فضای معنوی
آرامگاه شاه نعمت الله ولی را در کمتر جایی میتوانید پیدا کنید. جایی پر از باغهای سرزنده در کنار بنایی تاریخی و مذهبی، که ترکیبی از معماری و هنر دورانهای مختلف پادشاهان ایرانی است. اگر دوست دارید برای چند ساعتی از زندگی روزمره فاصله بگیرید و در آرامشی معنوی غرق شوید کمتر جایی مثل آرامگاه شاه نعمت الله ولی پیدا میکنید. بیایید با هم سری به این اثر معماری منحصربهفرد میزنیم، در کنار آن قدم میزنیم و همصحبت میشویم؛ با
اسمارتیز همراه باشید.
شاید اینها را هم بپسندید!
بهترین زمان دیدن آرامگاه شاه نعمت الله ولی
مکانهای تاریخی را باید با حوصله و فراغ بال بازدید کرد. اگر قرار باشد به دلیل سرمای سوزان زمستانی یا گرمای طاقت فرسای تابستان مدت زمان بازدید خود را کوتاه کنید، نمیتوانید آن طور که میخواهید از زیباییها و ظرافتهای جاذبههای تاریخی بهره ببرید. آرامگاه شاه نعمت الله ولی هم از این قاعده مستثنی نیست. شهر ماهان در استان کرمان از لحاظ آب و هوا با بقیهی شهرهای استان تفاوت زیادی دارد. از اوایل بهار تا اواسط تابستان زمان فوقالعادهای برای بازدید از شهر ماهان و آرامگاه شاه نعمت الله ولی است چون باغهای اطراف آرامگاه سرزنده و چشمنوازند و گرما اذیت کننده نیست. تا اواسط پاییز هم شرایط آب و هوایی مطبوع و لذتبخش است. با این حال بهتر است بازدید خود را در ساعتهای اولیه صبح که هوا تمیز و اصطلاحا سرزنده است انجام دهید تا بیشترین بهره را از زیارت آرامگاه شاه نعمت الله ولی برده باشید.
نمای بیرونی آرامگاه شاه نعمت الله ولی که گنبد و گلدستههای فیروزهای آن مشخص است.
راه دسترسی به آرامگاه شاه نعمت الله ولی
شهر ماهان در 40 کیلومتری جنوب شرقی کرمان قرار دارد. برای رسیدن به این شهر ابتدا باید به سمت آزادراه بم بروید. برای این کار باید از کرمان خارج شوید. شهر ماهان در واقع بین بم و کرمان قرار دارد. 2 راه برای رسیدن به آرامگاه شاه نعمت الله ولی دارید. راه اول این است که از ورودی شهر به سمت میدان بسیج و سپس میدان قرنی بروید. در این میدان از خروجی دوم به سمت میدان امام خمینی حرکت کنید. میدان امام خمینی را به سمت راست بپیچید و وارد خیابان ولیعصر شوید. آرامگاه شاه نعمت الله ولی در سمت چپ این خیابان قرار دارد. اما اگر احیانا ورودی شهر در روزهای تعطیلات شلوغ بود و یا اگر اشتباهی ورودی را رد کردید و وارد کمربندی شدید نگران نباشید. میتوانید از طریق دوربرگردان و کوچهها و خیابانهای سمت راست کمربندی دوباره وارد شهر شوید. تقریبا در کیلومتر 1 جادهی کمربندی ورودی خیابان جهاد در سمت راست قرار دارد که شما را مستقیم به میدان امام خمینی و آرامگاه شاه نعمت الله ولی میرساند. مجموعهی آرامگاه شاه نعمت الله ولی پارکینگ اختصاصی ندارد اما مشکلی بابت جای پارک ندارید چون فضای خالی اطراف آن زیاد است. ماهان هم شهر کوچکی است که ترافیکی ندارد. میتوانید با اتومبیل شخصی خود به راحتی به آرامگاه شاه نعمت الله ولی دسترسی داشته باشید.
