با شرکت بوئینگ، بزرگ‌ترین شرکت هوافضا جهان بیشتر آشنا شوید

احتمالا تاکنون نام شرکت بوئینگ را به عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان هواپیما در جهان، بارها شنیده‌اید. شرکت آمریکایی بوئینگ سال‌هاست که در حوزه‌های مختلف صنعت هوافضا فعالیت دارد و با محصولات نوآورانه خود توانسته یکی از پیشگامان این صنعت بزرگ باشد. اگر تجربه سفر با هواپیما را داشته باشید، احتمالا سوار یکی از مدل‌های بوئینگ شده‌اید. شاید شما هم مثل خیلی از افراد این سوال در ذهن‌تان شکل گرفته باشد که شرکتی با این عظمت و تکنولوژی، چگونه توانسته به این جایگاه دست پیدا کند. پس اگر این سوال ذهن شما را هم درگیر کرده‌است در ادامه با اسمارتیز همراه باشید تا بیشتر با شرکت بوئینگ آشنا شوید.

صنعت هوافضا بعد از اینکه برادران رایت در سال 1903 اولین هواپیمای دارای موتور و قابل کنترل را با نام رایت 1 با موفقیت به پرواز درآورند، شکل گرفت و با سرعت خیره کننده‌ای پیشرفت کرد. در کمتر از دو قرن فعالیت، صنعت تولید هواپیما به جایی رسیده‌است که شاهد ساخت هواپیماهای بسیار غول پیکر و حتی هواپیماهای بدون سرنشین یا پهپاد هستیم. یکی از پیشگامان صنعت تولید هواپیما، شرکت آمریکایی بوئینگ (Boeing) است. تاریخچه بوئینگ با زندگی موسس آن ویلیام ادوارد بوئینگ گره خورده‌است. ویلیام بوئینگ در 1 اکتبر سال 1881 در شهر دیترویت ایالت میشیگان متولد شد. ویلیام اصالتا آلمانی‌تبار بود و در خانواده‌ای ثروتمند به دنیا آمد.

بوئینگ بعد از اینکه تحصیلاتش در سال 1903 در دانشگاه ییل به پایان رسید، به تجارت چوب روی آورد و شرکتی را در زمینه کارهای مربوط به چوب تاسیس کرد. بعد از اینکه ویلیام برای اولین بار یک هواپیما را در نمایشگاه سیاتل دید، شیفته این وسیله شد. بعد از آن در 15 ژوئن سال 1916 شرکت تولیدات هوایی پاسیفیک را در سیاتل تاسیس نمود. ویلیام بوئینگ بسیار خوش شانس بود چرا که یکسال پس از تاسیس شرکتش و ساخت دو مدل هواپیما، آمریکا وارد جنگ جهانی اول شد. به این ترتیب ویلیام در سال 1917 نام شرکت خود را به بوئینگ تغییر داد و روزهای اوج فعالیتش با سفارش 50 فروند جنگنده توسط ارتش آمریکا آغاز شد. در دوران جنگ جهانی اول بوئینگ توانست سفارشات زیادی را از سوی ارتش آمریکا دریافت کند و به همین دلیل تنها روی ساخت هواپیماهای نظامی تمرکز داشت.

با پایان یافتن جنگ جهانی اول و خاموش شدن آتش جنگ در جهان، بوئینگ تصمیم گرفت به تولید هواپیماهای مسافری و تجاری روی بیاورد. به این ترتیب اولین هواپیمای تجاری بوئینگ با نام بوئینگ بی-1 به پرواز درآمد. برنامه بوئینگ در ابتدا تولید قطعات هواپیما با قیمت بسیار پایین بود. سپس به ساخت هواپیماهای ارزان قیمت روی آورد و با استراتژی موفق خود توانست به بزرگ‌ترین تولیدکننده هواپیما در جهان تبدیل شود. فعالیت‌های بوئینگ بسیاری از شرکت‌های فعال در حوزه هوافضا را به مرز ورشکستگی رساند و بوئینگ نیز از این فرصت استفاده می‌کرد و این شرکت‌ها را با مبلغ بسیار ناچیز خریداری کرد. در نهایت بوئینگ با خرید شرکت مک دانل داگلاس در سال 1997 به بزرگ‌ترین شرکت هوافضا جهان تبدیل شد.

پس از ادغام بوئینگ و شرکت مک دانل داگلاس، دفتر اصلی بوئینگ به ساختمان بوئینگ واقع در شهر شیکاگو منتقل شد. بوئینگ با وجود فراز و نشیب‌هایی که در حدود 103 سال فعالیت داشته‌است، اما همچنان یکی از شرکت‌های بزرگ و مهم جهان به شمار می‌رود. بوئینگ هم اکنون 161 هزار و 133 کارمند دارد و مدیر فعلی آن دیوید کالهون است. بوئینگ در سال 2019 حدود 76/5 میلیارد دلار درآمد داشت که نسبت به سال قبل از آن 1/9 میلیارد دلار کاهش یافته‌است. در سال 2017 بوئینگ موفق شد به رکورد 93/3 میلیارد دلار درآمد دست یابد و به این ترتیب در رده 64 برترین شرکت‌ها در رده‌بندی فورچون 500 سال 2018 قرار گرفت.

