تانزانیا بهشت عاشقان طبیعت و حیات وحش است. هرچه رویای‌شان باشد در اینجا به واقعیت می‌پیوندد: پا جای پای «جِین گودال» گذاشتن در پارک ملی Gombe Stream، در جستجوی اجداد انسانی در پارک گرونگرو و سافاری هیجان‌انگیز در سرنگِتی.
جغرافیا و آب و هوا تاثیر بسیار زیادی در برنامه‌های بازدید حیات وحش تانزانیا می‌گذارد. در صورتی که زمان نامناسبی را برای سر زدن به پارک‌های ملی این کشور در نظر بگیرید، هیچ حیوانی را نخواهید دید. برخلاف ایران که کشوری چهار فصل است، تانزانیا تنها 2 فصل خشک (Dry Season) و مرطوب (Wet Season) دارد. Dry Season که شامل ماه‌های ژوئن تا اکتبر (از 11 خرداد تا 9 آبان) است بهترین زمان برای دیدن حیات وحش تانزانیا به حساب می‌آید. در این زمان مهاجرت معروف گاوهای وحشی (Wildebeest Migration) را داریم و از طرف دیگر پارک‌های ملی در ایده‌آل‌ترین شرایط برای بازدید هستند.
سازمان پارک‌های ملی تانزانیا (TANAPA) پارک‌های ملی این کشور را در براساس جهت‌های جغرافیایی تقسیم‌بندی کرده که بیشترشان در شمال تانزانیا هستند. اغراق نیست اگر بگویم که برای دیدن همه‌ی آن‌ها باید چندین بار به تانزانیا سفر کنید و سفری کوتاه‌مدت مثلا سفری یک هفته‌ای کفاف سافاری و گشت و گذار در تانزانیا را نمی‌دهد. با این حال بهتر است که بهترین زمان سفر به هر پارک را بدانید تا برنامه‌ریزی بهتری داشته باشید. در ادامه، اسامی پارک‌ها، بهترین زمان سفر بعضی از آن‌ها و جای تقریبی‌شان را خواهید دید.
در این نمودار به راحتی می‌توانید بهترین ماه سفر به هر پارک ملی در تانزانیا را ببینید.
این نقشه اصلی‌ترین جاهای دیدنی تانزانیا را به خوبی نشان می‌دهد.
1.کلیمانجارو (بام آفریقا)
گشت و گذار در تانزانیا را باید با معروف‌ترین قله‌ی آفریقا شروع کرد: کلیمانجارو (Kilimanjaro) یا به قول محلی‌ها Kili؛ فکر کنم آن‌ها به خودشان زحمت نمی‌دهند اسم کاملش را بگویند. این را هم بگویم که تلفظ اصلی کلیمانجارو، کیلیمانجارو است درست مثل نگارش انگلیسی آن.
وقتی تصمیم گرفتید به بلندترین قله‌ی آفریقا صعود کنید، باید اصل مهمی را یادتان بماند: آهسته و آرام در مسیر صعود گام بردارید. خودِ تانزانیایی‌ها ضرب‌المثل جالبی درباره‌ی صعود به کلیمانجارو دارند. آن‌ها می‌گویند هرکسی می‌تواند به قله برسد اما Pole Pole (آرام آرام).
این عکس مشخص‌ترین تصویر برای معرفی کلیمانجارو است؛ قله در پس زمینه و حیواناتی در جلو
Pole Pole (با تلفظ Pol-ay Pol-ay) به طور کلی فلسفه‌ی زندگی تانزانیایی‌هاست. آن‌ها ترجیح می‌دهند در موقعیت‌های مختلف زندگی‌شان به این اصل پایبند باشند، چون همه چیز با اصل «آرام اما پیوسته» به سرانجام خواهد رسید.
برای رسیدن به کلیمانجارو می‌توانید به فرودگاه کلیمانجارو در شهر آروشا پرواز کنید. از آنجا به شهر موشی بروید و حدود 40 کیلومتر مسیر نیمه کوهستانی طی کنید تا به دروازه‌ی ورودی محوطه برسید. قیمت ورودی به صورت دلار و براساس کارت بین المللی حساب می‌شود که باید به این نکته توجه کنید.
