• اینستاگرام اسمارتیز
  • ویزاکار
  • اکو کمپ کویری متین آباد

تالاب گمیشان، پناهگاه پرندگان نادر در ایران

10 اردیبهشت، 1399
10 اردیبهشت، 1399
مدت مطالعه :
تالاب بین‌المللی گمیشان که در نزدیکی شهرستان گومیش تپه (تپه نقره‌ای) قرار دارد، محیط زیست منحصر به فردی است. گونه‌های کم نظیری از پرندگان هر سال این منطقه را انتخاب می‌کنند تا یک زمستان را کنار ما بگذرانند. این صحنه‌های ناب باعث شده خیلی از گردشگران ایرانی و خارجی به این منطقه سر بزنند تا علاوه بر داشتن یک روز آرام، راجع به این پرندگان هم چیز‌هایی یاد بگیرند. برای آشنایی بیشتر با تالاب گمیشان با اسمارتیز همراه باشید.
بهترین فصل بازدید از تالاب گمیشان
برای انتخاب بهترین زمان سفر به تالاب گمیشان، علاوه بر شرایط آب و هوایی، باید مسئله‌ی دیگری را هم در نظر بگیرید و آن فصل مهاجرت پرندگان است. خیلی از گردشگران از تعطیلی‌های بهار و تابستان استفاده می‌کنند و به دیدن تالاب گمیشان می‌روند. با وجود این که تالاب در همه‌ی فصل‌ها دیدنی‌های جالب خودش را دارد، اما اگر می‌خواهید علاوه بر لذت بردن از زیبایی‌های طبیعت، سفرتان کمی رنگ و بوی علمی هم به خودش بگیرد، از آبان ماه تا اواخر اسفند که فصل مهاجرت پرندگان به این تالاب است، می‌تواند بهترین زمان سفر به تالاب باشد. در این فصل گونه‌های بسیار نادر و در حال انقراض از سمت مناطق سردسیر روسیه به تالاب گمیشان پناه می‌آورند که باعث به وجود آمدن صحنه‌های خیلی زیبایی می‌شوند. حتما قبل از سفر شرایط آب و هوایی منطقه را بررسی کنید تا از بازدیدتان بیشترین استفاده را بکنید. 
راه‌های دسترسی به تالاب گمیشان
برای بازدید از تالاب بین المللی گمیشان، باید به شهرستان گمیش تپه گلستان بروید. گمیش تپه، در 20 کیلومتری شمال بند رترکمن و نزدیک به مرز ایران و ترکمنستان قرار دارد. اگر از سمت گرگان حرکت می‌کنید، باید از طریق میدان بسیج وارد بزرگراه 70 آسیا بشوید. وقتی به کردکوی رسیدید، می‌توانید از طریق جاده‌ی کردکوی- بندر ترکمن مستقیما به بندر بروید. اگر می‌خواهید همچنان از بزرگراه استفاده کنید مسیرتان طولانی‌تر می‌شود. بعد از آن از بندرترکمن به گمیش تپه بروید و مسیرتان را 10 کیلومتری شمال گمیش تپه ادامه بدهید تا محیط بانی تالاب را ببینید. اگر اتومبیل شخصی ندارید، بهتر است دنبال یک تور بازدید از تالاب گمیشان بگردید تا هم در هزینه‌ی سفر صرفه جویی کنید و هم بتوانید اطلاعات زیادی راجع به تالاب از راهنمای تور کسب کنید.
هزینه بلیط و ساعات دسترسی
بازدید برای گردشگران رایگان است و محدودیت زمانی ندارد. پیشنهاد می‌کنیم در روشنایی روز از تالاب بازدید کنید تا زیبایی‌های آن را بهتر ببینید. 
دانستنی‌های قبل از دیدن تالاب گمیشان
