پارک ملی خارتوران

همه ما می‌دانیم که جنگل‌های آفریفا برای چه تا این حد مشهور هستند. طوری که حتی اگر کسی مطلبی درباره آن مطالعه نکرده باشد نیز با این نام آشناست. وجود تنوع زیاد گونه‌های جانوری به خصوص گونه‌های در حال انقراض، کنجکاوی طبیعت گردان را بیشتر می‌کند تا برای دیدن این منطقه شگفت انگیز کیلومترها از کشور خود دور شوند. این در حالی است که ما نیز در کشور خودمان یک آفریقای نسبتاً کامل داریم، اما آنقدر که باید شناخته شده نیست. پارک ملی خارتوران آفریقای ایران است که صدها گونه جانوری متنوع را در دل خود جای داده است. متاسفانه به دلیل بی توجهی سازمان میراث فرهنگی به این منطقه با ارزش، نام پارک ملی خارتوران برای مردم کشور خودمان نیز ناشناخته مانده است. با اسمارتیز همراه باشید تا با منطقه حفاظت شده خارتوران بیشتر آشنا شوید.

بهترین زمان برای دیدن پارک ملی خارتوران

بخش اعظم پارک ملی خارتوران را کویرهای زیبای خارتوران تشکیل می‌دهد که دیدن آن‌ها واقعاً لذت بخش است. کویر خارتوران نسبت به دیگر کویرهای کشورمان بکرتر و به اصطلاح دست نخورده‌تر به نظر می‌رسد. به همین دلیل برای طبیعت گردان جذابیت بالایی دارد. اگر شما هم جزو آن دسته از طبیعت گردانی هستید که به دنبال مناطق بکر کشور هستند، حتماً باید به پارک ملی خارتوران سفر کنید. از آنجا که خارتوران در آب و هوای کویری و خشک واقع شده است، فصل‌های گرم گزینه خوبی برای رفتن به این منطقه نیستند.
اگر می‌خواهید پارک ملی خارتوران را در بهترین حالت خود ببینید و حیوانات کمیاب کشورمان را در حال خرامان راه رفتن در دشت ببینید، پاییز بهترین زمان سفر به کویر خارتوران است.

آدرس و راه‌های دسترسی به پارک ملی خارتوران

آدرس: استان سمنان، جنوب شرقی شهرستان شاهرود
پارک ملی خارتوران به دلیل قرار گرفتن میان چند استان کشور، راه‌های زیادی برای دسترسی دارد. مبدأهای مختلفی وجود دارد که شما می‌توانید برای آغاز سفر خود به پارک ملی خارتوران، انتخاب کنید. شاهرود یکی از این مبدأهاست. اگر از شاهرود به سمت خارتوران حرکت کنید دو راه برای رسیدن به این منطقه پیش رو خواهید داشت.
راه میامی: اکثر تورهای طبیعت گردی و کویرگردی این مسیر را برای رفتن به پارک ملی خارتوران انتخاب می‌کنند. در این مسیر باید از شاهرود وارد جاده شاهرود–سبزوار شوید. در این جاده از میامی عبور کنید و پس از 10 کیلومتر از خروجی بیارجمند از جاده خارج شوید. در این جاده پس از 40 کیلومتر به بیارجمن می‌رسید. در این شهر وارد جاده خانخودی و کاشمر شوید. این مسیر شما را به روستای خانخوی می‌رساند. از این روستا تا قلعه بالا کمتر از 5 دقیقه راه است.
راه طرود: از شاهرود وارد جاده روستای طرود شوید. در این جاده پس از طی حدود 70 کیلومتر از خروجی بیارجمند-طرود از جاده خارج شوید. به سمت بیارجمند بروید و پس از رسیدن به این شهر مانند بالا مسیر را به سمت روستای قلعه بالا ادامه دهید.
روستای قلعه بالا در بخش زیست محیطی پارک ملی خارتوران قرار دارد. در این منطقه جانوران کمیابی از جمله گور ایرانی را خواهید دید. اگر قصد دارید کویر خارتوران را ببینید باید به سمت روستای رضا آباد بروید.

هزینه بلیط و ساعات دسترسی

هزینه بلیط: برای بازدید از پارک ملی خارتوران نیازی به پرداخت ورودی نیست. اما باید برای ورود به این منطقه حفاظت شده مجوز داشته باشید.
ساعات دسترسی: پارک ملی خارتوران همه روزه و به صورت شبانه روزی برای بازدید عموم در دسترس است.