در زمان‌های نه‌چندان دور، بوئینگ به تنهایی بازار تولیدات هوافضا را در دست داشت. اما این وضعیت چندان دوام نیاورد و با ورود ایرباس به این حوزه، بسیاری از بازارهای بوئینگ توسط ایرباس تصاحب شد. اما با این حال شرکت بوئینگ تاکنون توانسته افتخارات زیادی را در حوزه‌های مختلف هوافضا کسب کند. البته ایرباس تنها رقیب سرسخت بوئینگ نبود و در سال‌های اخیر شرکت لاکهید مارتین گوی سبقت را در زمینه تولید جنگنده از ایرباس ربوده‌است. بدون شک در خلال جنگ جهانی دوم، جنگنده‌های سبک و سنگین بوئینگ تاثیر زیادی در پیروزی‌های ارتش آمریکا داشتند. یکی از معروف‌ترین تولیدات نظامی بوئینگ، بمب‌افکن سنگین بی-29 سوپرفورترس بود که در زمان خود جزو پیشرفته‌ترین هواپیماهای نظامی به شمار می‌رفت. B-29 اولین هواپیمای مجهز به سیستم‌های رایانه‌ای بود و بمب‌های اتمی آمریکا توسط این هواپیما روی هیروشیما و ناگازاکی انداخته شد.

شرکت بوئینگ با تولید هواپیمای مسافربری بوئینگ 307 توانست انقلابی را در زمینه تولید هواپیماهای تجاری ایجاد کند. در ادامه نیز مدل بوئینگ 707 با ظرفیت 500 مسافر در سال 1954 وارد مسیرهای هوایی شد. بوئینگ 707 با این که اولین هواپیمای جت مسافری نبود اما به معروف‌ترین و پرفروش‌ترین جت مسافری جهان تبدیل شد. موفقیت بوئینگ 707 راه را برای تولید نسل‌های بعدی این هواپیما یعنی بوئینگ 727، بوئینگ 737 و بوئینگ 747 باز کرد. پس از آن نیز مدل‌های جدیدتر یعنی بوئینگ 757، بوئینگ 767 و بوئینگ 777 تولید و عرضه شدند. آخرین تکنولوژی بوئینگ را هم می‌توان در هواپیمای بوئینگ 787 دید که در سال 2005 تولید آن آغاز و در سال 2007 نیز از آن رونمایی شد. شرکت بوئینگ در تمام زمینه‌های حوزه هوافضا فعالیت دارد و علاوه‌بر ساخت هواپیمای مسافربری، باری، بالگرد و جنگنده به تولید موشک، ماهواره و فضاپیما نیز می‌پردازد. این شرکت در پروژه‌های آپولو و ساخت فضاپیمای مارینر 10 با ناسا همکاری داشته‌است.

همانطور که گفتیم شرکت بوئینگ در تمام زمینه‌های صنعت هوافضا فعالیت دارد و محصولات مختلفی را تولید می‌کند. اما عمده شهرت این شرکت به دلیل هواپیماهای مسافربری و تجاری آن است. به همین دلیل در ادامه به معرفی مختصر هواپیماهای تجاری فعلی این شرکت می‌پردازیم.

بوئینگ 737: هواپیمای بوئینگ 737 محبوب‌ترین هواپیمای مسافربری جهان است که تولید آن از 9 آوریل سال 1967 آغاز شد و تاکنون ادامه دارد. بوئینگ تا الان انواع مختلفی از این هواپیما را تولید کرده و با پشتیبانی خوب خود توانسته سری نمادین بوئینگ 737 را زنده نگه دارد. تا ماه می سال 2020 بوئینگ موفق به فروش 10 هزار و 578 فروند بوئینگ 737 شده‌است که رکوردی دست نیافتنی محسوب می‌شود. این هواپیما بین 85 تا 215 نفر ظرفیت دارد و در دسته هواپیماهای برد کوتاه تا متوسط با بدنه باریک به شمار می‌رود. این هواپیمای دو موتوره تنها یک راهرو دارد و مورد علاقه شرکت‌های مسافربری برای سفرهای میان برد و کوتاه برد است. اما اخیرا نقص فنی و سقوط‌های متعدد 737 مکس، بوئینگ را وارد شرایط بحرانی کرد.

بوئینگ 747: هیولای آسمان لقبی مناسب برای بزرگ‌ترین هواپیمای مسافری بوئینگ است. هواپیمای بوئینگ 747 از 9 فوریه سال 1969 وارد خطوط هوایی جهان شد و ظرفیت جابه‌جایی 467 تا 605 مسافر را دارد. این هواپیما در دسته هواپیماهای سنگین با بدنه عریض و دور برد است. بوئینگ تا ماه ژانویه 2020 تعداد 1557 فروند از این هواپیما به فروش رسانده است. هواپیمای بوئینگ 747 دارای چهار موتور و دو طبقه است که طبقه بالا یک راهرو و طبقه پایین دو راهرو مجزا دارد.

