطرح این حوزه به‌شمار می‌رود و محتوای اصولی تولید می‌کند.
کانال‌های مختلف در یوتیوب: کانال‌های مختلفی در یوتیوب وجود دارد که دنیایی از اطلاعات را می‌توانید در آن به دست آورید. علاوه بر این‌که پیش‌شرط استفاده از یوتیوب تسلط بر زبان انگلیسی است، اما باید بدانید همه‌ی اطلاعات آن هم قابل اعتماد نیست. از آنجا که این اطلاعات توسط کسی بررسی نمی‌شود امکان اشتباه در آن‌ها زیاد است، پس یا باید قدرت تحلیل و مقایسه داشته باشید یا کانال‌هایی را دنبال کنید که از صحت آن‌ها اطمینان داشته باشید. بعضی از کانال‌های معتبر در این زمینه را به شما معرفی می‌کنیم تا کارتان راحت‌تر شود:
*
حالا که همه‌ی دانستنی‌های لازم را در مورد عکاسی شب را بیشتر متوجه شدید، وقت آن است که به دل طبیعت اسرارآمیز شب بزنید و عکاسی از سقف نورانی بالای سرمان را شروع کنید، اینطور نیست؟