  • تالاب گمیشان، یک تالاب بین المللی است که حدود 17700 هکتار وسعت دارد. میانگین عمق آن 1.5 متر است که البته حدود 5 کیلومتر از آن به دلیل تغییرات اقلیمی خشک شده است.
  • تالاب از سمت شمال، به مرز ترکمنستان می‌رسد و تا 8 کیلومتر در  ترکمنستان هم ادامه دارد. از سمت جنوب، به گرگان رود متصل است و در غرب خود تپه‌های شنی را دارد که تالاب را از دریای خزر جدا می‌کنند و در شرق، دشت گمیشان دیده می‌شود که زیستگاه گیاهان شورپسند است.
  • این تالاب، به دلیل گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری که در خود دارد، یک ذخیره‌گاه مهم ژنتیکی محسوب می‌شود. 
  • تابستان‌های گرم و مرطوب و زمستان‌های ملایم، شرایط زندگی برای 116 گونه گیاهی را در این منطقه فراهم کرده. بیشتر این گیاهان، مناسب مناطق شورپسند و تالابی هستند.
  • اما جذاب‌ترین بخش تالاب، تنوع گونه‌های جانوری آن است. انواع مختلف ماهی‌ها، نرم‌تنان، سخت‌پوستان، دوزیستان، پرندگان و خزندگان این اکوسیستم را منحصر به فرد می‌کند. تالاب گمیشان به خصوص به خاطر گونه‌های متنوع پرندگانش معروف است. نزدیک به 80 گونه از پرندگان در این تالاب زندگی می‌کنند که از آن‌ها می‌توان به کشیم، اردک سر حنایی، سنقر خاکستری، سارگپه، چکاوک کاکلی، آبچلیک، چرخ ریسک دم دراز و عقاب شاهی اشاره کرد. پلیکان پا خاکستری، چنگر، قوی گنگ، فریادکش و فلامینگو از گونه‌های بسیار نادر این تالابند.
یکی از انواع پرندگانی که در تالاب گمیشان زندگی می‌کنندیکی از گونه‌های پرندگان تالاب گمیشان
  • 20 گونه هم در این تالاب تا به حال شناسایی شدند. بعضی از این ماهی‌ها ارزش اقتصادی هم دارند.
  • 14 هکتار از وسعت تالاب منطقه‌ی شکار ممنوع است. اگر بخواهید از این منطقه بازدید کنید، باید از مجوز کتبی از سازمان محیط زیست گلستان داشته باشید که به راحتی هم به کسی داده نمی‌شود!
  • پدیده جالبی که در این منطقه وجود دارد و نظیر آن را کم در ایران پیدا می‌کنیم، گِل‌فشان است. این پدیده‌ی طبیعی کم‌یاب، در شرایطی به وجود می‌آید که گل و لای از اعماق زمین به بیرون فوران کند. این فوران گل باعث به وجود آمدن ساختمان‌هایی تا ارتفاع 300-500 می‌شود. این گل‌ها سرد هستند و جای نگرانی نیست، حتی می‌توانید در آن شیرجه بزنید! گل‌فشان قارنیاق و نفتیجه، در این منطقه قرار دارند. یکی از ویژگی‌های جالب گل‌فشان‌ها این است که اگر روی گل و لای‌هافندک بگیرید، آتش می‌گیرند.
گل‌فشان
گل فشان‌ها پدیده‌های عجیب و جذابی هستند. خیلی‌ها حتی از وجود چنین پدیده‌ای خبر ندارند.
  • تالاب گمیشان برای اهالی این منطقه از نظر اقتصادی خیلی با‌ارزش است. صید ماهی، شکار پرندگان آبزی، چرای دام‌ها و همچنین کاشت محصولاتی مثل گندم و پنبه از فعالیت‌های اقتصادی ساکنین این منطقه است. 
راهنمای بازدید از تالاب گمیشان
