آیا ماسک تنفسی مانع از ابتلا به کرونا در هواپیما می شود؟

هر روز آمار مبتلایان و تلفات ویروس کرونا بیشتر می‌شود و همچنان پس از گذشت چند ماه از شیوع این بیماری، خبری از کمتر شدن سرعت گسترش آن نیست و بیماری کرونا همچنان با تمام سرعت درحال گشت‌وگذار در سرتاسر کره زمین است. همه کشورها و مردم جهان در تلاش هستند تا حداقل از سرعت گسترش این ویروس بکاهند و همین مسئله باعث شده که در روند زندگی عادی همه انسان‌ها تغییرات زیادی ایجاد شود. موثرترین راه‌هایی که تاکنون برای مقابله با بیماری کرونا اعلام شده‌اند عبارتنداز: فاصله‌گذاری اجتماعی، شستن مرتب دست‌ها، ضدعفونی کردن مکان‌های مشکوک به آلودگی، ماندن در خانه و رعایت موارد بهداشتی.

در این بین بسیاری از مردم مجبورند که به دلیل شرایط خاصی که دارند و یا برای رسیدگی به امور کاری، سفر کنند. احتمال ابتلا به ویروس کرونا در مکان‌های شلوغ و با تراکم جمعیتی بالا بسیار زیاد است. یکی از این اماکن فرودگاه‌ها و هواپیماها هستند که وارد شدن به آن‌ها می‌تواند موجب ابتلا به کرونا و حتی مرگ شود. اما همانطور که گفتیم عده‌ای از مردم مجبورند از هواپیما برای انجام کارهایشان استفاده کنند. خیلی از مردم در این ایام که ویروس کرونا در هر جایی کمین کرده و سلامتی انسان‌ها را به شدت تهدید می‌کند، عده‌ای با استفاده از ماسک‌های بهداشتی و دست‌کش به مکان‌های عمومی و پرخطر مثل هواپیما می‌روند. اما سوال اصلی خیلی از مردم این است که پوشیدن ماسک تنفسی می‌تواند از ورود ویروس کرونا به بدن جلوگیری کند؟ آیا می‌توانیم ماسک بزنیم و با خیال راحت به هرجایی که دلمان خواست برویم؟ اگر شما هم به دنبال جوابی برای این سوال‌ها هستید، حتما ادامه این مطلب را مطالعه کنید.

ویروس مرگبار کرونا برای اولین بار در اواخر سال 2019 در شهر ووهان چین شناسایی شد و سپس در مدت زمان کوتاهی به سراسر جهان گسترش پیدا کرد. کرونا یک سندروم تنفسی حاد است که با از کار انداختن دستگاه تنفسی بدن، منجربه مرگ انسان می‌شود. پیش از این نیز ویروس سارس در سال‌های 2002 تا 2004 در کشور چین و ویروس مرس در سال‌های 2012 تا 2015 در کشورهای عربستان و کره‌جنوبی با چنین مشخصه‌هایی شیوع پیدا کرد. ویروس سارس تنها حدود 5300 نفر را مبتلا کرد و فقط 774 نفر در 17 کشور براثر ابتلا به آن فوت کردند. به همین دلیل پزشکان و محققان در ابتدا فکر می‌کردند ویروس کرونا هم مانند سارس و مرس است و هرگز کسی فکرش را نمی‌کرد که این ویروس به این سرعت در تمام کشورهای جهان شیوع پیدا کند و تا لحظه نگارش این مطلب حدود 2 میلیون نفر را مبتلا کند و حدود 120 هزار کشته برجا بگذارد.

این ویروس همچنان با سرعت زیاد در حال گسترش است و معلوم نیست چه زمانی از شر آن خلاص می‌شویم. پس برای شکست این ویروس باید تا زمان پیدا شدن درمانی برای آن و یا کنترل شدنش، از حضور در اجتماعات و رفتن به سفرهای غیرضروری اجتناب کرد. بسیاری از کشورهای درگیر با این بیماری با اعلام قرنطینه عمومی و یا اعمال محدودیت‌های شدید برای رفت‌وآمد و تردد مردم، درحال مبارزه با این دشمن نامرئی بشر هستند. ویروس کرونا بین یک تا 14 روز و در برخی موارد تا 16 روز در بدن نهفته می‌ماند و علائم آن تازه بعد از این مدت ظاهر می‌شوند. اما در طول دوران نهفتگی کرونا در بدن، فرد مبتلا می‌تواند ویروس را از طریق بزاغ دهان و با عطسه و سرفه به دیگران انتقال دهد.