هزینهی بلیط و ساعات دسترسی
هزینهی بلیط برای شهروندان ایرانی: 2 هزار تومان
هزینهی بلیط برای اتباع خارجی: 15 هزار تومان
ساعات بازدید: همه روزه از ساعت 9 صبح تا 7 بعد از ظهر
دانستنیهای قبل از دیدن آرامگاه شاه نعمت الله ولی
شاه نعمت الله ولی از صوفیان نامدار قرن 8 و 9 ایران و جهان اسلام بود که در سال 840 هجری قمری فوت کرد. شاه نعمت الله پیروان زیادی هم داشته که به آنها نعمتاللهی گفته میشد. در واقع موسس جریان و فرقهی نعمتاللهی او بوده.
در زمان او، رابطهی بین ایران و کشورهای دیگر اسلامی مانند هند خیلی بیشتر از الان بود؛ بخصوص بین عرفا و صوفیان این فرهنگها که با یکدیگر ارتباط عرفانی و عمیقی داشتهاند. شاه احمد دکنی که در زمان فوت شاه نعمت الله ولی، یکی از پادشاهان هند بود، ارادت ویژهای به او داشت. او که از لحاظ مذهبی از مریدان شاه نعمتالله بود دستور ساخت مقبرهای برای او را صادر کرد.
بنای اولیه تنها یک ساختمان کوچک و یک گنبد دایرهای داشت. از آن زمان به بعد در دورههای مختلف این آرامگاه به طور پیوسته بازسازی شده و گسترش پیدا کرده و اکنون مساحتش حدود 35 هزار متر است که از قسمتهای مختلفی تشکیل میشود.
این صحنها کم کم به بنای اصلی اضافه شدند و آن را گسترش دادند.
آثار معماری مربوط به دورههای تیموریان، صفویان و همچنین قاجار در قسمتهای مختلف آرامگاه شاه نعمت الله ولی مشخص است.
شاه احمد دکنی به اکثر عرفا و شعرای ایرانی آن زمان نظیر حافظ نیز علاقهمند بود و تلاش کرده بود آنها را به دربار هند ببرد اما موفق نشد.
از شاه نعمت الله یک دیوان شعر هم به جا مانده که نسخهی چاپ سنگی آن در کتابخانهی ملی ایران نگهداری میشود.
آرامگاه شاه نعمت الله ولی که آخرین بار در سال 1332 مورد بازسازی قرار گرفته، در سال 1310 با شمارهی 132 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
در بررسیهایی که یکی از معماران هلندی از گنبد آرامگاه انجام داد متوجه شد که گنبد به 11 قسمت مساوی تقسیم شده. به طور طبیعی در ساخت گنبدها، باید به تعداد زوج تقسیم میشدند و تقسیم به ترک 11 کار دشواری است. 11 به حروف ابجد به معنای «هو» است؛ احتمال میرود اینکار با زیرکی برای اشاره به ارادت و خلوص شاه نعمتالله انجام شده باشد.
راهنمای بازدید از آرامگاه شاه نعمت الله ولی
تاریخ عرفان و صوفیان ایرانی همیشه جذاب و آگاهکننده است. کسانی مثل مولانا، حافظ، حلاج، عطار، شاه نعمت الله ولی و صدها نام دیگر که هر کدام نام خود را به شکلی در تاریخ ایران ثبت کردهاند. وقتی به آرامگاه شاه نعمت الله ولی میروید باید این نکته را به یاد داشته باشید که این افراد زمانی بزرگترین شخصیتهای زمانهی خودشان بودند؛ به طوری که پادشاه هند مرید آنها بوده و برای رعایت عزت و احترام آنها دست به هر کاری میزده. به همین دلیل است که آرامگاه شاه نعمت الله ولی به تدریج تغییرات زیادی کرد و بزرگ و باشکوهتر شد.
در زمان ساخت این آرامگاه شاه نعمت الله ولی و تا سالها بعد، رودخانهی کوچکی درست در همین جایی که خیابان ولیعصر قرار دارد جاری بود. ورودی شرقی در آن زمان ورودی اصلی بود که با یک جلوخان مرتفع از خطر سیل در امان بود.
