«یزد را از ماموریت‌های یک‌روزه‌ی کاری از اصفهان به یاد دارم. شهری فوق‌العاده زیبا با آثار و بناهای تاریخی خاص. با وجود آن‌که از شهری تاریخی به شهر تاریخی دیگری می‌رفتم اما بوی کاه‌گل یزد، معماری اسلامی و قدیمی بخش زیادی از شهر و مجموعه میدان
امیر چخماق، برای من تازگی داشتند.» میدان امیرچخماق اگر زیباترین بنای تاریخی یزد نباشد اما باصفاترین آن است. این روزها که شهر یزد در فهرست میراث جهانی یونسکو هم قرار دارد، مجموعه امیر چخماق اهمیت بیشتری پیدا کرده. با
اسمارتیز همراه باشید تا با این جای دیدنی یزد بیشتر آشنا شوید.
شاید اینها را هم بپسندید!
بهترین زمان دیدن مجموعه امیر چخماق یزد
بهترین زمان بازدید از شهر یزد فصل‌های پاییز، زمستان و اوایل بهار است. در باقی روزهای سال، شهر یزد به شدت گرم می‌شود. یزد در منطقه‌ای کویری قرار دارد در نتیجه میتوانید انتظار آب و هوای سرد و خشک در فصل‌های سرد سال از آن داشته باشید. میدان امیر چخماق یزد در همه روزهای سال شلوغ است. این میدان محل تجمع بسیاری از یزدی‌ها و توریست‌های خارجی است. چراغانی و فضای میدان در شب بسیار زیبا می‌شود و پیشنهاد می‌کنیم امیرچخماق را یک‌بار در روز و یک‌بار در شب ببینید.
راه دسترسی به مجموعه امیر چخماق یزد
آدرس: استان یزد، یزد، میدان امیر چخماق
مسیر دسترسی: اگر با خودروی شخصی هستید، هرکجا باشید و آدرس میدان امیر چخماق را بپرسید به راحتی به آن میرسید. اگر قصد دارید با وسایل حمل و نقل عمومی به میدان بروید باید از اتوبوسهای خط پایانه دروازه قرآن – پایانه شهدای محراب و یا خط چهارراه بعثت – راهآهن استفاده کنید. سپس در چهارراه شهدا پیاده شوید و کمی پیادهروی کنید تا به میدان امیر چخماق برسید.
هزینه بلیط و ساعات دسترسی
هزینه بلیط برای گردشگران ایرانی: رایگان
هزینه بلیط برای گردشگران خارجی: رایگان
هزینه بلیط برای بازدید از موزه آب انبار برای گردشگران ایرانی: 2 هزار تومان
هزینه بلیط برای بازدید از موزه آب انبار برای گردشگران خارجی: 8 هزار تومان
ساعات بازدید از میدان: 24 ساعته
ساعات بازدید از موزه آب انبار: نیمه اول سال هرروزه از 9 تا 13، 16 تا 20 – نیمه دوم سال از 8 تا 14، 15 تا 19
مدت زمان پیشنهادی برای بازدید: 1 الی 2 ساعت
دانستنی‌هایی قبل از دیدن مجموعه امیر چخماق یزد
“امیر جلال الدین چخماق در دوره تیموری، میدان امیرچخماق را ساخت یعنی در قرن نهم هجری.”
امیر جلال الدین چخماق از سرداران شاهرخ تیموری بود که به مقام حاکم یزد رسید. او برای ساخت مجموعه، از همسر خود، فاطمه خاتون کمک گرفت. آن‌ها برای آبادانی شهر یزد مجموعه‌ای از تکیه، میدان، حمام عمومی، کاروانسرا، خانقاه، قنات و چاه ساختند. مسجد جامع نو که ساخت این زوج بود و در محله‌ی کوی دهوک سفلی قرار داشت یکی از معروف‌ترین بناهای یزد است. آن‌ها میدانی بزرگ ساختند تا جلوه‌ای زیبا به شهر دهد. این میدان از همان زمان به میدان امیرچخماق مشهور شد و بعدها آن مسجد را مسجد امیر چخماق خواندند. میدان امیر چخماق در زمان شاه عباس صفوی تغییرات زیادی کرد و بازسازی شد. در این بازسازی، چهارسوقی روی کاروانسرا ساخته و سردر بازار و میدان جلوی مسجد تبدیل به حسینیه شد. البته احتمال می‌رود که به‌عنوان حسینیه از آن استفاده نمی‌شد چون در آن دوره استفاده از حسینیه به شکل امروزی رواج نداشت اما ساخت حسینیه در زمان صفوی شکل گرفت.
فتحعلی شاه قاجار، شخصی به نام حاجی حسین عطار را استخدام کرد تا قسمت‌هایی از مسجد را مرمت کند.
