کرونا سفرهای نوروزی 99 را 71 درصد کاهش داد

ویروس کرونا با آمدنش تغییرات بزرگی را در زندگی بشر ایجاد کرد. مهم‌ترین تاثیر بیماری کرونا این بود که انسان‌ها را که عادت به یک‌جا ماندن ندارند و مدام در حال جنب‌وجوش و تحرک هستند، زندانی و خانه‌نشین کرد. این ویروس با تمام جنبه‌های منفی‌اش اما درس بزرگی برای ما به همراه داشت. این‌که آزادی نعمت بزرگی‌ست که تا به‌حال قدرش را نمی‌دانستیم. به هرحال این روزها را با دعا کردن برای تمام شدن این وضعیت و بیرون رفتن از خانه بدون ترس و استرس، می‌گذارنیم. هر ساله در ایام تعطیلات نوروز اکثر مردم ایران به سفر می‌روند اما نوروز 99 با سال‌های قبل تفاوت زیادی داشت. در سال‌های گذشته به راحتی می‌توانستیم به هرجایی از این کشور پهناور یا حتی جهان برویم، اما امسال کرونا درست پشت در خانه منتظر ما بود و اجازه خروج از خانه را به ما نمی‌داد.

گسترش سریع و بدون توقف ویروس کرونا و اجرای طرح فاصله گذاری اجتماعی در کشور باعث شد تا خواسته یا ناخواسته خیلی از ما ایرانی‌ها تعطیلات عید نوروز 99 را در خانه بمانیم و مسافرت‌ها در این ایام به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کرد. با وجود هشدارها و توصیه‌های مسئولان کشور به عدم سفر در تعطیلات سال نو؛ اما با این وجود عده‌ای از مردم توجهی به این موضوع نداشتند و تصاویری که در روزهای پایانی سال 98 منتشر شد، نشان می‌داد که همچنان جاده‌های کشور پر از خودرو و ترافیک است. البته با اعمال محدودیت‌ها و سخت‌گیری بیشتر، از ابتدای سال 99 از حجم سفرهای مردم به میزان قابل ملاحظه‌ای کاسته شد. باتوجه به گزارشاتی که به تازگی از سوی نقشه و مسیریاب "نشان" منتشر شده، سفرهای نوروزی 99 نسبت به نوروز 98 کاهش 71 درصدی داشته‌است.

نقشه و مسیریاب نشان یکی از پرطرفدارترین برنامه‌های مسیریاب بومی است که میلیون‌ها کاربر فعال در سراسر کشور دارد. شرکت توسعه دهنده این نرم‌افزار اخیرا گزارشی را براساس تحلیل و پایش سفرهای 4 میلیون کاربر خود در بازه زمانی 23 اسفند 98 تا 16 فروردین 99 منتشر کرده و به جمع‌بندی‌های جالبی رسیده‌است. با استناد به این گزارش می‌توان گفت که نقطه اوج سفرهای نوروزی 99 در روز 25 اسفند بوده که نسبت به زمان مشابه در سال پیش از آن کاهش 36 درصدی را در مسافرت‌ها شاهد بودیم. اما پس از 25 اسفند که میزان مسافرت‌های بین‌شهری روند افزایشی داشت، از این تاریخ به بعد میزان سفرها در کشور روند کاهشی پیدا می‌کند. تا جایی که روز 13 فرورین که مصادف با روز طبیعت و سیزده‌بدر است و همیشه جزو شلوغ‌ترین روزها در ایام تعطیلات نوروزی به حساب می‌آید، امسال با کاهش 84 درصدی سفرها خلوت‌ترین روز در ایام نوروز 99 بوده‌است. از علت‌های اصلی کاهش سفرها در نیمه دوم تعطیلات نوروزی 99، می‌توان به محدودیت‌های اعمال شده برای سفر عید و بسته شدن جاده‌ها، مراکز تفریحی و خدماتی در این بازه زمانی اشاره کرد.

براساس گزارش منتشر شده می‌توان به این نتیجه رسید که محدودیت‌های شدید اعمال شده به واسطه طرح فاصله‌گذاری اجتماعی و جریمه‌های درنظر گرفته‌شده برای افراد نقض‌کننده آن، به خوبی توانسته جلوی سفرهای عیرضروری مردم را در این ایام بگیرد. آمار کرونا که هر روز از سوی وزارت بهداشت منتشر می‌شود، در روزهای اخیر روند کاهشی داشته که یکی از دلایل اصلی آن همین کمتر شدن سفرها در تعطیلات نوروز 99 است. البته پس از پایان تعطیلات نوروزی و با بازشدن ادارات و شرکت‌ها، دوباره حجم ترددها و سفرهای درون شهری به شدت افزایش یافته‌است. حتی سازمان تاکسیرانی تهران هم مجبور شد اعلام کند که تاکسی‌ها فقط مجاز به سوار کردن 2 مسافر در صندلی عقب هستند.

با بررسی‌هایی که نقشه و مسیریاب نشان براساس تردد کاربران انجام داده‌است، محورهای اصفهان-یزد، کرج-چالوس و اصفهان-شیراز به ترتیب 89، 88 و 86 درصد کاهش تردد داشته‌اند و ترافیک در این جاده‌ها بیشتر از سایر مسیرهای کشور نسبت به سال قبل کاهش یافته‌است. از طرفی محور تهران-همدان با تنها 59 درصد کاهش تردد، کمترین میزان کاهش عبورو‌مرور را در بین جاده‌های کشور ثبت کرده‌است. به نظر می‌رسد آمار پایین مرگ‌ومیر و مبتلایان به ویروس کرونا در همدان باعث مسافرت عده زیادی از مردم به این منطقه شده‌است.

