کاخ هشت بهشت بازمانده‌ی دوران شاه سلیمان صفوی است؛ تنها کوشک به‌جا مانده از سال‌ها سلطنت صفویان در باغ‌های سبز اصفهان. عمارت هشت ضلعی بی‌همتای کاخ هشت بهشت در میان باغ زیبای اطراف آن و تاریخ محصور در هشت دیوار نقاشی‌شده و داستان‌های پنهان پشت هر نقش و نگارش، پدیده‌ی معماری منحصر به‌فردی است که در کمتر شهری می‌توان شاهد آن بود. شهرت و زیبایی کاخ هشت بهشت به اندازه‌ای‌ست که به حق می‌توان گفت سفر اصفهان بدون دیدن آن تکمیل نخواهد شد.
بهترین زمان دیدن کاخ هشت بهشت
با اینکه تابستان فصل سفرهای خانوادگی است اما برای شهرهای مرکزی و گرم ایران مانند اصفهان، بهترین فصل سفر، بهار است. فصلی که کاخ هشت بهشت زیباتر از همیشه در آغوش سبز درختان باغ هشت بهشت می‌درخشد. هر ساله در ایام نوروز و از سوم تا نهم اردیبهشت ماه، شهرداری اصفهان تورهای رایگان اصفهانگردی دایر می‌کند که بازدید از کاخ هشت بهشت نیز در این تورها حتما گنجانده می‌شود. اوایل پاییز و اواخر تابستان نیز
سفر به اصفهان و بازدید از کاخ هشت بهشت در خنکی هوای باغ اطراف آن، حس و حال دیگری دارد. با این‌حال اگر تحمل سرمای سوزناک زمستان‌ها و گرمای خشک تابستان‌های اصفهان را دارید، این دو فصل خلوت نیز بهترین زمان برای یک سفر آرامش‌بخش و به دور ازدحام و صف‌های طولانی بلیت و هر هشت ضلع کاخ هشت بهشت با صبر و آرامش فراوان است.
سقف زیبای کاخ هشت بهشت
آدرس و راه‌های دسترسی به کاخ هشت بهشت
کاخ هشت بهشت اصفهان در دسترس‌ترین بنا در میان جاهای دیدنی اصفهان است زیرا با استفاده از تمام وسایل نقلیه موجود در اصفهان می‌توانید به این کاخ برسید. اگر در ایستگاه مترو امام حسین پیاده شوید تنها 500 متر نیاز به پیاده روی برای رسیدن به کاخ هشت بهشت اصفهان دارید. ایستگاه اتوبوس باغ گلدسته نیز تنها 100 متر با کاخ هشت بهشت فاصله دارد. اگر از سمت
سی و سه پل به طرف خیابان زیبای چهارباغ عباسی حرکت کنید تنها هفت دقیقه بعد به کاخ هشت‌بهشت خواهید رسید. گرچه امکان رانندگی در خیابان چهارباغ عباسی وجود ندارد، اما اگر با ماشین شخصی به اصفهان سفر کرده اید بهتر است از ضلع شرقی باغ یعنی خیابان گلدسته وارد باغ هشت بهشت شده و ماشین خود را در همان حوالی پارک کنید و به دیدن کاخ هشت بهشت بروید.
آدرس کاخ هشت بهشت: خیابان باغ گلدسته، پارک شهید رجایی
هزینه‌ی بلیت و ساعات دسترسی به کاخ هشت بهشت
کاخ هشت بهشت در باغ بزرگی قرار دارد که امروزه به آن پارک شهید رجایی می‌گویند. برای ورود به این پارک نیاز به پرداخت هزینه نیست اما برای رفتن به محوطه‌ی اصلی کاخ هشت بهشت و بازدید از داخل این کاخ، تهیه‌ی بلیت الزامی است. مدت زمانی که برای گردش در باغ و دیدن بنای کاخ هشت بهشت صرف می‌شود معمولا چیزی حدود 2 ساعت است.
هزینه‌ی بلیت اتباع ایرانی: 2500 تومان
هزینه‌ی بلیت اتباع خارجی: 20000 تومان
ساعت بازدید صبح: 9 تا 12:30
ساعت بازدید عصر: 14 تا 18
روزهای بازدید: همه روزه به‌جز ایام سوگواری و هنگام نماز ظهر
وقتی فواره‌ها باز می‌شوند فضای کاخ بسیار دیدنی است | عکس: علی احمدی
دانستنی‌های قبل از دیدن کاخ هشت بهشت - کاخ هشت بهشت زیباترین کاخ جهان در دوران صفوی بوده است.