تورهای صعود به کلیمانجارو براساس سرویس، خدمات و مسیرهای مختلف صعود تقسیم‌بندی شدند. با توجه به بودجه و روزهایی که برنامه‌ریزی کردید، می‌توانید در یکی از این تورها شرکت کنید.
جمعا 5 مسیر برای رسیدن به قله وجود دارد:
1.Marangu: در این مسیر، صعود به قله 5 تا 6 روز طول می‌کشد. ارزان‌تر و راحت‌تر است، هوازدگی کمتری را تجربه می‌کنید و موفقیت صعود 80 تا 85% است.
2.Machame: حدود 6 تا 7 روز طول می‌کشد به قله برسید، در این مسیر مناظر زیبایی را می‌بینید و درصد موفقیت 88 تا 95% است.
3.Lemosho: در مسیر لِموشو 6 تا 8 روز در راه هستید، این مسیر ساکت‌تر است و مثل Machame مناظر زیبایی را خواهید دید و 90 تا 96% شانس صعود به قله را خواهید داشت.
4.Ronagi: این مسیر هم 6 تا 7 روز طول می‌کشد که نسبت به لموشو دنج‌تر و ساکت‌تر است و حدود 86 تا 93% شانس دارید تا به کلیمانجارو برسید.
5.Umbwe: چالش‌برانگیزترین و سخت‌ترین مسیر رسیدن به کلیمانجارو که 6 تا 7 روز طول می‌کشد و 50 تا 60% ممکن است به قله برسید.
این نقشه به خوبی مسیرهای مختلف صعود به کلیمانجارو را نشان می‌دهد.
اگر قرار باشد از مسیر Machame بروید…
دائما در طول مسیر رسیدن به قله Pole Pole را از زبان راهنما یا لیدر خواهید شنید. برای آن‌ها مهم نیست شما «رونی کلمن» باشید یا «یوسین بولت» بهترین ورزشکار دو و میدانی. برای رسیدن به قله باید انرژی‌تان را نگه دارید وگرنه وسط راه 5895 متری، کم می‌آورید و شانس رسیدن و دیدن تابلوی معروف بالای قله را از دست می‌دهید.
«تبریک می‌گوییم، شما الان در ارتفاع 5895 متری از سطح دریا هستید»
با توجه به توضیحات نهایتا 8 روزه به قله می‌رسید. البته به این معنی نیست که نمی‌توانید نصف مسیر را طی کنید. با توجه به نیروی جسمانی و وقتی که دارید می‌توانید انتخاب کنید تا کدام پناهگاه بروید. در ترکینگ‌های یک روزه هم می‌شود شرکت کرد که دامنه و مسیرهای منتهی به آبشارهای پایین کلیمانجارو مقصد نهایی است. خوشبختانه امکانات بسیار خوبی برای کوهنوردان کلیمانجارو در مسیرهای مختلف در نظر گرفته شده که می‌توان به دستشویی، پناهگاه، چادر و حتی جای مشخص برای پخت غذا اشاره کرد. در صورتی که در تورهای چندروزه شرکت کنید، باربر (Porter) و آشپز تور با شما همسفر می‌شوند تا برای‌تان غذا بپزند و بار را تا رسیدن به قله بیاورند؛ کاری که معمولا در برنامه‌های صعود به کوه‌های ایران به ندرت می‌بینید.
در راه رسیدن به قله، خودتان را برای دیدن این مناظر آماده کنید.
در کلیمانجارو می‌توانید مزارع قهوه را ببینید یا قهوه‌ی معروف کلیمانجارو بخرید.
2.دریاچه ویکتوریا
بعد از کلیمانجارو با لقب بلندترین قله‌ی آفریقا، می‌رسیم به دریاچه‌ی ویکتوریا؛ بزرگ‌ترین دریاچه‌ی این قاره که 68800 کیلومتر مربع مساحت دارد. این دریاچه در عمر 400 هزار ساله‌اش 3 بار کاملا خشک شد که آخرین بار 17 هزار سال پیش بوده. Victoria Lake در شمال تانزانیا مرز آبی این کشور با کنیا و اوگاندا است. بهترین زمان برای دیدن دریاچه‌ی ویکتوریا، نوامبر و فوریه است. می‌گویند اولین‌بار «جان هنینک اسپیک» در سال 1858م. پیدایش کرد و به افتخار ملکه ویکتوریا، اسمش را ویکتوریا گذاشت. مشابه همین اسم‌گذاری برای آبشار ویکتوریا در خط مرزی زامبیا و زیمبابوه هم اتفاق افتاد.
