تالاب بامدژ اهواز

دیدنی‌های اهواز، تنها به بناهای قدیمی، آثار به جا مانده از دوران جنگ، مناطق تفریحی و مراکز خرید محدود نمی‌شود. گاهی دیدن زیستگاه جانوران و گیاهان مختلف نیز می‌توان جذاب و خاطره انگیز باشد. تالاب بامدژ اهواز، از همین دیدنی‌هایی‌ست که حتماً دوبار باید از آن دیدن کنید، یکبار در اواخر بهار و اوایل تابستان و بار دیگر در اواخر دی ماه و اوایل بهمن. دلیل این کار را در ادامه مطلب توضیح خواهیم داد. با اسمارتیز همراه باشید.

تاریخچه و پیشینه تالاب بامدژ

تالاب بامدژ از مهم‌ترین تالاب‌های جنوب غربی ایران و از مناطق اصلی زندگی جانوران آب‌دوست اهواز است. این تالاب در دهه 30 شمسی، نزدیک به 10 هزار هکتار وسعت داشت. نقشه برداری این تالاب نیز در همان دهه 30 انجام شد و برای اولین بار بود که تالاب بامدژ مورد بررسی و تحقیق قرار می‌گرفت. البته در حال حاضر با وجود صدمات زیادی که خشکسالی و انسان به این تالاب وارد کرده‌اند، وسعت آن به زیر 4000 هکتار آمده است. با این حال، هنوز هم نمی‌توان جایگاه این تالاب عظیم را در نظر نگرفت. تالاب بامدژ را با نام‌های زیادی صدا می‌زنند. هور ال‌میناو، هور طواهر و هور مزرعه نام‌های دیگری هستند که به تالاب نسبت داده‌اند. دلیل آن شاید نزدیکی تالاب به مزارع روستای سادات طواهر اهواز باشد. اهمیت تالاب بامدژ تنها به خاطر نگهداری حجم عظیم آب شیرین رودخانه‌های آن نیست و این تالاب به زیستگاه پرندگان مهاجر شرق آفریقا و سیبری نیز به شمار می‌آید. بسیاری از این پرندگان مهاجر، از تالاب بامدژ برای استراحت چند روزه خود استفاده می‌کنند. نی‌زار بودن و وجود شاخه‌های بلند گیاهی در میان تالاب، دلیل اصلی زندگی پرندگان تخم‌گذار در تالاب بامدژ است که از آن‌ها در برابر حیوانات درنده و وحشی، محافظت می‌کند.
در دهه‌های گذشته، دخالت‌های انسانی و ایجاد سدهای پی در پی و پشت سر هم بر سر رودخانه شاوور یا کندن چاه‌های زیاد در اطراف تالاب برای آبیاری زمین‌های کشاورزی روستا باعث شد که آب تالاب به حد زیادی کم شود و قسمت عظیمی از تالاب رو به خشکی بگذارد. این امر موجب شد که علاوه بر از دست رفتن زیستگاه حیوانات بومی منطقه، گیاهان زیادی نیز به نابودی کشیده شوند. البته در سال‌های اخیر و با بالا رفتن حجم بارش‌های فصلی، کمی از این مشکلات حل شده و طبیعت، در حال بازسازی و ترمیم خود است. از حیوانات بومی این تالاب می‌توان به انواع پرندگان آبزی و کنار آبزی از جمله انواع مرغابی‌ها، آبچلیک‌ها، حواصیل‌ها، اکراس و همچنین شنگ (سگ آبی بومی، به عنوان تنها پستاندار آبزی تالاب)، انواع دوزیستان، خزندگان، لاک‌پشت خزری و لاک‌پشت لاک نرم و انواع ماهی‌های آب شیرین مثل بنی، شیربت، حمری، کپور و بیاح اشاره کرد. همچنین حیواناتی همچون روباه، شغال، خرگوش، گرگ، کفتار، سمور، خفاش، خارپشت ایرانی نیز در کنار این تالاب زندگی می‌کنند که تعداد گونه‌های جانوری وابسته به این تالاب را به بیش از 234 گونه می‌رسانند. علاوه بر آن از 134 گونه گیاهی تالاب بامدژ، می‌توان به خارشتر خزری و ایرانی، ترنجبین، شیرین‌بیان، خار پنبه، شاه‌تره، گل گاوزبان، پونه، کُنار، تاج‌خروس، نی و گا گله اشاره کرد.

بهترین زمان رفتن به تالاب بامدژ

برای دیدن این تالاب نباید عجله‌ای به خرج دهید. دیدن تالاب را ما برای دو بازه در سال پیشنهاد می‌کنیم. از اواخر بهار تا اوایل تابستان، آب رودخانه شاوور اهواز (که منبع تغذیه اصلی این تالاب نیز به شمار می‌آید) بیشتر از ایام دیگر است و می‌توانید بهترین و پُرآب‌ترین بازه‌ی تالاب را در این ایام مشاهده کنید. بازه‌ی زمانی دوم در اواخر دی ماه و اوایل بهمن است که در این بازه با آمدن پرندگان مهاجر و خارجی، فرصت آن را دارید تا کوچ آن‌ها را از نزدیک مشاهده کنید. یقینا دیدن این پرندگان و سبک زندگی آن‌ها می‌تواند برای هر گردشگر و توریستی جذاب باشد. علاوه بر آن، در بهار و تابستان ممکن است گرمای هوا شما را کمی آزار دهد یا اگر در اوایل تابستان می‌آیید، رطوبت بالای اطراف تالاب و شرجی بودن هوا، نفس کشیدن را برای شما سخت کند. به همین دلیل بهتر است بازه‌ی اواخر دی و اوایل بهمن را برای دیدن تالاب بامدژ اهواز از دست ندهید. این فرصت را دارید تا بعد از دیدن تالاب، به شوش یا دزفول رفته و از دیدنی‌های آن شهرها را نیز بازدید کنید.

