سال‌ها از زلزله وحشتناک شهر بم و ویرانی‌های مهیب آن می‌گذرد اما
ارگ بم
پس از بازسازی‌های فراوان هنوز که هنوز است با اقتدار پابرجا مانده. ارگ
عظیم بم در مسیر جاده ابریشم قرار داشت و حدود 6000 سال قدمت دارد. اینجا
بزرگترین مجموعه‌ی خشت و گلی جهان است که مامنی بود برای پناه کاروان‌هایی
که با شتر از جاده‌ی معروف ابریشم عبور می‌کردند. با اینکه از زمان اوج
جاده ابریشم و ارگ بم گذشته اما اینجا هنوز هم یکی از لوکیشن‌های ثابت عکس
عکاسان
خارجی است. با
اسمارتیز همراه باشید تا در مورد ارگ بم بیشتر بدانیم.
شاید اینها را هم بپسندید!
بهترین زمان دیدن ارگ بم
ارگ بم در میانه کویر قرار
دارد؛ بنابراین تابستان می‌تواند بدترین زمان برای بازدید از ارگ بم باشد.
به همین دلیل، فصل پاییز، اواخر زمستان و اوایل بهار بهترین زمان‌ها برای
بازدید از کرمان و این بنای تاریخی است. اگر هم به جز دیدن ارگ بم، قصد
ماندن در کویر را دارید، باید پاییز و زمستان را انتخاب کنید.
ارگ بعد بعد از بازسازی
راه دسترسی به ارگ بم
آدرس: استان کرمان، شهر بم، قسمت شرقی شهرستان بم
مسیر
دسترسی: در وهله‌ی اول باید خودتان را به کرمان برسانید. از کرمان تا ارگ
بم هم 193 کیلومتر فاصله است. در صورتی که با ماشین شخصی باشید، باید از
جنوب شهر کرمان خارج شوید تا به کوی بنی ابراهیم برسید. در اینجا می‌توانید
از مردم محلی سراغ اداره‌ی کل تبلیغات اسلامی استان کرمان را بگیرید یا
اینکه در گوگل دنبال خروجی شهر باشید. خروجی شهر شما را به بزرگراه کرمان -
بم می‌رساند. در این بزرگراه از پلیس راه راین گذر می‌کنید، مسجد ابارق
را رد خواهید کرد تا به شهر بم برسید.
قسمت‌های بازسازی شده ارگ بم
در صورتی که ماشین
شخصی ندارید، می‌توانید خودتان را با قطار یا اتوبوس به کرمان برسانید و از
ترمینال کرمان برای شهر بم تاکسی بگیرید. در شهر بم هم با تاکسی خطی یا
پیاده به ارگ بروید. با توجه به اینکه 4 ساعت طول می‌کشید تا از کرمان به
بم برسید، یک روز کامل زمان ایده‌آلی برای بازدید شماست.
هزینه بلیط و ساعات دسترسی
هزینه بلیط برای گردشگران ایرانی: 2000 تومان
هزینه بلیط برای گردشگران خارجی: 15000 تومان
ساعات بازدید: شش ماهه اول سال 9 تا 19. شش ماه دوم سال 9 تا 18
تعطیلات: ایام سوگواری رسمی
تلفن پاسخگویی: 03444314520
دانستنی‌هایی قبل از دیدن ارگ بم
- پس از حمله مغولان به ایران، بم و منطقه کرمان به سلسله آل افراسیاب، که از سال 1240 تا 1363 میلادی حاکم بر این منطقه بودند، واگذار شد. بم، به‌خاطر یک موقعیت استراتژیک، یعنی بودن در مسیر جابه‌جایی ادویه‌جات و اتصال منطقه به جاده ابریشم، سود برد. این شهر به دلیل پرورش کرم ابریشم و شکوفایی صنعت ابریشم، به یکی از مهمترین شهرهای دنیا در آن زمان تبدیل شد.
- در دوران حکومت صفویان، ایران دوره‌ای از آرامش و ثبات نسبی را پشت سر گذاشت و ارگ بم به طور چشم‌گیری توسعه یافت. کاخ چهار فصل در این دوره ساخته شد. به محض پایان دوره صفویه، ارگ بم توسط بنیانگذار سلسله قاجار، آقا محمدخان فتح شد. آقا محمدخان از ارگ بم به عنوان یک نقطه راهبردی برای مهار حمله‌های افغان‌ها و بلوچ‌ها استفاده کرد و بدین ترتیب آن را به یک مجموعه نظامی تبدیل کرد. در سال 1839، آقاخان اول، امام فرقه اسماعیلیان، علیه محمد شاه قاجار قیام کرد و به ارگ بم پناه برد، تا اینکه شاهزاده فیروز میرزا، که بعداً به عنوان حاکم حاکمان شناخته شد، او را دستگیر کرد.
- حضور روزافزون نظامیان در میان دیوارهای ارگ بم، به تدریج باعث شد که مردم در خارج از محدوده ارگ مستقر شوند. فیروز میرزا در سال 1880 نوشت که فقط پرسنل نظامی در داخل ارگ سکونت می‌کردند و او پیشنهاد کرد که شهر قدیمی بم، در مجموعه باقی بماند و تخریب نشود زیرا که پای ارگ ویران می‌شود. اما برای سکونت مردم، حدود 100 سال پیش، ساخت شهر جدید بم آغاز شد و مردم به تدریج بم قدیمی را ترک کردند.