علائم کرونا بسیار شبیه به آنفولانزای عادی و شامل تنگی نفس، سرفه خشک، تب، خستگی و کوفتگی بدن، درد عضلانی و در برخی افراد همراه با آبریزش بینی، سردرد، گلودرد و مشکلات گوارشی همراه است. این ویروس برخلاف ویروس سارس از پشت گلو فعالیت خود را آغاز می‌کند و به همین دلیل از اولین لحظه که وارد بدن فرد می‌شود، با صحبت کردن، سرفه و عطسه می‌تواند به دیگران انتقال یابد. همه افراد با هر سنی می‌توانند به این بیماری مبتلا شوند اما شدت این ویروس در بدن افراد بالای 50 سال و همچنین کسانی که بیماری‌های زمینه‌ای مانند بیماری ریوی، دیابت، بیماری‌های قلبی و عروقی، فشار خون بالا و سیستم ایمنی ضعیفی دارند بیشتر است.

از آن‌جا که در سفر هوایی با هواپیما ممکن است فردی که در اطراف ما نشسته مبتلا به ویروس کرونا باشد، احتمالا از ماسک تنفسی برای در امان ماندن از این ویروس استفاده می‌کنید. باوجود وضع قوانین سخت‌گیرانه برای جلوگیری از ورود تروریست‌ها و هواپیما ربایان، اما هیچ‌کدام از سازمان‌های امنیتی که مسئول نظارت بر امنیت پروازها هستند قوانینی برای عدم ورود مسافران با ماسک پزشکی به هواپیما ندارند و به راحتی می‌توان با این ماسک‌ها وارد هواپیما شد. البته در برخی از مراحل تشخیص هویتی لازم است برای شناسایی ماسک خود را برای چند لحظه بردارید.

براساس یافته‌های محققان و دانشمندان، ویروس کرونا از طریق تماس با سطوح آلوده و هوا منتقل می‌شود. بیشتر افراد از طریق تماس با سطوح آلوده به این ویروس مبتلا می‌شوند و ماسک‌های بهداشتی نمی‌توانند مانعی برای ابتلا از این طریق باشند. خوشبختانه یافته‌ها نشان می‌دهد که کرونا خیلی نمی‌تواند در هوا دوام بیاورد و اگر فردی مبتلا در فاصله دو تا دو و نیم متری شما باشد، ممکن است با سرفه و عطسه آن شخص، ویروس وارد بدن شما هم بشود. پس در هواپیما تنها در صورتی که فردی مبتلا به کرونا در صندلی دو ردیف کناری شما باشد، ممکن است باعث آلودگی شما به این بیماری از طریق هوا شود و بقیه سرنشینان هواپیما خطری برای سلامتی محسوب نمی‌شوند.

ویروس کرونا در محیط‌های آزمایشگاهی تا چند ساعت در هوا می‌ماند که این مدت در محیط‌های عادی کمتر است. اما کرونا بر روی سطوح مختلف از چند ساعت تا 10 روز باقی می‌ماند و می‌تواند به بدن افراد دیگر منتقل شود. دکتر وای هونگ یو یکی از محققانی است که به دلیل شرایط کاری‌اش مجبور است مسافرت‌های زیادی برود. پاسخ دکتر یو به این سوال، به کسانی که می‌خواهند در این ایام با هواپیما به سفر بروند، کمک زیادی می‌کند. ماسک‌های جراحی می‌توانند تا حد زیادی جلوی پخش شدن ویروس کرونا را بگیرند. این ویروس هنگام عطسه و سرفه به همراه آب دهان خارج می‌شود اما اگر فرد مبتلا ماسک جراحی زده باشد، بزاغ دهان و ویروس به سطح ماسک می‌چسبند و در محیط پخش نمی‌شوند. پیش از این کارشناسان بهداشت توصیه می‌کردند که فقط افراد مبتلا به کرونا باید ماسک بزنند اما از آن‌جا که این ویروس می‌تواند تا مدت‌ها بدون علامت در بدن هر شخصی باشد، توصیه‌ها تغییر کرد و حالا توصیه می‌شود همه افراد از ماسک تنفسی استفاده کنند.