گزینه‌های زیادی برای داشتن یک بازدید آرامش‌بخش، دلپذیر و به یاد ماندنی خواهید داشت. اول آن که، در هر فصلی از سال که سفر می‌کنید حتما از وضعیت تالاب اطلاعاتی بگیرید. در بعضی از فصل‌ها، تالاب خیلی خشک می‌شود و در بعضی فصل‌ها حتی می‌توان در آن قایق سواری کرد! 
هر چقدر تالاب پر آب‌تر باشد، احتمال این که بتوانید پرندگان مهاجر را ببینید بیشتر است. بهتر است حتما از یک راهنما استفاده کنید تا شما را با انواع مختلف جانوران این منطقه آشنا کند. دیدن پرنده‌های رنگارنگ که دور تالاب می‌چرخندو شکار می‌کنند به طرز عجیبی حال آدم را خوب می‌کند. 
تجمع پرندگان در تالاب گمیشاناین صحنه‌های زیبا را در کمتر جایی می‌توانید ببینید.
متاسفانه در روز‌های آخر هفته، جمعیت زیادی از شکارچیان به این منطقه می‌آیند. شکار‌های بی‌رویه، به محیط زیست این منطقه آسیب جدی می‌رساند. 
یکی از ویژگی‌های جالب تالاب گمیشان که هر ساله گردشگران زیادی را به خود جذب می‌کند، تداخل آب شور و شیرین در این تالاب است. این ویژگی، فرصت مناسبی برای پرورش ماهی‌ است. ماهی‌گیری هم از تفریحات محبوب بازدید‌کنندگان این تالاب زیباست.
ماهی‌گیری در تالابخیلی از اهالی این منطقه از راه ماهی‌گیری در تالاب گمیشان درآمد‌زایی می‌کنند.
یکی از تفریحاتی که در کنار تالاب می‌توانید داشته باشید، برگزار کردن یک پیک نیک صمیمی است. زمین‌های صاف اطراف، فضای خوبی برای بازی‌های گروهی هستند. حتما دوربین عکاسی همراه خود ببرید تا هم از پرندگان و صحنه‌های طبیعی زیبایی که می‌بینید و هم از جمع گرم‌تان عکس‌های خاطره‌انگیزی را ثبت کنید.
تالاب گمیشان در غروب آفتابعکس زیبایی از غروب آفتاب در تالاب گمیشان.
متاسفانه در حق این منطقه‌ی غنی ژنتیکی، کم‌لطفی‌های زیادی می‌شود. ساختن سد‌های متعدد بر گرگان‌رود، عدم رسیدگی مناسب به وضعیت تالاب، شکار‌های غیر مجاز، چرای بی‌رویه گوسفندان و استفاده از کود‌های شیمیایی، آلودگی ناشی از فاضلاب شهری و ... باعث شده خیلی از قسمت‌های تالاب خشک شود و گونه‌های گیاهی و جانوری زیادی صدمه ببینند. امیدواریم که در آینده روز‌های بهتری را برای تالاب گمیشان ببینیم.

قصد سفر به بندر ترکمن را دارید؟ مطالب «خرید در بندر ترکمن» و «اسکله بندر ترکمن» را از دست ندهید.
برچسب(ها)

دوستام کیان صدام می‌کنن. عاشق موسیقی‌های سنگین و زیبایی‌های پیچیده هستم،‌ به خاطر همین سفر جذبم می‌کنه. چون یه فرآیند طولانی و دقیقه؛ باعث می‌شه برای یه مدت نامعلومی وارد داستان‌ها و درگیری‌های غیر قابل پیش‌بینی بشی. دانشجوام و درگیر کتاب، پرخور و درگیر غذا، شاداب و درگیر عشق. می‌نویسم تا تجربه‌ها و نظراتم را به بقیه به اشتراک بذارم می‌دونم که به درد می‌خوره.

امتیاز دهید نظری تا کنون ثبت نشده است ۵ / 3.6 10 نفر
نظرتو با ما مطرح کن
نظرات دیگران
اولین نفری باشید که در مورد این مطلب نظر می‌دهد.