درست در زیر پای دیو سفید پای‌دربند و گنبد گیتی یعنی کوه اساطیری دماوند، شهر کوچکی واقع‌شده است که خصوصاً در فصول گرم سال، آب و هوایی بهشتی دارد. کوه دماوند تنها جاذبه گردشگری این شهر نیست و جا های دیدنی دماوند شامل مکان‌های جذاب تاریخی و طبیعی زیادی می شوند که بازدید از آن‌ها به را به همه توصیه می‌کنم. اگر می‌خواهید جاهای دیدنی دماوند را بشناسید و به صورت کاملاً رایگان از بازدید از همه آن‌ها لذت ببرید، در ادامه این مطلب با ما همراه باشید.
1. بقعه عبدالله و خلیل‌الله
دماوندگردی را با بقعه تاریخی عبدالله و خلیل‌الله شروع می‌کنیم. این بنای آجری خشتی درست در مرکز شهر دماوند در محله قاضی و در کنار دادسرای دماوند قرار گرفته است. دوران ساخت این بنا را به اواخر دوره صفویه نسبت می‌دهند. بدنه‌ای شیاردار با منبت‌کاری‌هایی که چشم‌ها را خیره می‌کند از مهم‌ترین ویژگی‌های این بقعه تاریخی است. بازدید از این بنا حدود یک ساعت زمان خواهد برد و هزینه ای نیز نخواهد داشت. به دلیل واقع شدن در مرکز شهر تمام امکانات رفاهی در نزدیکی بقعه قرار وجود دارند.
بقعه تاریخی عبدالله و خلیل‌الله
2. برج شبلی
اگر کوه دماوند را نماد طبیعی شهر بدانیم برج شبلی نیز نماد تاریخی شهر است. برجی حدوداً 900 ساله که قدمت آن به دوران سلجوقیان می رسد و از تاریخی ترین جاهای دیدنی دماوند محسوب می شود. وجود نقش و نگارهای هنرمندانه، در کنار گنبد هشت ترک جلوه‌ای کم‌نظیر به برج شبلی داده است. این برج از سال 1351 جزو آثار ملی ایران نیز شناخته می شود. برای بازدید از برج شلبی باید به محله قاضی، از محله‌های قدیمی شهر دماوند بروید. بازدید از این بنای تاریخی رایگان است و می‌توانید حدود یک ساعت را در اطراف برج شلبی به تماشای هنر دست معماران ایرانی بنشینید. در اطراف برج شلبی بناهای تاریخی دیگر شهر دماوند همچون مسجد جامع دماوند و حمام تاریخی محله درویش نیز قرار گرفته اند.
برج شبلی نماد تاریخی شهر دماوند است.
3. مسجد جامع دماوند
در محله قاضی مسجد جامع تاریخی شهر دماوند قرار گرفته است که به خوبی نشان‌دهنده تاریخ غنی این شهر است. بنای مسجد را در طی سال‌های متمادی بار ها مرمت کرده اند؛ اما قسمت‌های قدیمی مسجد که همچنان باقی‌مانده‌اند قدمتی در حدود 1000 سال دارند و متعلق به دوران پیش از سلجوقیان هستند. به این ترتیب می‌توان مسجد جامع را قدیمی‌ترین بنای درون شهر دانست و از جاهای دیدنی دماوند است که حتما باید به آن سر بزنید. درب چوبی مسجد در ورودی قدیمی آن به همراه بنای گلدسته قدمت طولانی‌تری از سایر بخش‌های این بنا دارند. گنبد زیبا و فیروزه‌ای این مسجد نیز نمای خاصی به آن داده است. مسجد روی تپه‌ای قرار دارد و از فواصل دور کاملاً قابل تشخیص است. بازدید از مسجد جامع دماوند کاملاً رایگان است و پیشنهاد می‌کنم حداقل 1 ساعت برای بازدید از این بنای ارزشمند وقت بگذارید. سرویس بهداشتی درون مسجد قرار دارد.
مسجد جامع تاریخی شهر دماوند
4. حمام محله درویش
در کنار محله قاضی، محله تاریخی دیگری به نام درویش قرار دارد که حمام تاریخی آن را باید شناسنامه این محل دانست. حمام محله درویش همچون بسیاری از بناهای تاریخی ایران از دوران صفویه به جای مانده است. این بنا در طی حدود 3 قرن گذشته تقریباً بدون آسیب و با همان شکل اولیه حفظ‌شده است. به همین دلیل با وارد شدن به آن به دوران صفویه قدم خواهید گذاشت. اگر از در شمالی وارد حمام محله درویش شوید با عبور از یک دالان تنگ و پیچی شکل به رختکنی با سقف گنبدی خواهید رسید که معماری بسیار خاص و جذابی دارد. بعد از پشت سر گذاشتن رختکن وارد فضای گرمخانه می‌شوید که طرحی مشابه با بسیاری از حمام‌های قدیمی ایران دارد و نشان‌دهنده تاریخ کهن این منطقه از شهر است. بعد از ثبت ملی این اثر تاریخی تصمیم گرفته شد تا آن را به موزه مردم‌شناسی تبدیل کنند. بازدید از حمام تاریخی محله درویش رایگان است. زمان حدوداً یک ساعته برای بازدید از حمام کافی به نظر می‌رسد. در حمام سرویس بهداشتی وجود ندارد و به علت حضور در فضای تاریخی شهر پیدا کردن رستوران نیز کمی سخت خواهد بود.