زندگی ساکنان اطراف دریاچه ویکتوریا چه تانزانیایی باشند چه کنیایی یا اوگاندایی وابسته به آن است.
اما قبل از هنینک انگلیسی، بازرگانان عربی در قرن 12 میلادی در جستجوی طلا، عاج و سنگ‌های ارزشمند به این دریاچه رسیده بودند. «ادریسی جغرافی‌دان» اولین کسی بود که نقشه‌ی دریاچه را کشید اما مثل این‌که زور انگلیسی‌ها بیشتر چربیده و کشف دریاچه را به نام خودشان زدند.
3.پارک ملی سرنگتی (Serengeti National Park)
در گذشته شکارچیان حیات وحش آفریقا، اصطلاح Big Five Game را بین خودشان جا انداختند. بیگ فایو (Big Five) حیواناتی بودند که شکار کردن‌شان خیلی سخت بود و باید برای بدست آوردن‌شان زحمت زیادی کشیده می‌شد. شیر، پلنگ آفریقایی، کرگدن، فیل و بوفالو در بیگ فایو جا گرفتند. همان‌طور که می‌بینید این اصطلاح به خاطر اندازه‌ی آن حیوانات نبود. قضیه‌ی شکار ادامه پیدا کرد تا این‌که قانون منع شکار تصویب شد. از این طرف شرکت‌های برگزاری تورهای سافاری به این فکر افتادند که از اسم Big Five برای نام‌گذاری تورهای سافاری استفاده کنند؛ لازم به گفتن نیست که این کار به خاطر جذب بیشتر مسافران آفریقا بود.
حالا چرا داستان Big 5 را گفتیم؟ برای این‌که این قضیه پیوند عمیقی با پارک ملی سِرِنگِتی دارد. Serengeti NP بهترین اندوخته‌ی طبیعی (Nature Reserve) آفریقاست؛ جایی با وسعت زیاد که متنوع‌ترین حیوانات حیات وحش از جمله Big 5 هم دارد. به جز بیگ فایو، مهاجرت سالانه‌ی بیش از یک و نیم میلیون گاو وحشی آفریقایی (Wildebeest) و 250 هزار راس گورخر (Zebra) از جاذبه‌های دیگر این پارک ملی است که سالانه خیلی‌ها را برای دیدنش وسوسه می‌کند.
بهترین زمان برای شروع سافاری صبح زود است؛ زمانی که حیوانات از خواب بیدار شدند.
خیلی دقیق نمی‌توانیم بهترین زمان سفر به سرنگتی را بگوییم چون همه چیز به آغاز بارش باران بستگی دارد مخصوصا مهاجرت Wildebeest. با این حال، زمان تقریبی شروع باران با اختلاف دو تا سه هفته‌ای از نوامبر و دسامبر است. در این زمان Wildebeest و گورخرها به دشت Ndutu برمی‌گردند که تماشایش بسیار هیجان‌انگیز است. در ادامه تایم لپسی (Time Laps) از مهاجرت گاوهای وحشی سرنگتی را می‌بینید.
در کنار دیدن مهاجرت گاوهای وحشی و سایر حیوانات پارک از جمله Big 5 باید به سافاری و بالن سواری اشاره کنیم. بالن‌های سرنگتی تا 16 نفر ظرفیت دارند و صبحانه هم دارند.
4.منطقه‌ی حفاظت‌شده‌ی گرونگرو (Ngorongoro)
میلیون‌ها سال قبل، فوران آتشفشان و مواد مذاب آتشفشانی، کراتر گرونگرو یا Ngorongoro Crater را بوجود آورد. به دلیل خاک حاصل‌خیز این منطقه و نزدیکی‌اش به پارک ملی سرنگتی، تنوع زیستی جانوری و گیاهی بالایی را خواهیم دید. Big 5، چیتا (cheetah)، غزال، فلامینگو، روباه bat-eared و 400 گونه پرنده در اینجا زندگی می‌کنند. البته باید به قبیله‌ی ماسای (Masaai Tribe) هم اشاره کنیم که از جاذبه‌های فرهنگی اینجاست.