راه‌های دسترسی به تالاب بامدژ

آدرس: خوزستان، 40 کیلومتری شمال غربی اهواز، مجاور روستای سادات طواهر، تالاب بامدژ اهواز
متاسفانه با وجود جاذبه‌های فراوان منطقه، هنوز مسیر درست و مشخصی برای رفتن به تالاب در دسترس نیست. بعید است که بتوانید با صرف مبالغ کم، به تالاب بروید. همچنین مسیر دسترسی به تالاب، ناهموار و گاهی خاکی است و همین امر، رفت و آمد به تالاب را سخت خواهد کرد. بهترین وسیله برای رفتن به تالاب بامدژ، استفاده از خودروی شخصی‌ست. می‌توانید با خودروی خود از مسیر اهواز به اندیمشک، 40 کیلومتر را رفته و پس از آن ورودی تالاب را ببینید. از طرفی، اگر امکانش را دارید، همین جاده را ادامه داده تا به شوش برسید و دیدنی‌های آن شهر را نیز ببینید. اتوبوس، مینی‌بوس و تاکسی بین شهری برای این مسیر وجود ندارد مگر آنکه به سختی بتوانید برای مسیر روستا ماشینی پیدا کنید. همچنین نبود امکانات گردشگری و رفاهی در نزدیکی تالاب باعث می‌شود که نتوانید بازدید کاملی از تالاب داشته باشید یا حتی برای چند ساعتی در آن‌جا توقف کنید. بهتر است بازدیدتان را در حوالی صبح انجام داده و پس از آن به نقاط دیدنی دیگر بروید.

هزینه ورودی و ساعات دسترسی

برای رفتن تالاب بامدژ اهواز، لازم به پرداخت هیچ هزینه‌ای ندارید. در واقع، امکاناتی وجود ندارد که بخواهید برای آن هزینه‌ای بپردازید. نبود پارکینگ، رستوران و مراکز اقامتی ساده در اطراف تالاب، نشان از اهمیت کم گردشگری در این شهر دارد که می‌تواند ناشی از نبود بودجه کافی برای توسعه این بخش باشد. می‌توانید در تمامی طول روز از تالاب بامدژ بازدید کنید اما به دلیل نبود امکانات کافی اقامتی، بهتر است مدت زمان زیادی را در تالاب توقف نداشته باشید. حتی سرویس بهداشتی نیز در نزدیکی تالاب وجود ندارد و این خود مشکل بزرگی برای ماندن در منطقه است. می‌توانید از ساعت 7 یا 8 صبح، که هنوز هوا خنک است به سمت تالاب حرکت کنید و پس از نیم ساعت به آن برسید. از طرفی بازدید از تالاب نیز بیشتر از 2 ساعت زمان نخواهد گرفت. پس از راهی شوش شده و جاهای دیدنی شوش را ببینید. سعی کنید بازدید خود از تالاب را به تاریکی شب نیز نیندازید زیرا وسایل روشنایی نیز در نزدیکی آن نیست و ممکن است با حیوانات وحشی یا گرفتار شدن در تالاب مواجه شوید.

دانستنی‌هایی در مورد تالاب بامدژ

راهنمای رفتن به تالاب بامدژ

تالاب بامدژ، حتی با وجود تمام بی مهری‌ها و کم لطفی‌هایی که به آن شده، هنوز پابرجاست و هنوز هم میزبان خوبی برای مسافران اهواز است. این تالاب به همراه روستاها اطراف، می‌تواند مکان خوبی برای دور شدن از شلوغی شهرهای اطراف باشد و خیلی از مسافران جنوب را به خود بکشاند. وجود حیوانات و گیاهان مختلف در تالاب نیز، بر زیبایی و اهمیت آن افزوده است. البته خیلی از مسافران به اشتباه، فکر می‌کنند که می‌توانند در تالاب بامدژ همانند رودخانه‌ها و دریا شنا کنند که باید بگوییم، تنها قایقرانی در تالاب بامدژ امکان پذیر است. عمق این تالاب به 4 متر می‌رسد اما با این وجود، ریشه دواندن گیاهان فراوان دور و اطراف تالاب، می‌تواند بلای جان شناگران شود. فرقی نمی‌کند که تا حد در شنا کردن ماهر باشید، رفتن در آب‌ها تالاب بامدژ، که محل زندگی گیاهان آبزی فراوانی‌ست، کاری خطرناک و با صدمات جبران ناپذیر به شمار می‌آید. اگر در طول سفر خود به اهواز، فرصتی حتی کوتاه در اختیار داشتید، بازدید از تالاب بامدژ را از دست ندهید. البته بهتر است قبل از این کار، برنامه سفر به اهواز و شوش را بچینید تا در میانه راه، سردرگم نشوید.