البته دکتر یو می‌گوید که در صورت در دسترس نبودن ماسک‌های بهداشتی می‌توان از پارچه هم برای جلوگیری از پخش شدن ویروس استفاده کرد. البته کارایی پارچه به اندازه ماسک‌های موجود در بازار نیست اما بازهم از هیچی بهتر است و می‌تواند جلوی بسیاری از ذرات آلوده به ویروس کرونا را بگیرد. همینطور دکتر یو اضافه می‌کند که اکثر هواپیماها دارای سیستم‌های تصفیه هوای HEPA هستند و تبادل هوای داخل هواپیما نیز به طور مرتب و حدود 20 تا 30 بار در ساعت انجام می‌شود. فیلترهای تصفیه هوای داخل هواپیما می‌توانند 99/7 درصد از ذرات معلق هوا مانند مواد بیولوژیکی را از بین ببرند. همچنین دکتر یو می‌گوید که انتقال ویروس در هوا از طریق ذرات آب انجام می‌شود و به همین دلیل ویروس کرونا فقط در فضای اطراف شخص مبتلا باقی‌ماند و به سایر نقاط هواپیما منتقل نمی‌شود.

در بازار، ماسک‌های پزشکی و بهداشتی متفاوتی وجود دارند که هرکدام از آن‌ها می‌توانند جلوی ورود درصدی از ذرات معلق هوا را بگیرند. به‌عنوان مثال ماسک‌های N95 جلوی ورود 95 درصد و ماسک‌های N99 جلوی ورود 99 درصد از ذرات ریز موجود در هوا را می‌گیرند. البته دکتر یو توضیح می‌دهد که این درصدها برای ذراتی است که از ویروس کرونا بزرگ‌تر هستند و یک ماسک N99 لزوما نمی‌تواند جلوی ورود 99 درصد از ویروس‌های کرونا را بگیرد. البته همین هم برای کسانی که در محیط‌های پرخطر مثل بیمارستان‌ها هستند بسیار مهم و ضروری است. معمولا پزشکان و پرستاران که بیشتر از همه در معرض خطر ابتلا به بیماری کرونا از طریق هوا هستند باید از ماسک‌های قوی‌تر استفاده کنند و برای مردم عادی ماسک‌های معمولی و ماسک‌های جراحی کافیست.

ویروس کرونا تمام مردم جهان را درگیر کرده و کمبود ماسک تنفسی هم به یکی از مشکلات این روزهای اکثر کشورها تبدیل شده‌است. کارشناسان می‌گویند که به دلیل کمبود ماسک‌های N95 و قوی‌تر، مردم عادی باید در خانه بمانند و فاصله اجتماعی را رعایت کنند تا نیازی به این ماسک‌ها نداشته‌باشند. همچنین مردم باید در صورت خروج از خانه از ماسک‌های عادی استفاده کنند تا ماسک‌های N95 برای کادر پزشکی و پرستارانی که در خط مقدم مبارزه با کرونا هستند، به تعداد کافی موجود باشد. ماسک‌های معمولی یا ماسک‌های جراحی جلوی پخش شدن ویروس توسط عطسه و سرفه را می‌گیرند اما منافظی دارند که باعث ورود ویروس کرونا از آن‌ها می‌شود. به همین دلیل دکتر یو توصیه می‌کند که مردم حتما دقت کنند که ماسک به درستی روی صورت نصب شود. اگر ماسک‌های بهداشتی به خوبی روی صورت قرار نگیرند ممکن است باعث ورود ذرات آلوده به هوا و همچنین استنشاق هوای آلوده شوند. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های واگیردار هم گفته‌است که موهای صورت مانند ریش و سبیل باعث کاهش اثر ماسک می‌شوند.