در این عکس به خوبی می‌شود ایجاد گرونگرو به خاطر مواد مذابی آتشفشان را متوجه شد.
برای رسیدن به گرونگرو، خیلی‌ها ترجیح می‌دهند یک شب در شهر آروشا (Arusha) بمانند و بعد حرکت کنند. معمولا Meeting Point تورهای گرونگرو از همین شهر است و با هواپیما یا ماشین مسافران را به گرونگرو می‌برند. برای اقامت هم می‌توانید دو انتخاب داشته باشید: لوژهای پارک ملی مانیارا یا گرونگرو.
لوژهای لبه‌ی کراتر گرونگرو از بهترین جاها برای اقامتند.
در گرونگرو چندتا فعالیت هیجان‌انگیز می‌شود انجام داد: سافاری، پیاده‌روی، ترکینگ و دیدن قبایل بومی از جمله ماسای (Masaai).
5.پارک ملی دریاچه‌ی مانیارا (Lake Manyara)
مانیارا به شیرهای خوابالویش معروف است که بالای درخت‌ها فارغ از هیاهوی دنیا برای خودشان لم داد‌ه‌اند. این پارک نزدیک گرونگرو است و برای رسیدن به آن باید به شهر آروشا بروید. به جز شیرها، بیش از 400 گونه پرنده در دریاچه‌ی مانیارا زندگی می‌کنند که موقعیت خوبی را برای پرنده‌نگری یا Bird Watching ایجاد کرده. از میان آن همه پرنده، فلامینگو‌ها محبوبیت بیشتری دارند که Dry Season بهترین فصل دیدن‌شان است.
فلامینگوهای صورتی دریاچه‌ی مانیارا
به جز شیرهای خوابالو (tree-climbing lions) و فلامینگو، لئوپارد، شیر آفریقایی، چیتا، فیل، میمون، غزال، زرافه‌ی ماسای، گورخر و dik-dik هم در مانیارا زندگی می‌کنند.
به نظر شما چندتا شیر روی یک درخت جا می‌شوند؟
کانوئینگ (به شرطی که بارش زیاد باشد)، دوچرخه‌سواری کوهستانی و سافاری از فعالیت‌های دیگری است که می‌شود در مانیارا انجام داد.
6.پارک ملی Gombe Stream
Gombe کوچک‌ترین پارک ملی تانزانیا است که به لطف تحقیقات جین گودال (Jane Goodall) به معروفیتی جهانی رسید. او رفتارشناسی جانوری است که از سال 1960م. تحقیقاتش را شروع کرد؛ تحقیقاتی که تا الان هم ادامه دارد. به نظر او شامپانزه‌ها موجودات خاص، بامزه و ویژه‌ای‌اند که شباهت عجیبی به انسان‌ها دارند و تنها تفاوت‌شان ناتوانی در حرف زدن است.
در ورودی پارک قوانین کلی گشت و گذار در گامبی نوشته شده.
با این حال آن‌ها می‌دانند چطور ارتباط برقرار کنند: هنگام خوشامدگویی، همدیگر را در آغوش می‌گیرند، می‌بوسند، دست‌های هم را می‌گیرند، به پشت هم می‌زنند و حتی با فیس و افاده راه می‌روند. از آن طرف یک روی دیگر هم دارند که باز هم شبیه ما است؛ خشونت به خرج می‌دهند، جنگ راه می‌اندازند و اگر کسی به قلمرو‌ی‌شان تجاوز کند، رفتار تهاجمی از خودشان بروز می‌دهند. اگر با این دیدگاه به پارک ملی گامبی بروید، خوش می‌گذرانید و تجربه‌ی کاملا متفاوتی را بدست می‌آورید. هایکینگ و شنا هم از فعالیت‌های دیگری است که می‌توانید در Gombe داشته باشید.
در جریان بازدید از گامبی به چند نکته‌ی زیر توجه کنید:
1.مزاحم حیوانات یا پرندگان داخل پارک نشوید و به آن‌ها غذا ندهید.
