باغ خان شوشتر

ممکن است تصور شما در مورد استان خوزستان و شهر شوشتر، منطقه‌ای گرم و خشک باشد. اما باید بگوییم که آب و هوای همه قسمت‌های این منطقه، طبق تصورتان نیست. شوشتر شهری بسیار زیبا و تاریخی است که مجموعه باغات و آبشارهای تاریخی بسیار زیبا و سرسبزی دارد.
باغ خان شوشتر از این آثار تاریخی است. این باغ به قدری سرسبز و زیباست که با دیدن آن به وجد خواهید آمد. از کنار باغ خان شوشتر رودخانه‌ای بسیار خروشان و نیلگونی عبور می‌کند. هر گردشگری که به این منطقه سفر کرده، از وجود این زیبایی عظیم در خطه جنوب متحیر شده است. با اسمارتیز همراه باشید تا با این جای دیدنی شوشتر بیشتر آشنا شوید.

موقیعت باغ خان شوشتر

شوشتر از شهرهای غربی استان خوزستان است که آب و هوای مرطوبی دارد. این شهر در 70 کیلومتری شهر اهواز واقع شده است که با ماشین حدود 1 ساعت و 30 دقیقه زمان لازم دارید تا از اهواز به شوشتر برسید. با وجود اینکه این شهر جزو شهرهای کوچک به شمار می‌آید، اما به قدری جاذبه‌های آن زیبا و شگفت‌انگیز است که شاید کمتر کسی باشد که این شهر را به دلیل جاذبه‌هایش نشناسد.

تاریخچه باغ خان شوشتر

باغ خان شوشتر در واقع یک مجموعه از باغات است که از کنار این باغات، رودی به نام گرگر عبور می‌کند که آب مورد نیاز برای آبیاری این باغات را تامین می‌کند.
باغ خان شوشتر به طور کلی شامل دو باغ است که به نام‌های باغ بالا و پایین شناخته می‌شود. عده‌ای باغ خان شوشتر را یادگار دوره قاجار می‌دانند، اما عده‌ای دیگر این باغ را به دلیل نحوه کانال کشی برای آبیاری، متعلق به دوره ساسانی می‌دانند.
باغ خان شوشتر جزو باغات حاشیه‌ای محسوب می‌شود، زیرا در دره‌ای میان دو کوه و در حاشیه رودخانه واقع شده است. این نوع باغ در واقع جزو سبک‌های باغ ایرانی محسوب می‌شود. زیرا در باغات ایرانی درخت‌ها به صورتی منظم و با فاصله‌هایی مشخص کاشته شده‌اند که باعث می‌شود از میان باغ و درخت‌ها، راهی برای عبور باز شود و از طرفی این باغ‌ها دارای حصار نیز هستند.
در قسمت ابتدایی این باغ، برای ورود، بایستی از یک قسمت تونل‌مانند عبور کنید. بدین صورت که در میان دو صخره سنگی و بزرگ، یک گذرگاه طاق مانند به شکل تونل ساخته شده است. به این نوع گذرگاه ساباط می‌گویند. قسمت کف این ساباط، صاف نیست و در آن پله‌های کم ارتفاع و عریض ساخته شده‌اند. همچنین طاق این ساباط از آجرهای کوچک ساخته شده است که خود نوعی آثار تاریخی در این مجموعه محسوب می‌شود.
 علت نام گذاری این مجموعه باغ به اسم خان، به دلیل تعلق آن به فردی به نام محمد زمان خان مرعشی بوده است. خاندان این فرد که جزو افراد صاحب نام بوده، که دارای اموال و املاک زیادی در شوشتر بوده‌اند. گفته می‌شود این مجموعه به دست این خاندان ساخته شده، اما نحوه آبیاری باغات در دوره ساسانیان شکل گرفته است. بدین صورت که قنات‌هایی در سمت غربی رودخانه گرگر واقع شده که آب از آن‌‌جا پس از عبور از یک راه 300 متری به باغات خان می‌رسد.
از طرفی این باغ در نزدیکی آبشار اصلی شوشتر واقع شده است،  بنابراین از سمت این آبشار آب با ریختن در حوض‌ها و جوی‌های آب و طی مسیری نسبتا کوتاه نیز به باغ خان می‌رسد.