- فضای اطراف کاخ هشت بهشت، باغی بسیار قدیمی به نام باغ هشت بهشت بوده که در
زمان شاه عباس اول به قطعات مختلف تقسیم شده، در قسمتی از آن میدان نقش
جهان ساخته شده و قسمت‌های دیگر تا سال‌ها دست نخورده باقی مانده بودند.
- دستور ساخت چندین کوشک و عمارت کلاه فرنگی از جمله کاخ هشت بهشت را در باغ بزرگ هشت بهشت، شاه سلیمان صفوی می‌دهد.
- ساخت کوشک باشکوه هشت ضلعی در میان باغ هشت بهشت در سال سوم سلطنت شاه
سلیمان، سال 1080 قمری به اتمام می‌رسد. این کوشک بعدها به نام کاخ هشت
بهشت معروف می‌شود.
- کاخ هشت بهشت تنها کوشک باقی مانده از کوشک‌های دوران صفوی‌ست.
- می‌گویند شاه سلیمان کاخ هشت بهشت را برای اقامت هشت سوگلی حرم خود ساخته
است. 4 اتاق در طبقه‌ی همکف برای 4 سوگلی و 4 اتاق در طبقه‌ی اول برای 4
سوگلی دیگر.
- علت نام‌گذاری کاخ هشت بهشت را ساختار هشت‌ضلعی این کوشک می‌دانند. معماری
کاخ هشت بهشت از بالا دقیقا مانند مربعی است که زاویه‌های آن بریده شده و
تبدیل به عمارتی هشت‌ضلعی شده است.
- نام‌های دیگر کاخ هشت بهشت در طول زمان هشت به هشت،کوشک باغ بلبل و هشت در بهشت بوده است.
- نام کیوسک در زبان فرانسوی که به اتاقک‌های کوچک برای اقامت اطلاق می‌شود
از نام ایرانی کوشک گرفته شده که همان عمارت‌های کلاه‌فرنگی در میان باغ
بودند.
باغ‌های هشت بهشت زیادی در ایران وجود داشته که محوطه‌ی کاخ هشت بهشت اصفهان تنها باقی‌مانده‌ی آن‌هاست.
کوشک باغ هشت بهشت تبریز در دوران قاجار از روی کاخ هشت بهشت اصفهان ساخته
شده بود با این تفاوت که روی سقف آن به‌جای تصاویر شکار، تصاویر حضور
سفیران عثمانی در ایران نقاشی شده بود. البته امروزه دیگر اثری از آن عمارت
دیده نمی‌شود.کاخ هشت بهشت در سال 1313 با شماره 227 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است. 
بنا و ساختمان کاخ هشت بهشت اصفهان
راهنمای بازدید از کاخ هشت بهشت
کاخ هشت بهشت عمارتی رو به سمت شمال است. با ایوانی بزرگ و دو ستون عظیم در میان چهار قسمت اطراف. ایوانی که سقف آن با مقرنس‌هایی پوشیده شده که نظیر آن را در جهان نمی‌توان پیدا کرد، مقرنس‌هایی با گچی خوش رنگ و خوش طرح که در گذر زمان از عملیات بازسازی سربلند و سالم بیرون آمده‌اند. هر چهار اتاق طبقه‌ی اول کاخ هشت بهشت در چهار گوشه‌ی عمارت قرار دارند و هر اتاق نیز برای خود ایوان جداگانه دارد. درون اتاق‌ها و ایوان آنها نیز پوشیده از تزئینات و گچ‌بری‌ها و نقاشی‌های فراوان است. طبقه‌ی دوم کاخ هشت بهشت نیز علاوه بر هر چهار اتاق مجزای اطراف، رواق‌ها و طاقها و راهروهای فراوانی دارد که جزییات کار شده در تک‌تک آنها دیدنی‌ست. از جذابیت‌های طبقه‌ی دوم وجود حوض آب در برخی اتاق‌هاست. در اتاق‌هایی نیز می‌توان تکنولوژی بخاری‌های تعبیه‌شده در دیوار را دید. دیوارهایی که در قسمت‌هایی پوشیده از آینه‌کاری‌های مجلل و در قسمت‌هایی گچ‌بری‌های ماهرانه دارند. در هنگام بازدید از نقطه‌به‌نقطه‌ی کاخ هشت بهشت به سقف‌ها توجه ویژه‌ای باید داشت. سقف‌های این عمارت نه تنها در ایوان اصلی که شاهکار مقرنس‌کاری عالم است، بلکه در تمام بخش‌های کاخ هشت بهشت پوشیده از طرح‌های بی‌مانند است. هماهنگی راهروها و اتاق‌ها و رواق‌های مختلف کاخ چیزی‌ست که در کلام نمی گنجد و ممکن است این پیچیدگی سردرگم کننده به نظر برسد اما در واقعیت پیچ و تاب میان بخش‌های مختلف کاخ هشت بهشت از زیباترین و کابردی‌ترین معماری‌های جهان است.
