دنبال یک ساحل خلوت برای کمپ کردن در چابهار هستید؟ پس نام روستای تیس را حتما به خاطر بسپارید. در ساحل این روستا که به دور از هیاهوی گردشگران میباشد، میتوانید ساعاتی را بدون دغدغه ریلکس کنید. این بندر تاریخی که با فاصلهی کمی در غرب چابهار واقع شده از جمله بنادر مهم برای داد و ستد در زمان هخامنشیان بوده که البته امروزه ارزش تجاریاش را از دست داده است. حالا بیایید ببینیم در تیس چه جاذبههایی انتظارمان را میکشد؟
قلعهی پرتغالیها
علاوه بر ساحل تیس و تفریحات آبیاش، میتوانید گشتی هم در روستای تاریخی تیس بزنید و اگر به بناهای تاریخی علاقه دارید به دیدن قلعهی پرتغالیها بروید. قلعهای که یادگار از حملهی پرتغالیها به این بندر است و قسمتهایی از آن در این منطقه باقی مانده. این قلعه بر روی تپهای مشرف به دریا ساخته شده است و بر روی برجهای آن نگهبانی داده میشد تا خطرات احتمالی را شناسایی کنند. اگرچه سبک معماری و مواد به کار رفته در آن نشان از سبک معماری سلجوقی دارد، اما رد پای معماری صفویه و قاجار هم در آن دیده میشود.
گورستان جن
در ادامهی گشت روستایی تیس، به گورستانی میرسید که به دلیل اسم عجیبش محال است فراموشش کنید: گورستان جن! قبرستانی عجیب و اسرارآمیز که به دلیل شکل ویژهی قبرهایش معروف شده. قبرهایی بسیار بزرگ در دل سطحی صخرهای که به شکل مستطیل کنده شدهاند و افسانههای محلی زیادی بین بومیان آن منطقه دربارهی آن روایت میشود. بعضی معتقدند که این قبرها توسط موجوداتی غیر از انسان کنده شده و برخی بر این باورند که این قبرها به موجوداتی غیر از انسان (جنها) تعلق دارند.
گورستان جن در چابهار
مسجد جامع تیس
و اما یک پیشنهاد جذاب برای علاقهمندان به معماری و مساجد، مسجد جامع تیس است که به دلیل سبک ویژه و شباهتی که به مساجد هندی و پاکستانی دارد به مسجد تک مناره معروف شده. این مسجد رنگارنگ که مسجد تک مناره هم نامیده میشود، فضای جالب و متفاوتی دارد که به نوعی نماد شهر تیس هم محسوب میشود. پس بازدید از آن خالی از لطف نیست.
مسجد تک مناره تیس؛ نمادی از این شهر
آرامگاه سید غلام رسول؛ دامادی از دیار هند
علاوه بر جذابیتهای معماری، آنچه که هر بنایی را متمایز میکند، حکایتی است که در دل خود نهفته دارد.
آرامگاه سید غلام رسول تیس با رنگ یکدست سفید و سقف گنبدی شکلش، از جملهی همین بناهای با حکایت شنیدنی است.
غلام رسول سالها پیش برای ازدواج با دختری ایرانی از هند به چابهار میآید. شب عروسی غلام رسول اما به شادی ختم نمیشود و شیشهی عمر داماد درست در شب عروسیاش میشکند، اما لحظاتی قبل از مرگ از همه میخواهد که به جای عزاداری و آه و ناله، مراسم رقص و پایکوبی به راه بیندازند. مراسمی که به یک سنت تبدیل میشود و هر ساله شرکت کنندگان زیادی را روانهی تیس میکند. متاسفانه امروز دیگر خبری از برگزاری این مراسم در
تیس نیست اما دیدن آرامگاهش برای بعضی جالب است.
آرامگاه سیدغلامرسول
غارهای بان مسیتی؛ سهگانهای اسرارآمیز
خاصیت اساطیری روستای باستانی تیس فقط به جاذبههایی که گفتیم ختم نمیشود، بلکه غارهای سهگانهی بان مسیتی با اسم عجیبش کلکسیون عجایب این روستا را تکمیل میکند. در دامنهی کوه شهبازند روستای تیس، سه غار اسرار آمیز وجود دارد که داستانشان شنیدنی است.
