نیمه شعبان که مصادف با پانزدهمین روز از این ماه مبارک است، جزو اعیاد بزرگ و با اهمیت مسلمانان می‌باشد و مردم در این روز، همزمان با ولادت با سعادت امام دوازدهم شیعیان؛ حضرت مهدی (عج)، جشن و سرور به پا می‌کنند. مردم ایران در این روز خجسته، خیابان‌های شهر را آذین بندی کرده و با بر پا کردن هیات‌های عمومی، یکدیگر را به صرف آبمیوه و شیرینی دعوت می‌کنند. در تقویم کشورمان این روز بزرگ تعطیل رسمی اعلام شده و به عنوان روز جهانی مستضعفین نام گرفته است. با
اسمارتیز همراه باشید تا در مورد امام زمان و نیمه شعبان بیشتر بدانید.
شاید اینها را هم بپسندید!
زندگی‌نامه‌ی امام زمان (عج)
حضرت مهدی (عج) تنها فرزند امام حسن عسکری‌ست که در سحرگاه نیمه شعبان سال 255 یا 256 هجری قمری، در شهر سامرا متولد شد. تولد ایشان کاملا مخفیانه بود و هیچ یک از ماموران حکومت عباسی بویی از این مساله نبرده بودند. آن بزرگوار تا پنج سالگی نزد پدر و مادرشان، زندگی کردند و در همین زمان پدر بزرگوارشان امام حسن عسگری (ع)، به شهادت رسیدند. حضرت مهدی هم مانند حضرت عیسی و حضرت یحیی، در سن پنج سالگی عهده‌دار منصب امامت شیعیان شد. طبق فرمایشات امام رضا (ع)، تنها شخصی که بیشترین شباهات را به پیامبر (ص) دارد، امام مهدی‌ست. با وجود این‌که آن حضرت عمری طولانی دارند اما از چهره‌ی جوانی برخوردار می‌باشند. حتی بر طبق روایات، تا زمان مرگ نیز علائمی از پیری در سیمایشان دیده نخواهد شد. زندگی امام زمان (عج) شامل چهار دوره است:
- از تولد تا غیبت: حضرت مهدی به صورت پنهانی در نیمه شعبان متولد شدند و هیچ یک از
دشمنانشان اطلاعی از این ماجرا نداشتند. ایشان تا پنج سالگی در کنار پدر و
مادر زندگی نیمه پنهانی در پیش گرفتند. از کارهای مهمی که امام حسن عسکری
(ع) در آن دوران پنج ساله انجام دادند، این بود که فرزندشان را به بزرگان
شیعه معرفی می‌کردند تا ایشان در آینده برای خلافت و جایگزینی دچار مشکل
نشوند.
- غیبت صغری: بعد از به شهادت رسیدن امام حسن عسکری در سال 260 قمری، غیبت
صغری امام عصر شروع شد و تا سال 329 قمری نیز طول کشید. ایشان در آن دوران
از طریق 4 نفر نایب با مردم عادی ارتباط داشتند.
نیمه شعبان؛ مسجد جمکران در قم، که به فرمان امام زمان (عج) ساخته شده
- دوره غیبت کبری: این دوره از سال 329 قمری شروع شده و همچنان هم ادامه
دارد. در عصر حاضر، نایبان عام، مسئول اداره‌ی جامعه و پاسخ‌گویی به شبهات
دینی مردم هستند و هیچ نایب خاصی تعیین نشده است.
- دوره‌ی حکومت: پس از ظهور آن حضرت یک حکومت واحد شکل خواهد گرفت و تمامی انسان‌ها زیر سایه‌ی عدل امام زمان (عج) زندگی خواهند کرد.