5. امام‌زاده عبدالله و عبیدالله
امام‌زاده عبدالله و عبیدالله آخرین مکان تاریخی شهر است که حتماً باید از آن بازدید کنید. این بقعه تاریخی در نزدیکی حمام تاریخی درویش و در همان مرحله درویش دماوند قرار دارد. قدمت این بقعه از حمام محله بسیار بیشتر است و به بیش از 700 سال پیش و دوران ایلخانان برمی‌گردد. بقعه امام‌زاده عبدالله و عبیدالله نیز در دهه 50 در لیست آثار ملی ایران ثبت‌شدند. مهم‌ترین ویژگی این بقعه بدنه آجری مضرس آن به همراه مهرهای گچی و گنبد زیبای آن است. این گنبد فیروزه‌ای‌رنگ جلوه و نمای منحصر به فردی دارد. اگر در ماه محرم و صفر به این بقعه‌ها سر بزنید می‌توانید مراسم سنتی عزاداری امام حسین را نیز تماشا کنید. بازدید از امام‌زاده عبدالله و عبیدالله کاملاً رایگان است. زمان حدوداً یک ساعته برای بازدید کامل از این بقعه تاریخی کافی خواهد بود. در محوطه امام‌زاده سرویس بهداشتی وجود دارد با این حال فروشگاه و غذاخوری در نزدیکی آن دیده نمی‌شود.
قعه امام‌زاده عبدالله و عبیدالله نیز در دهه 50 در لیست آثار ملی ایران ثبت‌شدند.
6. غار رودافشان
بعد از بازدید از مکان‌های تاریخی شهر نوبت آن است که از جاذبه‌های طبیعی پرتعداد شهر دماوند لذت ببرید. اولین پیشنهاد من بدون تردید غار رود افشان است. برای بازدید از غار باید به روستای رودافشان بروید. به دلیل توریستی بودن غار کار سختی برای پیدا کردن آن نخواهید داشت. از جاده فیروزکوه بعد از دوراهی دماوند به سیدآباد خواهید رسید. جاده فرعی در این محل وجود دارد که با حدود 30 دقیقه رانندگی در آن به روستای رودافشان خواهید رسید. جاده تا روستای رودافشان آسفالته است. با این حال برای دسترسی به ورودی غار، کوه‌پیمایی 20 دقیقه‌ای را پیش رو خواهید داشت. مسیر کوه‌پیمایی خیلی ساده است و افرادی که ناتوانی جدی حرکتی نداشته باشند به‌راحتی می‌توانند خود را به دهانه غار برسانند. البته بعضی از نقاط مسیر شیب نسبتاً بالایی دارند. دهانه غار به شکل یک قیف عظیم است که از دور نمایان خواهد بود. برای ورود به درون غار نیاز به تجهیزات غار نوردی خواهید داشت. و سعی کنید همواره با یک تورلیدر حرفه‌ای به بازدید از غار رودافشان بروید. بازدید از غار حدود 3 ساعت زمان خواهد برد. درون روستا اقامتگاه توریستی وجود دارد و در صورتی که قصد غارنوردی داشته باشید می‌توانید از اقامتگاه توریستی برای محل سکونت خود استفاده کنید.
غار رود افشان
7. دریاچه‌های تار و هویر
دریاچه‌های دوقلو در ارتفاع 2900 متری کوهستان‌های البرز، از جاذبه‌های بهشتی شهر دماوند هستند. این دریاچه‌ها بهترین محل برای فرار از گرمای طاقت‌فرسای تابستان و لذت بردن از آب و هوای معتدل بهاری محسوب می‌شوند. در کنار آب و هوای خوب، مناظر فوق‌العاده زیبای اطراف دریاچه نیز بهترین محل برای عاشقان عکاسی است. تماشای غروب آفتاب در کنار این دریاچه‌ها تجربه‌ای فراموش‌نشدنی خواهد بود. برادر بزرگتر یعنی تار، طول و پهنایی به ترتیب 1300 و 400 متری دارد. در فاصله‌ای حدوداً 500 متری از دریاچه تار، برادر کوچک‌تر آن یعنی هویر قرار دارد که طول آن 900 متر و پهنای آن در اکثر نقاط در حدود 150 متر است. برای لذت بردن بیشتر مسافران امکان قایقرانی نیز در این دریاچه‌ها فراهم شده است. اگر دوست داشته باشید می‌توانید تنی به آب بزنید و به دلیل وجود ماهیان مختلف درون دریاچه‌ها، ماهیگیری نیز از تفریحات محبوبی است که می‌توانید آن را امتحان کنید. برای رسیدن به دریاچه‌های تار و هویر باید از مسیر جاده معدن از آبادی چنار عرب‌ها در حدود 30 کیلومتری شرق دماوند استفاده کنید. تقریباً تمام مسیر آسفالته است.