فضای سرسبز زیبا و چشم نواز باغ خان شوشتر

همانطور که می‌دانید در هر باغ درخت‌ها و گیاهان بر اساس اقلیم آن منطقه و با در نظر گرفتن گیاهان متناسب با آن اقلیم صورت می‌گیرد. در جنوب ایران، بیشترین گونه درخت که به چشم می‌خورد، درخت‌‌های نخل است. باغ خان شوشتر نیز دارای درختان نخل سر به فلک کشیده، تنومند و بسیار زیبایی‌ست. همچنین درخت‌های مرکباتی مانند پرتقال و نارنج و لیمو و موز نیز در این باغات‌ دیده می‌شود. از دیگر خصوصیات باغ‌های ایرانی، وجود درختان میوه در آن‌هاست. البته در این باغ بوته‌های گل زیادی به چشم می‌خورد که بر زیبایی آن نیز افزوده‌اند. در قسمت‌‌هایی از این باغ بناهایی قدیمی و گاها تخریب شده به چشم می‌خورد که سقف‌هایی طاق مانند دارند.
باغ خان شوشتر در سال 1387 به عنوان آثار ملی ایران به ثبت رسیده است که با توجه به شکوه و زیبایی که این مجموعه دارد، سزاوار این ثبت ملی نیز بوده است. مساحت این مجموعه به حدود هزار و ششصد متر مربع می‌رسد که برای بازدید همه قسمت‌های آن باید حدود 2 تا 3 ساعت وقت بگذارید.
در صورتی که به استان خوزستان سفر می‌کنید، سعی کنید سفر به شوشتر را نیز در برنامه خود بگنجانید. میان اهواز و شوشتر، بزرگراهی وجود دارد که در مسیر از شهرها و مناطقی چون ویس، ملاثانی، ندافیه، عرب حسن و عرب اسد، عبور می‌کند. طبیعت و پوشش گیاهی استان خوزستان بسیار منحصر به فرد و زیبا است، طوریکه در کمتر جایی با این گونه از زیبایی طبیعت مواجه می‌شوید. در مسیر اهواز-شوشتر نیز با نوع خاصی از طبیعت زیبا مواجه خواهید شد و قطعا از این زیبایی به وجد خواهید آمد.

آدرس دقیق و راه‌های دسترسی باغ خان شوشتر

باغ خان شوشتر در قسمت مرکزی شوشتر واقع شده است. برای رفتن به این باغ، بهتر است از ابتدای ورودی شهر از سمت اهواز، از وسیله نقلیه استفاده کنید. در اول شهر و در دیگر قسمت‌ها، تاکسی‌های درون شهری وجود دارند که می‌توانند برای رفتن به باغ خان از آن‌ها استفاده کنید. اما اگر مایلید پیاده به این باغ بروید حدود 20 دقیقه تا نیم ساعت زمان می‌برد که به دلیل بافت زیبا و تاریخی شهر در این مسیر و آشنایی با فرهنگ و آداب و رسوم مردم شهر شوشتر، پیاده روی برای رسیدن به این باغ، خالی از لطف نیست. این باغ در انتهای خیابان امام شرقی در محله بی بی دختران واقع شده است.
در صورتی که می‌خواهید از شهر مبدا به شوشتر سفر کنید باید بگوییم که مستقیم‌ترین راه، پیمودن این مسیر با وسیله نقلیه شخصی است. اما اگر می‌خواهید با قطار یا هواپیما به شوشتر سفر کنید باید بدانید که شوشتر فرودگاه ندارد. بنابراین باید باید با هواپیما به اهواز سفر کنید، سپس از آنجا با تاکسی یا اتوبوس خود را به شوشتر برسانید. البته شوشتر ایستگاه راه‌آهن دارد. اما از همه شهرها، مسیر مستقیم با قطار وجود ندارد. در صورتی که قصد سفر با اتوبوس‌های بین شهری را دارید که باید بگوییم به راحتی می‌توانید از هر کجای ایران که هستید با اتوبوس به شوشتر سفر کنید.