فضیلت نیمه شعبان
در بعضی روایات، نقل شده که نیمه شعبان، شب تولد امام عصر (عج) پس از شب قدر، جزو برترین شب‌ها در طول یک سال به شمار می‌آید. در ایران نیمه شعبان را با نام شب دعا هم یاد می‌کنند. در احادیث و روایات بسیاری از معصومین، سفارش شده که در شب نیمه شعبان به عبادت بپردازید و اعمال شب و روز نیمه شعبان را به جا آورید. حتی در روایتی از همسر پیامبر اسلام (ص) آمده، که حضرت محمد (ص) در این شب سجده‌های طولانی و مکرری به جا می‌آوردند و خدای متعال را عبادت می‌کردند. همچنین در روایتی از امام علی (ع) بسیار سفارش شده که در شب نیمه شعبان از خواندن دعای کمیل غافل نشوید. از جمله اعمالی که در شب نیمه شعبان می‌توان به جا آورد، خواندن دعا برای آمرزش گناهان، غسل کردن و شب زنده‌داری‌ست. شیعیان معتقدند که خداوند در این روز خجسته به اندازه‌ی موهای بدن چهارپایان، بندگانش را از عذاب جهنم محفوظ می‌دارد. آن‌ها در نیمه شعبان معمولاً به راز و نیاز پرداخته و به شب زنده داری و عبادت مشغول می‌شوند. در ایران هم مردم با اجرای برنامه‌های مذهبی مانند برپایی هیات‌های عمومی و پخش نذری این روز را گرامی می‌دارند. در احادیث بسیاری به فضیلت‌ها و اهمیت این شب بزرگ تاکید شده که دو مورد از این فضایل به شرح زیر است:
- درهای بخشندگی، عفو، رزق و روزی و خوبی‌ها به روی مسلمانان باز می‌شود.
- خداوند در روز نیمه شعبان تمام انسان‌ها را می‌بخشد. مگر کسانی که صله رحم را به
جا نیاورده‌اند، قمار کرده‌اند، منکر خداوند شده و کافر بوده‌اند و در طول
حیاتشان اصرار به انجام گناهان متعددی مثل مشروب خواری و دیگر گناهان کبیره
داشته‌اند.
مجلس‌های مولودی خوانی در این ایام برگزار می‌شود
برگزاری مراسم جشن نیمه شعبان
در ایران مردم برای فرا رسیدن این عید خجسته، ماه‌ها انتظار می‌کشند تا با برگزاری مراسم و جشن‌های باشکوه، عشق و ارادت خود نسبت به امام زمان را نشان دهند. در بین ماه‌های قمری، ماه شعبان، رمضان و رجب برای مسلمانان بسیار حائز اهمیت است. در نیمه شعبان هر گوشه از شهر را که نگاه کنید رنگ و بوی خاصی دارد و هر کس به نوبه خود در مراسم یادبود این روز مبارک، سهمی به گردن می‌گیرد. خیابان‌ها چراغانی می‌شوند و مردم با پخش آبمیوه، بستنی و شیرینی از یکدیگر پذیرایی می‌کنند. بعضی از خانواده‌ها نیز در روز نیمه شعبان با بر پا کردن ضیافت‌هایی در منزل و برگزاری مراسم مولودی خوانی، نذر‌های گذشته را ادا می‌کنند. عده‌ای برای بهره‌مند شدن از ثواب الهی، بین فقرا و افراد بی‌بضاعت غذا و نوشیدنی توزیع می‌کنند. همچنین کسانی که نام آن‌ها مهدی یا قائم است، در این روز کادو و هدیه‌ای دریافت می‌کنند.