دانستنی‌های قبل از دیدن پارک ملی خارتوران

پارک ملی خارتوران نامی است که برای بسیاری از ما ناشناخته است. اما اگر از شگفتی‌های این طبیعت بکر و زیبا بیشتر سخن بگوییم مسلماً نام این منطقه نیز مانند آفریقا بر سر زبان‌ها خواهد چرخید. پارک ملی خارتوران برای سازمان یونسکو ارزش بسیار زیادی دارد. این ارزش بالا دلایل زیادی دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.
منطقه حفاظت شده خارتوران با بیش از 1 میلیارد هکتار مساحت بزرگترین زیست کره (محل زندگی جانوران) در ایران است. علاوه بر این، با وجود صدها گونه گیاهی و جانوری، این منطقه پس از منطقه سرنگتی آفریقا دومین زیست کره بزرگ در جهان محسوب می‌شود. پارک ملی خارتوران پس از پناهگاه حیات وحش نایبندان در طبس دومین منطقه حفاظت شده در کشورمان است. 75% از کل پارک ملی خارتوران را منطقه حفاظت شده تشکیل می‌دهد. پناهگاه حیات وحش و پارک ملی سایر بخش‌های این منطقه را شامل می‌شود.
پارک ملی خارتوران سه دشت وسیع را شامل می‌شود. در واقع سه رشته کوه شترکوه در غرب، قلعه بالا در شمال غرب و رشته کوه پیغمبر که در این منطقه واقع شده‌اند، دشت‌های خوش آب و هوای این منطقه را به وجود آورده‌اند. پارک ملی خارتوران آثار تاریخی زیادی نیز دارد. از جمله این آثار می‌توان به ابنیه تاریخی هیزمی تپه زمان آباد، شهر تاریخی خوار یا همان خورو، روستای کلاته مطهری، روستای قلعه بالا (موسوم به ماسوله خارتوران)، روستای کلاته ری با قدمت بالای 4000 سال، کوه پیغمبر و... اشاره کرد.
گونه‌های جانوری موجود در پارک ملی خارتوران شامل 41 گونه پستاندار، 167 گونه پرنده و دو گونه دو زیست می‌شود. وجود یوزپلنگ آسیایی و گورخر ایرانی در پارک ملی خارتوران باعث شده این منطقه ارزش بسیار بالایی برای سازمان محیط زیست کشور پیدا کند. این منطقه بیشترین تعداد یوزپلنگ را در خود جای داده است. به جز گونه‌های در حال انقراض، جانوران بسیار زیبا و خاصی مانند غرال ایرانی، جبیر، پلنگ ایرانی، روباه قرمز، گربه پالاس، سیاه گوش و... نیز از جمله پستانداران پارک ملی خارتوران هستند. علاوه بر پستانداران، پرندگان این منطقه نیز بسیار زیبا هستند و می‌توانند سوژه عکس‌های شما باشند. پرندگانی مانند زاغ بور، شاه بوف، اردک بلوطی، حواصیل، کبوتر چاهی و... زیباترین پرندگان این منطقه هستند که در کمتر جایی در ایران می‌توان آن‌ها را دید.

راهنمای بازدید از پارک ملی خارتوران

پارک ملی خارتوران منطقه‌ای حفاظت شده است که با سایر مناطق حفاظت شده و پناهگاه‌های حیات وحش در کشورمان تفاوت دارد. این منطقه فقط یک پناهگاه برای حیوانات محیط زیست نیست. بلکه در این منطقه حیوانات نادری زندگی می‌کنند که در حال انقراض هستند و نیاز به مراقبت بیشتری دارند. علاوه بر این، دشت‌ها، کویرها و جاذبه‌های طبیعی پارک ملی خارتوران بسیار بکر هستند و برای بازدید از آن‌ها باید دقت زیادی داشته باشید. به همین دلیل در ادامه چند توصیه برای سفر به پارک ملی خارتوران برای شما داریم.
طبیعت گردی، تماشای قوچ‌های زیبا یا گور ایرانی در حال بالا رفتن از لبه کوه، عکاسی از پرندگان و کمپ زدن در حیات وحشی ناب واقعاً لذت بخش است. اما جدا از اینکه باید در سفر به دنبال لذت برای خومان باشیم، باید به حیوانات و محل زندگی آن‌ها نیز احترام بگذاریم. به همین دلیل بهتر است برای سفر به پارک ملی خارتوران نکاتی را رعایت کنید.
اولین نکته این است که قبل از سفر حتماً لوازم مورد نیاز برای بهداشت و سلامت را با خود به همراه داشته باشید. هنگام پیاده روی در طبیعت به آن‌ها نیاز پیدا می‌کنید. حواستان باشد ناخواسته در طبیعت آشغال نریزید، زیرا ممکن است حیوانات این منطقه آن را به عنوان غذا بخورند و دچار آسیب شوند.
برای پیاده روی در طبیعت حتماً یک لباس همرنگ با طبیعت ترجیحاً با رنگ‌های خنثی مانند طوسی، کرم، قهوه‌ای و یا سبز کمرنگ انتخاب کنید. رنگ‌های جیغ استرس حیوانات را افزایش می‌دهد و آن‌ها را فراری می‌دهد. کفش راحت نیز فراموش نشود.
حتماً شما هم با دیدن یک دشت بکر و وسیع دوست دارید از ته دل فریاد بزنید و انرژی خود را خالی کنید! اما لطفاً در پارک ملی خارتوران از این کارها نکنید. این کار حیوانات را آزار می‌دهد. حرف زدن با صدای بلند و جیغ کشیدن هم ممنوع!
پارک ملی خارتوران تنها با در بر گرفتن صدها گونه جانوری که برخی از آن‌ها نیز بسیار کمیاب هستند، به صنعت گردشگری کشورمان جان بخشیده‌اند. اما خبر خوب برای تاریخ دوستان این است که این منطقه تنها یک پناهگاه حیات وحش نیست. بلکه بناهای تاریخی زیادی نیز در دل پارک ملی خارتوران نهفته است که جذابیت آن را چند برابر می‌کند.
وجود کویرهای بکر و زیبا با آسمان‌هایی پر ستاره و آب و هوای متبوع، دیگر جذابیت پارک ملی خارتوران است. این منطقه برای هر سلیقه‌ای بهترین هدیه را در دل طبیعت دارد. اگر هوس کویر گردی کردید، راهتان را به سمت روستای رضا آباد کج کنید. در این منطقه دیدن یکی از زیباترین کویرهای ایران نصیبتان خواهد شد. برای ماندن در پارک ملی خارتوران می‌توانید در روستاهای قلعه بالا یا رضاآباد ساکن شوید. این دو روستا اقامتگاه‌های بوم گردی متعددی دارند و از بین آن‌ها حق انتخاب خواهید داشت. البته کمپ زدن در دل کویر نیز لذت دیگری دارد که اگر امکانات لازم را با خود به همراه داشته باشید انتخاب خوبی است.