گردشگری روستایی چند سالی است که جای خودش را بین گزینههای مختلف گردشگری تثبیت کرده و هوادارن پر و پا قرصی برای خودش دارد.
روستای اسفیدان یکی از نمونههای عالی است که نشان میدهد چرا گردشگری روستایی تا این حد مورد استقبال قرار گرفته است. علاوه بر اینکه امکانات اقامتی خوب این روستاها، معمولا جاذبههای طبیعی و تاریخی و فرهنگی در کنار هم جمع شدهاند. دیگر از یک سفر چه انتظاری میتوان داشت؟ روستای اسفیدان همهی آنها را دارد و خاطرهای فراموش نشدنی از سفر را برایتان رقم خواهد زد. با
اسمارتیز همراه باشید تا با این روستای دیدنی خراسان شمالی آشنا شوید.
شاید اینها را هم بپسندید!
بهترین زمان دیدن روستای اسفیدان
فصل بهار بهترین زمان دیدن روستای اسفیدان است؛ برای این توصیه دو دلیل وجود دارد: اولا زیباییهای روستای اسفیدان در فصل بهار جلوهی بیشتری دارند؛ درختان تنومند روستا سرسبزترند، گلها رنگینتر، چشمهها پر آب و رودخانهاش زلال و جاری. هر چه باشد برای دیدن و لذت بردن از همین زیباییهاست که سختیهای سفر را تحمل میکنیم. دلیل دوم آب و هوای مطبوع روستای اسفیدان در این فصل است که باعث میشود هم دسترسی به آن راحتتر باشد و هم به دور از گرما و سرمای شدید با خیالی آسوده به گشت و گذار در آن بپردازید. اوایل تابستان هم زمان خوبی است زیرا میوههای بیشتری در باغات روستای اسفیدان به ثمر نشستهاند. اما از اواخر تیرماه هوا گرم میشود و کار شما برای گردش در روستا سخت خواهد بود.
راه دسترسی به روستای اسفیدان
دو راه برای دسترسی به روستای روستای اسفیدان وجود دارد که هر دوی آنها در مسیر بجنورد به شیروان قرار دارند. برای مسیر اول باید در آزادراه بجنورد- شیروان پس از حدود 7 کیلومتر از خروجی در نظر گرفته شده به سمت جادهی اسفیدان در سمت راست خود بپیچید؛ این جاده با یک تابلو مشخص شده است. جادهی روستای اسفیدان تماما آسفالت است؛ این جاده را باید حدود 15 کیلومتر ادامه دهید. در مسیر خود از روستای چناران نیز عبور میکنید.
خانهای زیبا در روستای اسفیدان | عکس: کمالی
در نهایت به یک چهارراه میرسید که برای رسیدن به روستای اسفیدان باید به سمت راست بروید. از روستای نوده رد شوید و در انتهای این مسیر کوهستانی زیبا و پیچ در پیچ به اسفیدان میرسید. برای دسترسی به روستای اسفیدان از مسیر دوم باید آزادراه بجنورد شیروان را حدود 15 کیلومتر ادامه دهید تا به یکی دیگر از خروجیهای جادهی اسفیدان برسید. با ادامه دادن این جاده و عبور کردن از بخش سیساب، به همان چهارراه میرسید که این بار باید مسیر خود مستقیم تا رسیدن به روستای اسفیدان ادامه دهید.
دانستنیهای جالب قبل از دیدن روستای اسفیدان
روستای اسفیدان در استان خراسان شمالی و 45 کیلومتری جنوب شرقی شهر بجنورد قرار دارد. این مناطق علاوه بر آب و هوای مطبوع، از لحاظ تاریخی هم دارای اهمیت بودهاند و به همین دلیل روستاهای زیادی در این ناحیه وجود دارند که برای گردشگری بسیار مناسباند؛ مانند روستای اسفیدان، روستای استاد فاروج، روستای خسرویه و ...