- ارگ بم، تا سال 1311 شمسی، به‌عنوان پادگان نظامی استفاده می‌شد. ارگ بم و شهر قدیمی بم از سال 1311 به کلی رها شده‌اند. در سال 1332، این بنا به‌عنوان یک مکان تاریخی مهم ملی شناخته شد و یک روند تدریجی حفاظت و مرمت آغاز شد، اما بیشتر کارها از سال 1352 به بعد انجام شد.
- پس از انقلاب اسلامی، ارگ بم تحت مسئولیت سازمان میراث فرهنگی ایران قرار گرفت و در سال 1372 ارگ به عنوان یکی از مهمترین پروژه های سازمان میراث فرهنگی ملی معرفی شد.
راهنمای بازدید از ارگ بم
مجموعه‌ی ارگ بم به خاطر وسعت زیادی که دارد، زمان زیادی می‌طلبد تا تمامی بخش‌های آن را ببینید. بنابراین توصیه‌ی ما برای بازدید از ارگ بم، زمانی 4 ساعته است. از آن طرف هم حدود 4 ساعت طول می‌کشد تا از کرمان به اینجا برسید. بنابراین یک روز کامل برنامهی بازدید از ارگ بم زمان می‌خواهد.
از گیت بلیط فروشی که وارد شوید،
مسیرهایی سنگ‌فرش‌شده برای بازدید از مجموعه مشخص شده‌اند. بنابراین می‌توانید به انتخاب خودتان به هرکجا که خواستید سرک بکشید، خانه‌ای را ببینید و از ترکیب آبی آسمان با رنگ قهوه‌ای خانه‌ها لذت ببرید. این نکته را هم بگوییم که قسمتی از ارگ به دلیل مرمت، قابل بازدید نیست که با نوارهای زردرنگ مشخص شده‌اند.
دیوار بازسازی شده ارگ در جلوی تصویر و ساختمان‌هایی که هنوز مرمت نشده‌اند.
با توجه به اینکه ارگ بم در محیطی قرار گرفته که امکان وزش باد و ایجاد گرد و خاک در آن زیاد است، حتما قبل از رسیدن به اینجا، آب و هوا را چک کنید. در صورتی که وزش باد زیاد بود، با خودتان ماسک ببرید. از آن طرف هم بعضی‌ها توصیه می‌کنند که به خاطر وسعت و عظمت مجموعه، بازدید کلی از ارگ بم ممکن است خسته‌کننده باشد. بنابراین حتما کفش مناسبی بپوشید و با خودتان تنقلات و آب معدنی ببرید تا هرکجا که خسته شدید، خودتان را تقویت کنید. البته داخل ارگ بم رستوران، بوفه و اقامتگاه هم است. پس می‌توانید از داخل ارگ هم تنقلات بخرید. برای آنتن‌دهی موبایل و
اینترنت هم نگران نباشید، چون در ارگ بم، اپراتورهای تلفن همراه فعال
هستند.
داربست‌های زردرنگ به خوبی قسمت‌هایی که در حال مرمت هستند را نشان می‌دهد.
ارگ بام شامل دو قسمت کلی حکومتی و رعیت‌نشین است. قسمت حکومتی در داخلی‌ترین دیوار با ظرفیت 200 اسب و تعدادی
سربازخانه ساخته شده بود و قسمت رعیت‌نشین در اطراف بخش حکومتی ایجاد شد. این بخش شامل ورودی اصلی
شهر، مسیر ارتباطی ورودی به دژ و بازار، 400 خانه، مدرسه و
مکان‌های ورزشی بود؛ یعنی تمام عناصر شهری که یک شهر اسلامی-ایرانی به آن احتیاج دارد. در بخش رعیت‌نشین، خانه‌های دو یا سه اتاقه برای خانواده‌های فقیر بود و خانه‌هایی با تعداد اتاق‌های بیشتر برای خانواده‌های متوسط. از آن طرف هم اشراف و خانواده‌های پولدار خانه‌های‌شان اتاق‌های بیشتری داشت که درهای‌شان به حیاطی بزرگ باز می‌شدند و طویله هم داشتند.
تمامی خانه‌ها و بناهای داخل ارگ بم از خشت و گل ساخته شده بود که هر سال توسط اهالی خانه، مصالحش تجدید می‌شد. کاری که الان هم در مناطق روستایی با بافت خشتی و گلی انجام می‌دهند.
ارگ بم امنیت بسیار بالایی داشت، آنقدر بالا که اگر دروازه‌های شهر بسته می‌شد هیچ جنبنده‌ای نمی‌توانست از ارگ خارج شود یا وارد آن شود. از آنجایی که چاه آب، باغ و حیوانات اهلی در داخل ارگ وجود داشتند، مردم هم نیازی نداشتند که به بیرون از ارگ بروند. سربازان نظامی آموزش دیده هم از دیوارها و برج و باروها حفاظت می‌کردند.