2.بدون راهنمای پارک، کمپ را ترک نکنید.
3.ورود افراد کمتر از 15 سال به پارک ممنوع است.
4.بریدن گیاهان یا تخریب پوشش گیاهی ممنوع است.
5.حمل هرگونه اسلحه یا حیوان خانگی به داخل پارک ممکن نیست.
7.سواحل زنگبار و شهر سنگی
اگر عاشق لم دادن در ساحل هستید و دنبال جایی ساکت برای مدیتیشن می‌گردید به جزیره‌ی زنگبار فکر کنید. سواحل زنگبار از بهترین سواحل دنیا هستند (باور کنید اغراق نمی‌کنیم). خیلی‌ها فقط به خاطر ساحل زنگبار به تانزانیا سفر می‌کنند.
این صحنه را به کرات در روزهای اقامت در زنگبار می‌بینید.
زنگبار فقط یک جزیره نیست بلکه از چند جزیره تشکیل شده که دوتای‌شان بزرگ‌تر از بقیه‌اند: Ugunja (بزرگ‌ترین جزیره و معروف به زنگبار) و Pempa.
در این جزیره‌ی معروف که نیمه خودمختار است کوتاه‌ترین جنگ دنیا با بریتانیا اتفاق افتاده که جمعا 40 دقیقه طول کشیده! اولین‌بار تلویزیون رنگی در قاره‌ی آفریقا در این جزیره معرفی شد و بیشترین درهای چوبی منبت‌کاری شده‌ی آفریقا اینجاست.
دیدن ستاره‌های دریایی در سواحل زنگبار برای محلی‌ها عادی است.
بهترین کارهایی که در هر ساحل زنگبار می‌توانید انجام دهید در نقشه‌ی بالا آمده.
به جز ساحل نقره‌ای زنگبار باید به شهر سنگی (Stone Town) هم اشاره کنیم که گشت و گذار در آن خسته‌تان نمی‌کند. بافت این قسمت شهر شبیه به شهرسازی عثمانی و شهرهای عربی است. البته درهای منبت‌کاری چوبی خانه‌ها نشانه‌هایی از معماری ایرانی دارد.
در کوچه‌های شهر سنگی زنگبار تابلوهای نقاشی زیادی را برای فروش می‌بینید…
درهای چوبی قدیمی و کودکانی که تازه از مدرسه برمی‌گردند…
و در آخر رسیدن به خانه‌ی کودکی Freddi Mercury (خواننده‌ی اصلی گروه QUEEN)
زنگبار از دو واژه‌ی زنگ (سیاه) و بار (ساحل) تشکیل شده که معنی‌اش می‌شود ساحل سیاه‌پوستان. می‌گویند این اسم را تاجران مهاجر شیرازی که به زنگبار آمدند، انتخاب کردند.
کشتی‌ها چندین بار در روز از دارالسلام به زنگبار حرکت می‌کنند که در صورت استفاده از آن‌ها حدود 2 ساعت در راه هستید. پروازهای روزانه‌ی دارالسلام-زنگبار هم حدود 20 دقیقه طول می‌کشند. بهای بلیط کشتی و هواپیما فرق چندانی با هم ندارد. اما در صورتی که تصمیم گرفتید با کشتی سفر کنید، بلیط را از دفترهای مستقر در اسکله بخرید و به افرادی که در اسکله هستند و دور شما جمع می‌شوند توجهی نکنید. حتی ممکن است که قیمت کمتری به شما پیشنهاد کنند تا وسوسه‌تان کنند.
در صورتی که ویزای تانزانیا داشته باشید نیازی به دریافت ویزای زنگبار نیستید. بنابراین وقتی به ساحل زنگبار برسید، گذرنامه‌ی شما دوباره مهر ورود می‌خورد. اما چنانچه با کشتی از کشوری دیگر به جز تانزانیا به زنگبار بیایید، باید هنگام ورود ویزا بگیرید.
جاهای دیدنی تانزانیا
در نقشه‌ی زیر جای مکان‌های دیدنی تانزانیا را مشخص کرده‌ایم. کافی‌ست که روی هر آیکون کلیک کنید تا اطلاعات و عکس‌های مرتبط با آن را ببینید.