تا قبل از دوره پهلوی، میدان امیر چخماق رونق امروزی را نداشت. مردم فقط برای رفتن به حسینیه به میدان می‌رفتند. در دوره پهلوی، قبرستانی که در نزدیکی میدان ساخته شده بود تخریب شد تا میدان به حالت اولیه خود برگردد. خیابان‌سازی‌هایی که در زمان رضاشاه انجام شد باعث شد کم‌کم جداره‌های میدان رو به زوال برود و تبدیل به میدانی کوچک شد. در نتیجه، میدان کوچک با مسجد و میدان مقابل حسینیه ادغام شدند. “مسجد امیر چخماق، قدیمی‌ترین بنای میدان است.”
راهنمای بازدید از مجموعه امیر چخماق یزد
مسجد امیر چخماق از نظر اعتبار در بین مساجد یزد بعد از مسجد جامع یزد قرار دارد. ساخت مسجد امیر چخماق به سال 841 هجری قمری برمی‌گردد. تا دوره محمد شاه قاجار، مسجد امیر چخماق از بافت شهر دور بود اما به مرور وارد بافت شهری یزد شد. مسجد امیرچخماق دو شبستان زمستانی و تابستانی دارد. در شبستان تابستانی بادگیر بسیار زیبایی قرار دارد که مشرف بر کوچه است. شبستان زمستانی نیز با سنگ مرمر در دوسوی دالان ورودی تزئین شده.
نمایی زیبا از مسجد امیر چخماق
بازار حاجی قنبر قدیمی‌ترین بخش بازار یزد است و در شرق میدان امیر چخماق قرار دارد. این بازار در قرن نهم هجری توسط نظام الدین حاجی قنبر جهانشاهی ساخته شد. در قرن سیزدهم هجری، بنایی زیبا بر سردر بازار ساخته شد. این بنای بلند که یکی از نمادهای شهر یزد است شبیه به حسینیه‌ها و تکایای یزد است و با کاشی معقلی تزئین شده.
پیرمردی در رو به روی میدان امیرچخماق
تکیه امیر چخماق شامل 3 طبقه از غرفه‌هایی است که با مصالح آجری ساخته شدند. این غرفه‌ها به‌صورت پلکانی روی هم قرار دارند. مناره‌های تکیه، بالای غرفه‌های میانی قرار دارند. این مناره‌ها ابهت خاصی به تکیه دادند. در زمان قدیم، موذنین بالای این مناره‌ها می‌رفتند تا اذان بگویند. در غرفه شاه‌نشین تکیه، کتیبه‌ی معروفی از تاریخ 1296 هجری قمری گذاشته شده است که نشان می‌دهد این بنا قدمتی 130 ساله دارد.
نمایی زیبا از مجسمه ها و مجموعه امیر چخماق
هروقت به امیر چخماق بروید نخل تاریخی امیر چخماق را در نزدیکی تکیه خواهید دید. این نخل، تابوت چوبی بزرگی است که در ماه محرم برای نخل‌گردانی توسط مردم حمل می‌شود. همچنین در شرق میدان امیر چخماق، نخل درختی وجود دارد که به نخل حیدری‌ها معروف است. نخل چوبی از مشبک‌سازی چوب‌های تراشیده با گره‌چینی و تیرهای بزرگ ساخته شده که نمای کلی آن به شکل درخت سرو است. درخت سرو نماد آزادگی است.
ستی فاطمه خاتون که به همراه همسرش امیر چخماق، تلاش زیادی برای آبادانی یزد کردند در قرن نهم هجری قمری از دنیا رفت. امروز مقبره او در شمال میدان با نام بقعه ستی فاطمه شناخته می‌شود.
آب انبار امیر چخماق در حد فاصل تکیه و بازار حاجی قنبر قرار دارد. تمام آب انبار در درون زمین قرار دارد. گنبد بالای انبار طوری است که تهویه هوا در دل زمین قرار دارد و تیزه گنبد در سطح زمین دیده می‌شود. بادگیرهای آب انبار در بدنه‌ی بازارچه حاجی قنبر هستند که در نوع خودش خیلی جالب است. پلکان در کنار خزینه قرار دارد. در حالی که در بقیه آب انبارها پلکان در وسط خزینه و به‌صورت عمودی ساخته می‌شدند. به همین دلایل، آب انبار تکیه یا آب انبار امیر چخماق یکی از خاص‌ترین آب انبارهای ایران است. در مخزن آب انبار، موزه‌ای از شهر یزد هست که میتوانید از آن بازدید کنید.
مجسمه‌های معروف میدان امیرچخماق
حمام و کاروانسرای بافتی‌ها در سمت غرب تکیه و کاروانسرای شعبان در سمت راست تکیه قرار دارند. در مقابل تکیه حوضی با فواره‌ها و مجسمه‌های زیبایی قرار دارند. مجسمه‌های وسط حوض نماد اهمیت آب در یزد را نشان می‌دهند و فرهنگ سقایی را زنده می‌کنند.
قصد سفر به یزد را دارید؟ شاید خواندن مطالب «
جاهای دیدنی یزد» و «
رستوران های یزد» برای شما جذاب باشد.