بازار سنتی سنندج بیشتر از 300 سال عمر دارد و با وجود اینکه سنندج تغییر و
تحولات زیادی داشته اما هنوز به سبک قدیم است. برای دیدن زندگی مردم کرد،
خرید پارچههای رنگارنگ کردی و لمس فرهنگ کردی اینجا میتواند بهترین جا در
شهر سنندج باشد. برایتان میگوییم که چطور در بازار سنندج بگردید و لذت
ببرید.
بهترین زمان دیدن بازار سنندج
از آنجایی که این
بازار سرپوشیده است و معماری بومی متناسب با اقلیم سرد و خشک کردستان دارد
تمام فصول برای بازدید از آن مناسب است. هر چند در همه فصول تکاپو و شور و
سرزندگی در فضای بازار وجود دارد اما حال و هوای شب عید آن بسیار دیدنی
است. بهار و تابستان بهترین زمان بازدید از این بازار است. بهخصوص اگر
علاقمند به گیاهان دارویی و خوراکی معروف کردستان هستید، از اواخر فرودین
تا اواسط خرداد مناسبترین زمان برای خرید گیاهان دارویی است.
گیاهان خوراکی بهاری در بازار سنندج | عکس: سید مصلح پیر خضرانیان
راه دسترسی به بازار سنندج
بازار
سنندج در مرکز شهر و در ضلع شرقی میدان انقلاب است. این بازار در دو طرف
خیابان انقلاب (بهارمست، سیروس سابق) واقع شده و از خیابان فردوسی هم
میتوانید به آن دسترسی داشته باشید. برای رفت و آمد از محلهی بازار به
بقیهی نقاط شهر میتوانید از خیابانهای امام خمینی، طالقانی و شهدا هم
استفاده کنید.
با تاکسی خطی، دربست و اینترنتی از هر نقطه شهر به
راحتی میتوانید به بازار برسید. اگر با خودروی شخص سفر میکنید حتماً
ماشینتان را در پارکینگهای عمومی نزدیک به خیابان فردوسی (ناصر خسرو،
نمکی) پارک کرده و با کمی پیادهروی به بازار برسید. نزدیکترین ایستگاه
اتوبوس به بازار، ایستگاه ناصر خسرو است.
خیابان انقلاب محدوده بازار
روزها و ساعات بازدید
روزهای بازدید: هر روز هفته بهجز جمعهها
ساعات بازدید: از 8 صبح تا 19- از وقت اذان ظهر تا حدود ساعت 16 برخی مغازهها تعطیل هستند.
دانستنیهای قبل از دیدن بازار سنندج
- این بازار به دو بخش اصلی تقسیم شده: بخش شمال خیابان انقلاب به اسم بازار سنندجی و بخش جنوب به اسم بازار آصف.
- این بازار بیشتر از 30 راسته و 280 حجرهی تاریخی دارد که بعدها حدود 400 غرفه هم در بخشهای جانبی بازار ساخته شد.
- بازار سنندج را فقط به چشم جایی برای خرید نبینید، اینجا بهترین جا برای همصحبتی با مردم محلی و آشنایی با فرهنگ کردی است.
- گیوه، کلاش، لباس کردی زنانه و مردانه و شال گلبنی از کالاهایی است که میتوانید در بازار سنندج بخرید.
- بعضی از عطاریهای بازار هنوز به شیوهی 140 سال پیش اداره میشوند. از
این عطاریها در بخش آصفی بازار به وفور پیدا میکنید.
نمونهای از گذرهای الحاقی به بازار سنندجی | عکس: شادمان اردلان
سربندهای کردی در بازار سنندج | عکس: الهام امی
عطاری بازار سنندج | عکس: مرضیه محمدی
رنگرزی گیاهی | عکس: کیوان فیروزهای
راهنمای بازدید از بازار سنندج
بازار
سنندج از بناهای اولیهی شهر سنندج است که به دستور سلیمان خان اردلان و
به پیروی از الگوی معماری دوره صفوی در محلهی بازار (آغه زمان) ساخته شد.
بعدها در دورهی امانالله خان اردلان، بازار رونق بیشتری گرفت و از همین
دوره اسمش به چهار گذر امانالله خانی تغییر کرد.
شکل بازار پس از کشیده شدن خیابان انقلاب
اگر از سمت خیابان انقلاب وارد بازار شوید باید حدود 10 تا 12 پله
پایینتر بروید تا به سطح بازار برسید. شکل اصلی بازار مربع مستطیل است که
در هر دو طرف تیمچه و سرا دارد. موقع راه رفتن در بازار حتما به سقفها هم
نگاه کنید که چقدر هنرمندانه کار شدهاند.
بازار آصف و پلههای دسترسی به خیابان - عکس: شادمان اردلان
در حال حاضر وقتی بین فضاهای باز بین راستههای بازار قدم میزنید،
مغازههای کوچک و شخصی را میبینید که خردهفروش هستند یا اینکه کارشان
قصابی، میوهفروشی و خیاطی است. اما در قدیم وضعیت فرق داشت. در سال
1046ه.ق بازار به چند قسمت مهم تقسیم شده بود که شامل میدان علافها،
مالفروشها، بارفروشها، میدان آهنگران، میدان رنگرزها و فرش فروشها،
میدان تره بار و سبزی فروشها بود. بعدها هم بازار آهنگران و مسگران به آن
اضافه شد. در صورتی که الان متاسفانه چیزی از آن بخشبندیهای بازار قدیمی
سنندج نمیبینید.
در حال حاضر اگر دنبال جایی برای خرید پارچه هستید،
میتوانید به سرای فخرالدین بازار سنندج بروید تا با طیف وسیعی از پارچه
روبرو شوید. اینجا تنوع پارچهها آنقدر زیاد است که انتخاب را برایتان سخت
میکند.
پارچههای رنگارنگ و زیبای کردی در بازار سنندج | عکس: الهام امی
فضاهای باز بین راستهها | عکس: الهام امی
برای
شروع بازارگردی اول به راسته بازار آصف بروید که در ضلع جنوبی بازار است
که دست بر قضا مهمترین راسته بازار هم هست که 35 گنبد دارد و از دو طرف به
دروازههای اصلی میرسد. قبلترها وقتی کالاهای صادراتی به سنندج میرسیده
در این بازار پخش میشده اما در حال حاضر بیشتر مغازهها به فروش لوازم
بزازی و کالاهای لوکس رو آوردهاند.
بازار آصف | عکس: فرزان احمد نژاد
بعد از راستهی آصفی باید به راسته بازار سنندجی بروید که در ضلع
شمالی بازار سنندج است. این قسمت به خاطر قدیمی بودن و بافت معماری
سنتیاش خیلی اهمیت دارد. در گذشته کالاهای سراجی، زین برگ و رکابسازی در
اینجا تولید و فروخته میشد اما الان کالاهای خرازی و عطاری را در
مغازههایش میبینید.
بازار سنندجی | عکس: شادمان اردلان
برای خرید لوازم خانگی، بزازی و لباس باید به گذر خرازی فروشها بروید که
در راسته غربی بازار است. قبلا اینجا مرکز عمدهی فروشی خرازی و عطاری بود
که فروشندگانش یهودی بودند. از آن طرف هم برای خرید فرش و دیدن مغازههای
قالی فروشی باید به راستهی غربی بازار یا گذر سمسارها و زرگرها بروید.
اینجا همانطور که از اسمش معلوم است جایی برای سمسارها و طلافروشها بوده
که الان تاحدودی کسب و کارشان تغییر کرده.