"
بان" در زبان بلوچی، مرد صالح و
مسیتی، پرستشگاه معنا میدهد. بعضی بر این باورند که این غارها معابدی برای انجام تشریفات مذهبی بوده و سکوهایی هم در مقابل خود برای ذبح داشتهاند. تا اینجای داستان که چیز عجیبی به نظر نمیرسد، پس راز اسرارآمیز بودن "
بان مسیتی" در چیست؟
هر اقلیم و فرهنگی، آیین خاص خود را برای دفن مردگانشان داشته. از سوزاندن اجساد در مشرق زمین گرفته تا مراسم ویژهی زرتشتیان برای تطهیر اجساد در آتشگاه و آیین مسلمانان برای دفن مردگان در خاک. در این میان، آیین خاص مردمان تیس برای دفن مردگانشان همان چیزی است که این جاذبه را سر زبانها انداخته. اهالی این روستا جسد مردگان خود را به جای دفن کردن درون چاههایی متصل به دریا میانداختند تا غذای موجودات دریایی بشود و از این راه به آرامش ابدی برسند. اما چرا دریا؟ از آنجا که روزی بسیاری از اهالی تیس از دریا به دست میآمده چندان دور از انتظار نیست که آن را مقدس بدانند و به دنبال ادای دین به آن باشند. اگرچه در روایتی دیگر، این غارها را حجره و توقفگاهی برای انجام اعمال مذهبی و پرستش خدا میدانند، اما روایت اول طرفداران بیشتری دارد.
این غارها با شکل بسیار ویژهی سنگهایشان، 25 متر بالاتر از سطح زمین قرار گرفتهاند و دیدی کامل از روستای تیس به شما میدهند. اولین غار این سهگانه، یک غار طبیعی است که بعدها دیوارههای آن را کمی تراش دادند اما در ظاهر اصلیاش تغییری ایجاد نشده. در مورد ماهیت مقبرهی مکعبی درون این غار اطلاعات درستی در دست نیست، اما خطوط و علامات روی این مقبره شباهت زیادی به خطوط هندی و گچراتی دارد.
غارهای سهگانه بانمسیتی | عکس: فرشید بلوری
غار دوم ،غاری دستکند در فاصلهی چند قدمی از نخستین غار است که ارتفاعی حدود هشتاد سانتیمتر دارد و این احتمال داده میشود که با چاههای زیرزمینی دفن مردگان و یا سومین غار مرتبط بوده اما در حال حاضر مسدود شده و نمیتوان با اطمینان در مورد آن نظر داد. سومین غار هم با فاصلهی 50 سانتیمتری در سمت چپ اولین غار قرار گرفته و غاری دستکند و مصنوعی به شمار میآید که احتمالا محلی برای عبادت بوده است. متأسفانه مراقبت درستی از این جاذبه صورت نمیگیرد و شاید برای بعضی افراد بالا رفتن از پلههایی که به غارها منتهی میشود، به دیدن آنچه که انتظارش را دارند نیارزد. اما اگر قصد رفتن به این جاذبه را دارید پیشنهاد میکنم از یک تور لیدر محلی بخواهید همراهتان باشد تا با روایتهای خود شناخت شما را از این محل کاملتر نماید.
باغ گیاهشناسی تیس
در انتهای گشت روستاییمان، به
باغ گیاهشناسی تیس میرسیم. بسیاری معتقدند این باغ گیاهشناسی به زیبایی عکسهایش نیست و تنوع گونههای آن هم به اندازهای نیست که بتواند شما را به بازدید از آن مجاب کند. بنابراین انتخاب با خودتان است.
امیدواریم در سفرتان به خط غربی چابهار؛ به دیدن "روستای تیس" بروید و علاوه بر بازدید از جاذبههای تاریخی و معماری آن، از ساحل آرام و خلوتش لذت ببرید.