از دیگر جذابیت‌های این کوشک شاهانه، حوض وسط آن است، حوضی به نام حوض مروارید از سنگ مرمر نرم و براق با فواره‌هایی که آب مانند مروارید از آنها قطره به قطره به درون حوض می‌چکد. در تمام توصیفاتی که گردشگران دوران صفویه در سفرنامه‌های خود نقل کرده اند آمده است که در جای‌جای کاخ هشت بهشت جام‌های بلور ظریف و ظروف شیشه‌ای رنگارنگ قرار داشته و نرده‌های تمام ایوان‌های کوشک از جنس چوب طلاکاری شده بوده است. ژان شاردن فرانسوی از معروف‌ترین این گردشگران بوده که در نوشته‌های خود از کاخ هشت بهشت به عنوان عمارت بهشت در باغ بلبل نام می‌برد و توصیف می‌کند که تمام کف عمارت از موزاییک بسیار عالی ساخته شده و دالان‌ها و راهروهایی بین اتاق‌ها وجود دارد که فرح‌انگیزترین نقطه هستند و روشنایی هر کدام متناسب با تفریحاتی مختص آن است. هیچ کدام از نقاط عمارت از نظر شکل، ساختمان، تزیینات و آرایش شبیه دیگری نیست و در بعضی اتاق‌ها بخاری و برخی حوض و فواره به چشم می‌خورد. فواره‌ها از لوله‌هایی داخل دیوارها آب می‌گیرند. ژان شاردن تالار اصلی کاخ هشت بهشت را عجیب می‌نامد و می‌نویسد: این تالار زیبا در حقیقت هزارتوی مارپیچی است با پله‌های مخفی. قسمت پایین تا ده پا از سطح زمین از سنگ یشم است و نرده‌ها از چوب زرنگار و قاب‌ها و چهارچوب‌ها از نقره، جام‌ها از بلور و ظرف‌ها از شیشه‌های رنگارنگ ظریف ساخته شده است. نمی توان این اندازه شکوه و دلربایی و فریبندگی درهم آمیخته را تصور کرد. اتاق‌های کوچکی در عمارت است که فقط یک تخت‌خواب جا می‌گیرد. دارد. تخت‌خواب‌هایی که در قسمت‌هایی روی زمین پهن می‌شود. در قسمتی رختخواب جالبی دیدم که فقط لحاف آن دو هزار اکو (واحد پول) می‌ارزید و از پوست سمور گرم و سبک تهیه شده بود. به من گفتند شاه تشک‌های بسیاری از همین جنس دارد.
کاخ هشت بهشت بنایی بازمانده از دوران شاه سلیمان صفوی
بعدها اما متاسفانه این تزئینات گران‌بها در دوران قاجار طی تغییراتی که در کاخ هشت بهشت به وجود آمد از میان رفته است و اثری از آنها دیده نمی‌شود. در اسناد تاریخی تا دوران ناصرالدین شاه قاجار خبری از نام کاخ هشت بهشت نیست. در این دوران ظل السلطان حاکم اصفهان در سال 1300 مدرسه‌ای در کاخ هشت بهشت تاسیس کرد به ریاست علی‌خان ناظم العلوم که بعد از دو سال برچیده شد. از دلایل عمده‌ی تغییرات کاخ هشت بهشت می‌توان به همین تغییر کاربری به مدرسه اشاره کرد. بعد از آن نیز ناصرالدین شاه قاجار کاخ هشت بهشت را به صورت خصوصی به دختر خود بانو عظمی افتخارالدوله با نام اصلی کسرائیل خانم و ملقب به افتخارالدوله، واگذار کرد، با این شرط که دخل و تصرف و تغییری در معماری و تزیینات آن انجام نشود. این شرط بعد از درگذشت وی شکسته شد و نیاکان او تغییرات بسیاری در کاخ هشت بهشت دادند اما بالاخره در سال 1343 باغ و کاخ هشت بهشت به طور رسمی تحت نظر وزارت فرهنگ و هنر درآمد. در این دوران بود که اداره باستان شناسی با استخدام متخصصان ایرانی و ایتالیایی توانست تزیینات اصیل دوران صفوی را از زیر گچ دوره قاجار بیرون بیاورد و کاخ هشت بهشت را کمی به چهره‌ی اصلی خود برگرداند.