سفر را از تهران آغاز می‌کنیم و از آنجا که مقصدمان جاده‌ی سوادکوه است، صبح زود (ساعت 6) از تهران راهی فیروزکوه می‌شویم. در بین راه در شهر گیلاوند برای صبحانه توقف کنید. پیشنهاد همیشگی من برای خوردن صبحانه قهوخانه گیلاوند است که کمی بعد از پلیس راه و سمت چپ آن قرار گرفته. قهوه خانه گیلاوند به املت‌های خوشمزه‌اش معروف شده، آن هم با نان بربری تازه و پیاز که پیشنهاد می‌کنم اصلا از دست ندهید.
بعد از خوردن صبحانه‌ی دلچسب مسیرتان را به سمت شهر فیروزکوه ادامه دهید. بعد از آن به گردنه‌ی گدوک می‌رسید. اولین بازدیدتان را با کاروانسرای گدوک آغاز کنید که کمتر کسی آن را می‌شناسد. متأسفانه در حال حاضر این کاروانسرا به عنوان پارکینگ ماشین‌های راهداری مورد استفاده قرار می‌گیرد و به دلیل رسیدگی نکردن در حال تخریب است.
وحید محمدی
اگر این کاروانسرا مرمت شود می‌توان به عنوان یک فضای گردشگری عالی با منظره‌ای زیبا از آن استفاده کرد.
این کاروانسرا در دوره صفوی و قاجار احداث شده و جزء کاروانسراهای بیرون شهری محسوب می‌شود تا مسافرانی که از دشت ری به منطقه طبرستان گذر می‌کردند را اسکان دهد. بعد از بازدید مسیر را به سمت سوادکوه ادامه دهید. در مسیر می‌توانید از
چشمه معدنی شوراب،
پل‌های سه خط طلا،
قلعه مازیار،
پل ورسک،
کلیسای باربارا دیکاتوم و
گورستان اخوت (اگر وقت داشتید) دیدن کنید. در ادامه مسیر و نرسیده به شهر
پل سفید، وقتی در سمت راست به
تابلو خطیرکوه رسیدیم باید مسیر را تغییر داد. به محض پیچیدن به سمت راست، رو به رویمان دهانه غار اسپهبد پدیدار می‌شود. بعد از 4 کیلومتر رانندگی در مسیرهای پرپیچ خم جاده به پایین دهانه غار می‌رسید. نکته اول اینکه دسترسی به غار اسپهبد بسیار سخت و نیازمند تجهییزات سنگ نوردی است و فقط می توانید تا نزدیکی پایین دهانه غار بروید که شیب بسیار تندی دارد و باید حسابی مراقب باشید. این مجموعه بزرگترین دهانه غار طبیعی دنیا است که در انتهای دهانه به صورت دست‌کند و سنگ چین با ملات ایجاد شده است. این غار قلعه در قرن 2 بعد از اسلام در دوره حکمرانی اسپهبد خورشید از سلسه باوندیان حاکم منطقه طبرستان ایجاد گشته.
“این مجموعه بزرگترین دهانه غار طبیعی دنیا است که در انتهای دهانه به صورت دست‌کند و سنگ چین با ملات ایجاد شده است.”
بعد از رفتن تا نزدیکی دهانه که راه بسیار سختی است، مسیر را به طرف قلعه‌ی زیبای کنگلو ادامه دهید. در بین مسیر از روستاهای بسیار زیبایی گذر می‌کنید. در میانه راه باید از روی یک رودخانه‌ی کم عمق هم گذر کنید و بعد از دیدن تابلو قلعه کنگلو خود را آماده‌ی بالا رفتن از گردنه‌ای با شیب نسبتا تند کنید. این گردنه و مسیر پر پیچ و خم آن حدودا 9 کیلومتر ادامه خواهد داشت. بعد از طی کردن این گردنه، به ابتدای مسیر پیاده‌روی می‌رسید.
“برای این برنامه کفش مناسب و تجهیزات کمپینگ به همراه داشته باشید.”
پوشش گیاهی منطقه یعنی درختان مرز و ولیک کم‌کم تغییر می‌کنند و شما وارد مسیر جنگلی می‌شوید. حدودا 45 دقیقه طول می‌کشد تا با پیاده‌روی در جنگل‌های این منطقه به قلعه کنگلو برسیم. مسیر قلعه از داخل جنگل با شیبی نسبتا تند و ملایم گذر می‌کند. این قلعه از دور همانند عقابی است که بر فراز کوهی نشسته و بال‌های خود را گشوده است. این دژ-قلعه که اساس آن از لاشه سنگ ساروج، آهک و آجر ساخته شده کارکرد نظامی داشته و در دو طبقه بنا گشته است. از آنجا که دور تا دور آن پرتگاه بوده فقط از درب قلعه اجازه ورود داشتند. زمان ساخت این دژ مربوط به دوره ساسانیان برمی‌گردد و البته در اوایل اسلام هم این قلعه همچنان کارکرد نظامی داشته است.بعد از بازدید از این مجموعه‌ی زیبا برای صرف ناهار به بالای روستای کنگلو بروید. می‌توانید در این منطقه کمپ کنید و با هیزم‌هایی که از قبل با خود آورده‌اید آتش بر پا کنید.
“یادتان باشد در این منطقه به دلیل ارتفاع بالا هیزمی پیدا نمی شود واز قبل حتما با خودتان هیزم بیاورید.”
با نزدیک شدن به غروب 2 انتخاب پیش رو دارید. یا می‌توانید شب را در همان منطقه کمپ کنید و یک روز بیشتر در سفر باشید، یا اینکه مسیر را برگردید. برای برگشت، گردنه را به سمت دره خطیرکوه پایین بیایید و مسیر را به طرف فیروزکوه ادامه دهید. در بین راه در گردنه گدوک توقفی داشته باشید و آش دوغ معروف آن را امتحان کنید. قیمت هر ظرف آش 6 هزار تومان است که پیشنهاد می‌کنم گذرتان به آن جا خورد حتما امتحان کنید. بعد از خوردن آش خوشمزه مسیر را به طرف تهران ادامه دهید.
امیدواریم این برنامه شما را در داشتن سفری متفاوت به مناطق بکر سوادکوه کمک کرده باشد. اگر تجربه‌ای از سفر به این مناطق دارید خوشحال می‌شویم آن را با
اسمارتیز در میان بگذارید.
کافه‌ها و رستوران‌های این منطقه
- قهوهخانه گیلانوند
- آش دوغ گردنه گدوک