دریاچه‌های دوقلو در ارتفاع 2900 متری کوهستان‌های البرز، از جاذبه‌های بهشتی شهر دماوند هستند.
8. آبشار و چشمه تیزآب
در اطراف شهر دماوند آبشارهای متعددی وجود دارند که این منطقه را به مکانی رؤیایی برای گردشگران تبدیل کرده است. آبشار تیزآب نزدیک‌ترین آبشار به شهر دماوند است. اگر به سمت شمال شهر دماوند حرکت کنید بعد از طی حدود 5 کیلومتر به دشت مزار که از جاذبه‌های گردشگری معروف دماوند است خواهید رسید از دشت مزار فاصله زیادی با آبشار تیزآب ندارید. این آبشار 10 متری به دلایل آب و هوای خنک و معتدل در فصل تابستان پذیرای گردشگران زیادی است. از طرفی دیدن آبشار یخ‌زده تیزآب در زمستان نیز خالی از لطف نیست. نام تیز آب به دلیل سرد بودن همیشگی آب این آبشار و مزه تند این آب سرد به آن داده شده است. علاوه بر این آب چشمه تیز آب که در بالادست این آبشار قرار دارد از خواص درمانی برخوردار است. خواص درمانی آب این چشمه گردشگران زیادی را در سال به خود جلب می‌کند. با توجه به زمان دسترسی زمانی حدود 1 ساعته برای لذت بردن از زیبایی‌های آبشار تیز آب کافی به نظر می‌رسد.
نام تیز آب به دلیل سرد بودن همیشگی آب این آبشار و مزه تند این آب سرد به آن داده شده است.
9. دشت مشاء
در فاصله حدود 5 کیلومتری شمال و شمال غربی دماوند و در کنار جاده هراز دشتی سرسبز و خوش آب هوا به نام مشاء قرار گرفته است. ارتفاع بالای این دشت و نزدیکی آن به کوه‌های سر به فلک کشیده البرز باعث شده است تا مشاء آب و هوای مطبوعی داشته باشد. خود دشت مشاء مکانی دل‌انگیز برای گشت‌وگذار است. با این حال وجود آبشارها و چشمه‌های متعدد به همراه نزدیک بودن به قدیمی‌ترین پیست اسکی ایران در آبعلی جذابیت‌های این دشت را چندین برابر کرده است. در روستای مشاء چشمه جوشانی به نام سیاه سنگ قرار دارد که از پرآب‌ترین چشمه‌های منطقه دشت مشاء است. این چشمه سرمنشأ تعدادی از آبشارهای پایین‌دست مشاء محسوب می شود. اگر طرفدار گشت‌وگذار در طبیعت هستید به شما قول می‌دهم سر زدن به دشت مشاء و عبور از کنار چشمه‌ها و آبشارهای این منطقه تجربه‌ای لذت‌بخش برای شما خواهد بود. اگر به دشت مشاء سر زدید حداقل زمانی بین 2 تا 3 ساعت را برای استراحت و استفاده از نعمات خدادادی این منطقه در نظر داشته باشید.
10. دژ گل خندان
در مورد تاریخ پر بار منطقه دماوند صحبت کردیم اما برای این‌که با قدمت بالای این منطقه آشنا شوید بازدید از دژ گل خندان را به شما پیشنهاد می‌کنم. دژی بر فراز تپه‌ای بزرگ که تاریخچه ساخت آن به زمان ساسانیان و حدود 1800 سال پیش باز می‌گردد. آنچه از دژ باقی‌مانده است سنگ‌چین‌های است که فضای مستطیل شکلی را در بر می‌گیرند. محل قرار گیر برج‌های مراقبت نیز به خوبی مشخص هستند.
آنچه از دژ باقی‌مانده است سنگ‌چین‌های است که فضای مستطیل شکلی را در بر می‌گیرند.
وارد دژ که می‌شوید دالان‌هایی را مشاهده می‌کنید که باقی‌مانده
اتاق‌ها و تالارهای دژ هستند. بازدید از این بنای تاریخی به علت حضور این
قلعه در منطقه‌ای خوش آب و هوا به یک گشت‌وگذار لذت‌بخش در طبیعت تبدیل شده
است. شما می‌توانید از تپه‌ای که دژ گل خندان در آن قرار گرفته است، دو
رود زیبای بومهن و رودهن را ببینید که در یک نقطه با هم ترکیب می‌شوند. دژ
گل خندان در روستای گل خندان از توابع شهر دماوند قرار دارد. از دماوند تا
روستا مسیری آسفالته است اما برای رسیدن به دژ مسیری خاکی و بعد کوه‌پیمایی
حدود 20 دقیقه‌ای را در پیش خواهید داشت. در مجموع برای رسیدن به دژ و
بازدید از آن زمانی حدود 2 ساعت را باید در نظر بگیرید.