البته این رسم فقط مختص ایران نیست و در بعضی از کشورهای دیگر نیز، از جمله عراق، مصر، لبنان، بحرین، یمن و آذربایجان این جشن هر ساله به شکل گسترده‌ای برگزار می‌شود. با این حال در بعضی از کشورها هم مثل هند، پاکستان، تونس و مراکش نیز که تعداد مسلمانان خیلی محدود است، باز هم نیمه‌ی شعبان جشن گرفته می‌شود. مثلا مردم عراق در این روز به زیارت امام حسین (ع) رفته و در جوار مزار ایشان جشن به پا می‌کنند. بعضی دیگر از رسوم رایج عراقی‌ها هم این است که به دید و بازدید هم رفته و عیدی می‌دهند. در کشور مصر سنی‌ها نیز مانند شیعیان در کنار یکدیگر روز ولادت امام زمان(عج) را جشن می‌گیرند و از برنامه‌های مخصوصشان، برگزاری مراسم مولودی‌ست. در بحرین با این که روز نیمه شعبان تعطیل رسمی نیست اما تقریبا نیمه تعطیل به حساب می‌آید. عیدی دادن و برگزاری مراسم شام و مولودی خوانی از جمله کارهایی‌ست که بحرینی‌ها در این روز به آن می‌پردازند. مردم یمن نیز با بر پا کردن جشن در خیابان‌ها و رقص خنجر، نیمه‌ی شعبان را گرامی می‌دارند.
در این روز مردم با شیرینی و شربت از یکدیگر پذیرایی می‌کنند
دیدگاه اهل سنت درباره نیمه شعبان
علاوه بر شیعیان، اهل تسنن نیز به جشن نیمه شعبان اعتقاد دارند اما اختلاف نظر‌هایی در رابطه با این روز بین شیعه و سنی وجود دارد. هر چند که هنوز هم عده‌ای از اهل تسنن باور به مهدویت و ولادت آن حضرت ندارند و معتقدند ایشان هنوز متولد نشده‌اند. روایات متفاوت و بسیاری از پیامبر بزرگ اسلام و همین‌طور صحابه‌ی ایشان درباره نیمه شعبان و اعمال مستحب و عبادات مخصوص این روز نقل شده است. با تمام این تفاسیر باز هم بعضی از علمای اهل تسنن، این روایات و احادیث را قبول نکرده و معتقد هستند که هیچ فضیلتی برای این شب تعریف نشده است. هنوز هم بعضی از نظریه پردازان سنی با این نظر علما، موافق نیستند اما در عین حال تجمع مردم در مساجد و خواندن نمازهای صد رکعتی مخصوص این شب را بدعت می‌دانند. طبق این باور، علمای سلفی، مراسم شب زنده داری و احیا که در شب نیمه شعبان برگزار می‌شود را رد می‌کنند و آن را خلاف دستور دین می‌دانند.
بعضی از مردمان اهل تسنن که مهدویت را باور دارند، این روز را گرامی دانسته و اعمالی مانند قرآن خوانی، نماز و روزه مستحبی به جا می‌آورند. از جمله عباداتی که در این روز بین شیعه و سنی مشترکاً انجام می‌شود، خواندن نماز صد رکعتی صلات الخیر است. اهل تسنن این روز را شب برات نام گذاری کرده‌اند. البته دلایل مختلفی وجود دارد که باعث شده سنی‌ها مهدویت را قبول نداشته باشند. یکی از آن عوامل، مخفی بودن ولادت امام زمان (عج) است. در واقع از همان زمان پیامبر، آمدن منجی بشریت، حضرت مهدی (عچ) و برپایی حکومتی عادلانه در جهان امری طبیعی و مورد توجه مردم در آن دوره بوده است. خلفای عباسی هم برای دفع این خطر، قصد داشتند مانع از تولد امام عصر (عج) شوند. به خواست و اراده‌ی خداوند ایشان به صورت کاملا مخفیانه متولد شده و پا به جهان هستی گذاشتند. همین عامل باعث شد تا خیلی از افراد تولد آن حضرت را باور نکرده و انکار کنند. عامل دیگر هم شاید این باشد که اهل تسنن حتی روایات معتبری را که به طور واضح به مسئله ولادت و ولایت مهدی موعود و ظهور ایشان پرداخته است رد می‌کنند.
نیمه شعبان 99 چه روزی است؟
نیمه شعبان 99 به تاریخ شمسی، مصادف است با 21 فروردین.