بوئینگ 767: هواپیمای بوئینگ 767 نتوانست به اندازه سایر مدل‌های 7X7 بوئینگ محبوب شود و تا ژوئن 2020 تنها 1187 فروند از آن فروخته شده‌است. این هواپیما با ظرفیت بین 180 تا 375 مسافر از 26 سپتامبر سال 1981 وارد خطوط هوایی شد. بوئینگ 767 در دسته هواپیماهای سنگین با بدنه عریض و برای مسافت‌های میان برد و دور برد قرار می‌گیرد. هواپیمای دو موتوره بوئینگ 767 دارای دو راهرو است. خیلی از شرکت‌های هواپیمایی به دلیل مصرف سوخت پایین‌تر و هزینه کمتر به جای بوئینگ 767 به سراغ بوئینگ 737 می‌روند و به همین دلیل این هواپیما نتوانسته‌است به فروش زیادی دست پیدا کند.

بوئینگ 777: هواپیمای بوئینگ 777 از 12 ژوئن سال 1994 کار خود را آغاز کرد و جزو برترین هواپیماهای مسافری جهان به شمار می‌رود. بوئینگ تا ماه گذشته موفق به فروش 1636 فروند از این هواپیما شده‌است که با توجه به عمر 26 ساله این سری، رقم خوبی محسوب می‌شود. هواپیمای بوئینگ 777 در دسته هواپیماهای سنگین با بدنه عریض و پیمایش میان برد و دور برد جای می‌گیرد. البته مدل 200LR هواپیمای بوئینگ 777 با موتور جنرال الکتریک GE90 دارای برد 15844 کیلومتر و قابلیت 12 ساعت پرواز مداوم است و در دسته هواپیماهای فوق دور برد قرار دارد. این هواپیمای دو موتوره دارای دو راهرو و ظرفیت 301 تا 550 نفر مسافر است.

بوئینگ 787: جدیدترین سری از هواپیماهای مسافربری بوئینگ در 15 دسامبر سال 2009 رسما وارد خطوط هوایی جهان شد. این هواپیما 210 تا 330 نفر ظرفیت دارد و تا ماه می سال جاری 972 فروند از آن به فروش رفته‌است. این هواپیمای دور برد در دسته هواپیماهای سنگین و با بدنه عریض قرار می‌گیرد. هواپیمای بوئینگ 787 دارای دو موتور و دو راهرو است و با به کارگیری نسل جدید موتورهای جنرال الکتریک GEnx و رولز رویس Trent 1000 مصرف سوخت هواپیما به میزان چشمگیری کاهش یافته‌است.

در حال حاضر شرکت بوئینگ در شرایط بحرانی به سر می‌برد و بدهی‌های سنگینی روی دست بوئینگ است. فعلا که با وجود ویروس کرونا تمام ایرلاین‌ها سفارشات خود را لغو کرده‌اند و تقریبا هیچ هواپیمایی در جهان فروخته نمی‌شود. از طرفی تا پیش از شیوع کرونا هم بوئینگ درگیر نقص فنی  بوئینگ 737 مکس بود و از این طریق هم زیان سنگینی به این شرکت وارد شد.اما در اولین روزهای سال 2020 و زمانی که هنوز ویروس کرونا تا این حد شیوع پیدا نکرده بود، بوئینگ برای اولین بار نسل جدید هواپیماهای تجاری خود با نام 777 ایکس را آزمایش کرد. پروژه تولید سری بوئینگ 777 ایکس از نوامبر سال 2013 و با دو مدل بوئینگ 8-777 و بوئینگ 9-777 آغاز شد.

بوئینگ 9-777 برای اولین بار در روز 25 ژانویه سال 2020 مورد آزمایش قرار گرفت و بدون مشکل توانست 4 ساعت تست را در ارتفاع 15 هزار پا با موفقیت طی کند. این هواپیمای دور برد و سنگین با 422/2 میلیون دلار قیمت، گران‌ترین هواپیمای تجاری بوئینگ است که ظرفیت 426 نفر مسافر را دارا می‌باشد. قیمت هواپیمای بوئینگ 9-777 در حال حاضر 422/2 میلیون دلار است و گران‌ترین هواپیمای بوئینگ محسوب می‌شود. از ویژگی‌های جالب این هواپیما امکان جمع شدن 7 متر از بال 72 متری هواپیما برای ورود راحت‌تر به آشیانه است. تاکنون 350 فروند از این هواپیما پیش خرید شده و فقط شرکت هواپیمایی امارات سفارش ساخت 150 فروند از این هواپیما را داده‌است. این هواپیما قرار بود در سال 2021 رسما وارد خطوط هوایی جهان شود اما اکنون با توجه به شیوع کرونا، احتمالا تاریخ تحویل این هواپیما هم به تعویق خواهد افتاد. با وجود مطرح شدن برنامه‌هایی برای جلوگیری از ابتلا به ویروس کرونا در هواپیما، اما همچنان این طرح‌ها عملی نشده‌اند.