دکتر یو توصیه می‌کند که مردم از قبل، نحوه قرار دادن درست ماسک تنفسی برروی صورت را تمرین کنند. همچنین نحوه دور انداختن ماسک استفاده شده هم بسیار مهم است. به هیچ عنوان چه در هنگام نصب و چه در هنگام برداشتن ماسک تنفسی نباید به خود ماسک دست بزنیم و باید ماسک را از قسمت بندها بگیریم. چرا که هنگام گذاشتن ماسک روی صورت ممکن است دستمان آلوده باشد و پس از برخورد با ماسک آن را نیز آلوده کند. این آلودگی می‌تواند از طریق تنفس وارد بدن ما شود. همینطور هنگام درآوردن ماسک هم ممکن است سطح آن دارای ویروس باشد و دست ما هم آلوده به ویروس شود. پس از توصیه سازمان کنترل و پیشگیری از بیماری‌های واگیردار مبنی‌بر استفاده همه مردم از ماسک صورت و کمبود ماسک در سراسر جهان، عده زیادی از مردم ماسک‌های پارچه‌ای درست کرده‌اند. در این رابطه هم دکتر یو توصیه می‌کند قبل از درست کردن چنین ماسک‌هایی حتما پارچه مورد استفاده و دست‌های خود را با آب گرم و صابون شسته و ضدعفونی کنید و پس از هربار استفاده هم، ماسک باید کاملا شسته و ضدعفونی شود.

یکی دیگر از توصیه‌های دکتر یو در رابطه با ماسک‌های دست‌ساز این است که از دو لایه پارچه با رنگ‌های مختلف که به هم دوخته شده‌اند، برای درست کردن ماسک استفاده کنید که بدانید کدام طرف ماسک برروی دهان و کدام طرف آن به سمت بیرون بوده‌است. برخی از مردم هم از چشم‌بندهای خواب به‌عنوان ماسک استفاده می‌کنند و باید دقت کنند که ماسک درست شده اندازه صورت باشد و به خوبی دهان و بینی را بپوشاند و هیچ شکافی برای ورود هوا از اطراف ماسک وجود نداشته‌باشد.

دکتر یو در ادامه می‌گوید که بهترین راه پیشگیری از ویروس کرونا این است که با آن شبیه به آنفولانزا یا یک سرماخوردگی عادی برخورد کنیم. یعنی هرکاری که برای جلوگیری از گرفتن آنفولانزا می‌کنیم را باید انجام دهیم تا احتمال ابتلا به بیماری کرونا کمتر شود. نائومی کمبل مدل انگلیسی که مدام درحال سفر کردن است می‌گوید که پیش از هربار مسافرت با هواپیما کلیه وسایلی که در پرواز به آن‌ها دست می‌زند، مانند: دسته صندلی، سینی میز غذا و هرچیزی که ممکن است دستش به آن بخورد را ضدعفونی می‌کند. سازمان کنترل و پیشگیری از بیماری‌های واگیردار اکیدا توصیه می‌کند که از سفرهای غیرضروری در این ایام خودداری کنید. اما اگر مجبور به انجام سفر و نگران ابتلا به ویروس کرونا هستید، رعایت موارد بهداشتی را به هیچ عنوان فراموش نکنید.

براساس توصیه‌های مختصصان و پزشکان، دستانتان با صورت و دهان تماس نداشته‌باشد و همواره دست‌ها را با مواد ضدعفونی کننده الکلی یا آب و صابون به مدت 20 ثانیه بشویید. همچنین محلول‌های الکلی شست‌وشوی دهان ممکن است با از بین بردن میکروب‌های موجود در دهان به طور موقت از ورود ویروس کرونا به بدن جلوگیری کند اما نمی‌تواند باعث عدم انتقال بیماری به بدن شود. علاوه‌بر این از تماس با افراد بیمار، حیوانات، بازارهای خرید و فروش حیوانات زنده و محصولات مرتبط با آن‌ها خودداری کنید. در هنگام سفر هم از دست زدن و بوسیدن آثار و اشیای مقدس و باستانی خودداری کنید و دست خود را به صورت و دهانتان نزنید. در ابتدا توصیه می‌شد که همه مردم لازم نیست ماسک بزنند و فقط افرادی که دارای علائم بیماری هستند باید از ماسک استفاده کنند اما به مرور زمان این توصیه تغییر کرد و حالا گفته می‌شود که همه مردم باید از ماسک‌های بهداشتی استفاده کنند. استفاده از ماسک باعث می‌شود که اگر ویروس به صورت نهفته در بدن شماست به دیگران انتقال پیدا نکند و همچنین کمی هم از شما را در برابر ورود ویروس کرونا به بدن‌تان محافظت می‌کند.