زمان مناسب برای دیدن باغ خان شوشتر

زمان مناسب برای دیدن این باغ، فصول بهار و تابستان است. البته بدین معنی نیست که در فصول زمستان و پاییز نمی‌توان از این منطقه دیدن کرد. علت اینکه بهترین فصل برای بازدید از این مجموعه، بهار و تابستان می‌باشد به این خاطر است که در این فصول تمام انواع گونه‌های گیاهی سبز شده یا گل داده‌اند و در واقع باغ در زیباترین حالت خود قرار دارد. همچنین رودخانه‌ای که در میان و حاشیه این باغ عبور می‌کند، به دلیل عدم بارندگی، رنگی نیلگون و زیبا به خود می‌گیرد و بسیار زلال است. اما در فصول زمستان و پاییز، درختان در خواب زمستانی خود فرو رفته‌اند و به دلیل بارندگی، رنگ رودخانه به رنگ سیلاب در می‌آید.
در ضلع‌های مختلف این باغ طی سال‌های مختلف حصارهایی از جنس‌های مختلف وجود داشته است. به عنوان مثال در قسمت شمالی و جنوبی باغ خان حصارهایی از جنس سنگ یا خشت وجود دارد. اما قسمت شرقی باغ خان توسط پرچین‌هایی زیبا و سنتی احاطه شده است. این پرچین‌ها و حصارها در دوران مختلف توسط افراد مختلف بازسازی و دوباره ساخته شده‌اند. در فصل بهار و تابستان به دلیل رشد گیاهان بسیار زیبا در این منطقه جلگه‌ای و پوشیده شدن این حصارها توسط گیاهان، منظره‌ای بسیار زیبا و دیدنی بوجود می‌آورد.

امکانات اقامتی در اطراف باغ خان شوشتر

در صورتی که قصد دارید در نزدیکی مجموعه باغات خان شوشتر اقامت کنید، باید بگوییم که در اطراف این مجموعه اقامتگاه‌ها و هتل‌های سنتی بسیار زیبایی وجود دارند که به سبک خانه‌های تاریخی شوشتر ساخته‌ شده‌اند. البته اقامتگاه‌های بومگردی، در واقع خانه‌های سنتی و تاریخی هستند که به شکل اقامتگاه از آن‌ها استفاده می‌کنند که اقامت گزینی در آن‌ها لذت بخش بوده و خالی از لطف نیست.
البته به این نکته توجه کنید که شوشتر هتل‌های لوکس 4 یا 5 ستاره ندارد، اما مجموعه‌های اقامتی و بومگردی این منطقه، کیفیت بسیار بالایی دارند. قیمت اقامت در اقامتگاه‌های مختلف متفاوت است و از شبی 100 هزار تومان تا 300 هزار تومان، متغیر است.
همچنین در اطراف مجموعه باغ خان شوشتر، رستوران‌ها و فروشگاه‌های مواد خوراکی زیادی وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها خرید کنید. در اطراف این مجموعه تاریخی، فروشگاه‌‌های سوغاتی نیز وجود دارد که می‌توانید برای خرید سوغاتی و آشنایی با فرهنگ مردم شوشتر، از این قسمت‌ها نیز دیدن فرمایید.
از دیگر نکات مهمی که درباره باغ خان شوشتر باید بدانید این است که این باغ جزو مجموعه‌ای است که دارای بناهای تاریخی و قدیمی مانند حمام، زورخانه، زندان و دیگر بناهای تاریخی است که می‌توانید از همه آن‌ها دیدن فرمایید.
برای ورود به باغ خان شوشتر نیازی به تهیه بلیط نخواهید داشت. اما توجه داشته باشید که قبل از تاریک شدن هوا از این باغ دیدن کنید؛ زیرا در روشنایی روز به ویژه بعد از ظهر یا صبح، دیدن این باغ راحت‌تر بوده و قادر به دیدن همه قسمت‌های آن خواهید بود.

قصد سفر به شوشتر را دارید؟ مطالب «بند قیصر شوشتر» و «برج کلاه فرنگی شوشتر» را از دست ندهید.