در بخش دیگری از این گزارش به بررسی حضور مردم در اماکن عمومی شهرهای بزرگ و پرجمعیت ایران پرداخته شده‌است. در این گزارش میزان حضور مردم در مراکزی مانند فرودگاه‌ها، بانک‌ها، هایپرمارکت‌ها، جایگاه‌های سوخت، مراکز خدمات درمانی، مساجد، پارک‌ها، فروشگاه‌ها و رستوران‌ها در بازه زمانی 20 اسفند 98 تا 20 فروردین 99 مورد بررسی قرار گرفته‌است. با توجه به نمودار منتشر شده از سوی نقشه و مسیریاب نشان، مراجعه به جایگاه‌های سوخت از جمله پمپ‌بنزین‌ها  تنها 49 درصد نسبت به بهمن ماه که شرایط عادی بوده، کاهش داشته‌است. به این ترتیب درمیان مراکز پرتردد شهری، جایگاه‌های سوخت بیشترین مراجعه را در زمان شیوع کرونا و اجرای طرح فاصله‌گذاری اجتماعی داشته‌اند.

در طرف مقابل مراجعه و حضور مردم در مساجد و ادارات و سازمان‌ها به ترتیب 79 و 78 درصد کاهش پیدا کرده و جزو خلوت‌ترین مکان‌ها در زمان شیوع کرونا هستند. همچنین آمارهای به دست آمده از تهران نشان می‌دهند که مساجد و ادارات با کاهش 78 و 77 درصدی حضور مردم، خلوت‌ترین نقاط پایتخت هستند. مراکز خدمات درمانی و جایگاه‌های سوخت هم با 46 و 53 درصد کاهش مراجعه، همچنان شلوغ‌ترین مراکز شهر تهران در روزهای اوج شیوع کرونا هستند. جزییات بیشتر از میزان کاهش حضور مردم در امکان عمومی شهرهای تهران، مشهد، اصفهان، کرج، قم، رشت، شیراز و تبریز را می‌توانید در گزارش مسیریاب نشان ملاحظه کنید.

گزارش نقشه و مسیریاب نشان تنها به ترددهای جاده‌ای آن هم با وسایل شخصی می‌پردازد اما در گزارشی که توسط وزارت راه و شهرسازی منتشر شده‌است ابعاد کامل‌تری را از کاهش مسافرت‌ها در ایام نوروز 99 نشان می‌دهد. براساس آمار منتشر شده از وزارت راه و شهرسازی، سفرهای ریلی در نوروز 99 کاهش 94 درصدی داشته و سفرهای هوایی هم با 70 درصد کاهش همراه بوده‌است. همچنین در این گزارش میزان سفرهای جاده‌ای در نوروز 99 کاهش چشمگیر 75 درصدی داشته‌است. کاهش استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی زیان‌های زیادی را به شرکت‌های فعال در این زمینه وارد کرده به طوری که چند روز قبل اعلام شد که ضرر 250 میلیاردی در انتظار شرکت‌های هواپیمایی جهان در سال جاری است.

جواد عامل مدیرعامل مسیریاب نشان اعلام کرد که در روزهای گذشته گوگل‌مپس آمارهایی از روند رشد یا کاهش ترددها در اماکن عمومی بیش از 130 کشور دنیا را منتشر کرد که ایران به دلیل تحریم‌ها در این گزارشات قرار نداشت. به همین دلیل شرکت توسعه دهنده نقشه نشان دست به‌کار شد و با الهام گرفتن از کار گوگل، گزارشی را در خصوص ترددهای انجام شده در ایام نوروز 99 منتشر کرد. مدیرعامل نشان همچنین اعلام کرد که این داده‌ها به‌وسیله مبدا و مقصد انتخاب شده توسط کاربران و همچنین جستجوهای انجام شده توسط آن‌ها به دست آمده‌است. در کنار این موارد، نشان امکاناتی را برای کاربران فراهم کرده که مناطق پرتردد را گزارش کنند و این اطلاعات را در اختیار سایر کاربران قرار دهند. اما در این رابطه نگرانی‌هایی نیز در خصوص حریم شخصی افراد مطرح شده‌است. نقشه و مسیریاب نشان در این رابطه توضیح داده که بیش از 90 درصد کاربران این مسیریاب به‌صورت ناشناس هستند و بدون ثبت‌نام و ورود به حساب کاربری از امکانات این برنامه استفاده می‌کنند. تنها 10 درصد از کاربران وارد حساب کاربری خود در نشان می‌شوند که از آن‌ها فقط ایمیل دریافت می‌شود و هیچ اطلاعات دیگری از کاربران جمع‌آوری نمی‌شود.

کاهش بی‌سابقه سفرها در ایام تعطیلات نوروز که معمولا اوج فعالیت کسب‌وکارهای حوزه گردشگری است، ضربه سنگینی به صنعت گردشگری ایران وارد کرده‌است که پیامدهای جبران ناپذیری برای این صنعت دارد. البته این زیان‌ها تنها مربوط به ایران نیست و صنعت گردشگری در دنیا در حال دست‌وپنجه نرم کردن با ویروس کرونا و عواقب سنگین آن برای شرکت‌های فعال در زمینه گردشگری می‌باشد.