بخش مسکونی روستای اسفیدان معماری پلکانی دارد. در نقاط مختلف ایران و جهان، روستاهای مختلفی هستند که به دلایل مختلف در دامنهی کوهها بنا میشوند و مناسبترین شکل ساختن خانهها در این منطقهها به شکل پلکانی است. جالب اینجاست به گفتهی بسیاری از کارشناسان زندگی روستای، آداب و رسوم، فرهنگ و شیوهی زندگی این روستاییان در جاهای مختلف، شباهاتهایی زیادی با یکدیگر دارد.
روستای اسفیدان قرار بود یکی از مقاصد مهم گردشگری استان خراسان شمالی باشد اما هنوز اقدام خاصی برای این هدف انجام نشده است. البته این باعث میشود بافت و خصوصیات روستا همچنان اصالت خودش را حفظ کند و برای برخی از گردشگران که به دنبال مکانهای بکر و خاص میگردند مناسبتر باشد.
مسچد روستای اسفیدان | عکس: کمالی
مردم روستای اسفیدان علاوه بر اینکه به فارسی مسلطاند با این حال زبان اصلی آنها ترکی خراسانی است و این زبان با یکدیگر حرف میزنند. استان خراسان شمالی از محدود مکانهای جغرافیایی است که این زبان در آن زنده است و ترکی خراسانی در فهرست یونسکو از جمله زبانهای در خطر انقراض قرار دارد.
نماد روستای اسفیدان درخت سندل است. درخت با ارزش و کمیابی که تنها 2 اصله از آن در روستا باقی مانده و بقیه به دلایل مختلف قطع شده و از بین رفتهاند. قطر این درختان بیشتر از 2 و نیم متر است و سن بالایی هم دارند.
مشاغلی که اهالی روستای اسفیدان با آن امرار معاش میکنند بسیار متنوع است. از باغداری و کشاورزی به عنوان فعالیت عمده گرفته تا پرورش زنبور، ماهی، انواع دام مانند بز و گوسفند و گاو، قالیبافی و ... .
راهنمای بازدید از روستای اسفیدان
قبل از هر چیز باید بگویم که چند وقتی است در نزدیکی روستای اسفیدان اقامتگاه بومگردی تاسیس شده و میتوانید سفر خود به این روستا را جوری برنامه ریزی کنید که شب را نیز زیر آسمان پر ستارهی آن بگذرانید. ارتفاعات کوهستانی بهترین مکان برای غرق شدن در دریای ستارههای کهکشانیاند و در روستای اسفیدان این شانس را خواهید داشت که به دلیل نبودن آلودگی نوری و قرار گرفتن در ارتفاع مناسب تجربهای منحصربهفرد از یک آسمان پر ستاره داشته باشید؛ آسمانی که در زندگی شهری هرگز فرصت دیدن آن را پیدا نخواهید کرد.
صبح زود برای شروع بازدید از روستای اسفیدان بسیار مناسب است. تازگی هوای صبح ذهن شما را نوازش میدهد و منظرههای زیبای روستا چشمان شما را. پیشنهاد میکنیم بازدید خود را با پرسه زدن در کوچههای قدیمی و اصیل روستا آغاز کنید تا کمی به روستا صمیمی شوید و اندکی با خصوصیات آن آشنا شوید. خانههای پلکانی روستای اسفیدان عموما با کاه گل و خشت ساخته شدهاند؛ خانههای نسبتا جدیدتری هم وجود دارند که با آجر ساخته شدهاند. برخلاف روستای ماسوله که در ده سال گذشته مورد بازسازی قرار گرفته و به ظاهر آن رسیدگی شده، خانهها در روستای اسفیدان عموما بدون تغییر ماندهاند و تا حدی آسیبپذیرند. اما این چیزی از زیبایی و اصالت آن کم نمیکند.
احتمالا در مسیر این پیادهروی خود درون روستا گذرتان به امامزادهی محمد بن باقر بن موسی بن جعفر خواهد خورد. این بنای قدیمی، گنبد کوچکی دارد و بنا به گفتهی کارشناسان عمری حداقل 800 ساله دارد که البته در دورههای مختلف مورد بازسازی قرار گرفته است. اهالی روستا معتقدند که امامزادهی مذکور در بیش از 1000 سال پیش زندگی میکرده است. البته سندی برای این حرف موجود نیست و این داستانها بیشتر سینه به سینه در طی نسلها منتقل شدهاند. در اطراف این امامزاده با کمی پرس و جو میتوانید درختان سندل که نماد روستای اسفیدان هستند را نیز پیدا کنید.