گنبد بزرگ فیروزهای که به نقشهای اسلیمی زیبا منقش شده در مرکز قرار دارد. در اطراف بنا صحنهای مختلفی وجود دارند که هر کدام مثل یک باغ کوچک، سرشار از زیبایی و طراوتاند. صحن حسینیه بزرگترین صحن آرامگاه شاه نعمت الله ولی است که به آن وارد میشوید. این صحن در گذشته مکان برگزاری مراسمات محلی عاشورا بوده و به همین دلیل نامش حسینیه است. زیباترین چیزی که در این صحن وجود دارد گلدستههای بلند 42 متری هستند که آن طور که گفته میشود در اوایل دوران قاجار ساخته شدهاند. همچنین در این صحن تزئیناتی از جنس عاج فیل دارد و در هندوستان ساخته شده. صحن وکیلی، صحن اتابکی و صحن میرداماد، صحنهای دیگر آرامگاه هستند که هر کدام در دورانهای مختلف توسط افراد درباری ساخته شدهاند؛ البته صحن میرداماد قدیمیترین صحن است که در دوران صفوی ساخته شده است. نمای بیرونی از آجر ساخته شده و طاقهای زیادی در معماری آن استفاده شده که باعث میشود ساختمان آرامگاه حالت یکنواخت نداشته باشد. هر چقدر زیباییهای بیرونی آرامگاه شما را جذب کند، نمیتواند به دلربایی و چشمنوازی داخل آن رقابت کند.
عکسی زیبا از گلدستههای بلند آرامگاه شاه نعمت الله ولی
رواق شاهعباسی همان طور که از نامش پیداست در دوران شاه عباس صفوی ساخته شده. این رواق دری فولادی با تزئینات بسیار زیبا دارد. طول این رواق 33 متر، ارتفاع آن 14 و عرض آن 99 متر است. در سمت جنوب این رواق، دو سنگ قبر متعلق به آغا خاتون و بیک تاش قرار دارد. دو در زیبا و قدیمی داخل رواق، یکی به صحن میرداماد و دیگری به خود حرم شاه نعمت الله ولی راه پیدا میکند. سنگ زیبایی مزین به نام 12 امام نیز بر بالای این در نصب شده که شخصی به نام قطبالدین آن را ساخته. هر طرف که سر میچرخانید گچکاریهای ظریف و آیات و اشعار پرمعنی و زیبا جلوی چشمان شما قرار دارد که دل بریدن از آنها واقعا سخت و ناراحت کننده است.
طراحیها و نقوش سقف رواق شاه عباسی که هر چه از زیباییاش بگوییم کم است.
در خود بقعه که گنبد بر بالای آن قرار دارد، دیوارهای گچی به نقاشیهای جالبی منقش شدهاند. سنگ قبر از جنس مرمر است و در اطراف آن نام 12 امام نوشته شده. چلهخانه یا جایی که شاه نعمتالله در آنجا به عبادت و نیایش میپرداخته هم در سمت جنوب غربی رواق قرار دارد.واقعا توصیف زیباییهای آرامگاه شاه نعمت الله ولی کار دشواری است. علاوه بر خود آرامگاه موزهای هم در صحن حسینیه قرار دارد که برای علاقهمندان بسیار جذاب است. موزهای از آثار و لوازم مربوط به صوفیان که قدمت زیادی دارند.
فضای داخل بقعهی آرامگاه شاه نعمتالله ولی که سنگ قبر مرمرین در وسط آن قرار دارد.
مجموعهی تاریخی آرامگاه شاه نعمت الله ولی دارای امکانات رفاهی مختلف مثل فروشگاه، سرویس بهداشتی و ... نیز هست و از این بابت نیز مشکلی وجود ندارد؛ پس خودتان را برای یک سفر شگفتانگیز در زمان آماده کنید. با حوصله و دقت همهجای این مجموعه را بگردید و نگذارید چیزی از چشمتان دور بماند.