درختان سرسبز روستای اسفیدان | عکس: محمد وحیدی برجی
بعد از این گشت و گذار درون روستا وقت این است که ماجراجویی خود را به سمت اطراف روستا گسترش دهید. طبیعت منحصربهفرد روستای اسفیدان در انتظار شماست! مهمترین و محبوبترین مکان این طبیعت زیبا که برای اهالی روستا نیز بسیار اهمیت دارد درهی هینورد یا هین نبرد است. این دره در قسمت شمال غربی روستا قرار گرفته است و عمق زیادی دارد. در دل صخرههایی که دره را شکل میدهند چشمهای قرار گرفته است که آبی زلال دارد و بسیاری از باغات روستا با آن آبیاری میشود. در حقیقت وجود همین چشمههای پر آب است که باعث بوجود آمدن چنین روستاهایی در اطراف آن میشود. شاید به همین دلیل باشد که مردم در مراسم سال نو و 13 بدر نیز برای نوعی سپاسگزاری دور این موهبتهای طبیعی جمع میشوند. در کوههای بالای همین چشمه نیز غاری وجود دارد که مردم روستا معتقدند دست ساز است و در گذشته برای پناه گرفتن مورد استفاده قرار میگرفته است. غار ییجت نیز از جمله غارهای شگفت انگیزی است که درون آن پر از پدیدههای طبیعی آهکی است که از سقف و کف غار بیرون زدهاند و در ابتدای مسیر آن صخرهای عجیب قرار گرفته است که به شکل سر یک انسان است!
یکی دیگر از جاهایی که باید حتما به دیدن آن بروید قلعهها و باروهایی هستند که از دورانهای تاریخی دوری به جا ماندهاند و نشان دهندهی عمر طولانی روستای اسفیدان هستند. برای مثال در غرب روستا باقیماندههای بنایی به نام تاش قلعه قرار دارد که دارای سفالهای رنگارنگ است؛ همچنین در همان اطراف چشمهی هینورد نیز باقی ماندههای دو بنا به نامهای قاری مالاق و قارقه وجود دارند.
خانهها و کوچههای این روستا بسیار زیبا هستند | عکس: لمن سییرز
چشمهها و جاذبههای طبیعی دیگری نیز در اطراف روستای اسفیدان هست که ارزش دیدن را دارد. برای مثال در قسمت جنوب غربی درهای وجود دارد که به آن درهی بهارگاه گفته میشود. این دره چشمههای زیاد و آبشار زیبایی دارد که برای یک اطراق چند ساعته فوقالعاده خواهد بود. برای گردش در روستای اسفیدان و بازدید از تمام جاذبههای گردشگری آن حتما با خود آب معدنی و لوازم اولیه مانند کلاه، عینک آفتابی و کرم ضد آفتاب، خوراکی، زیرانداز و ... به همراه داشته باشید؛ نکتهی دیگری که باید بسیار به آن توجه کنید خطر ریزش کوه و سنگ است.
روستای اسفیدان غذاهای محلی ویژهای مانند آش پلو، قورمه، آش قلیه و ... نیز دارد که توصیه میشود حتما امتحان کنید. گردو، بادام و کشمش روستای اسفیدان نیز بسیار معروف و با کیفیت است. بازیها و ورزشهای محلی این روستا مثل اکثر مناطق خراسان شمالی شامل کشتی با چوخه، طناب کشی و ... میشوند. حتما اگر میتوانید از محصولات طبیعی و صنایع دستی روستاییان خرید انجام دهید تا از این طریق هم به اقتصاد زندگی آنها رونقی داده باشید و هم از سوغاتی یا یادگاری دلنشینی از روستای اسفیدان با خود داشته باشید.