به اعتقاد بسیاری از تاریخ شناسان، اگر
حرم امام رضا در مشهد نبود، شاید این شهر هیچگاه به شهری با این میزان محبوبیت تبدیل نمی‌شد. حضور حرم امام رضا (ع) در این شهر و برکتی که با خود به همراه داشت باعث شده تا اکنون هر ساله 20 میلیون زائر به سمت حرم با عظمت و جلال او بشتابند. همین موضوع نیز به توریستی شدن شهر مشهد و رونق و رشد اقتصادی آن کمک بسیاری کرده است. طوری که در حال حاضر این شهر در بین 3 شهر مهم کشور قرار دارد و پایتخت مذهبی کشور محسوب می‌شود.
نمایی زیبا از حرم امام رضا
حرم امام رضا (ع) علاوه بر اینکه مکانی مقدس و مملو از آرامش است، از نظر تاریخی و سبک معماری نیز اهمیت بسیار زیادی دارد. به همین دلیل نیز زائران حرم پس از زیارت خود ساعت‌ها از بخش‌های مختلف آن و شگفتی‌های معماری آن دیدن می‌کنند. وجود حرم امام رضا (ع) در مشهد فرصت را برای ایرانیان عاشق اهل بیت و امامان فرصت بسیار خوبی فراهم کرده است تا با زیارت حرم این عزیز، آرامشی وصف نشدنی کسب کنند. اگر حرم امام رضا (ع) برای شما هم جذابیت خاصی دارد، در ادامه با ما همراه باشید تا شما را بیشتر با این جاذبه مذهبی مشهد آشنا کنیم. حرم امام هشتم از جاهای دیدنی و مذهبی شهر است که در
سفر به مشهد نباید از دست داد.
بهترین زمان برای دیدن حرم امام رضا
همه ما می‌دانیم که زیارت امری دلی و ذاتی است. به این معنا که نمی‌توان زمان خاصی را برای آن تعیین کرد. زیرا هرگاه که دلتان برای این حرم تنگ شد می‌توانید به زیارت آن بروید. خادمان حرم امام رضا در هر ساعتی از شبانه روز و هر روزی از سال پذیرای مهمانان امام هستند. سازه‌های موجود در این حرم به قدری زیباست که در هر فصلی از سال چه در برف و باران و چه در بهار و سرسبزی، زیبا و چشم‌نواز است. بنابراین برخلاف دیگر جاذبه‌های گردشگری، این جاذبه محدودیتی برای بازدید ندارد و شما هر هنگام که بخواهید می‌توانید به زیارت حرم امام رضا (ع) بروید.
مراسم شب قدر در حرم امام رضا
در روزهای ویژه سال مانند روزهای عزاداری تاسوعا و عاشورای حسینی، روز شهادت امام علی، روز تولد امام رضا و امام زمان (عج)، عید نوروز، عید غدیر، عید فطر و... در حرم امام رضا (ع) برنامه‌ها و مراسم‌های ویژه‌ای توسط مسئولان ترتیب داده می‌شود. اگر به مراسم‌های ویژه حرم علاقه دارید می‌توانید در یکی از این روزها به حرم بروید و شاهد مراسم‌های باشکوهی که در صحن‌های بزرگ حرم برگزار می‌شود باشید. البته باید دقت کنید که در ایام تعطیل سال حرم امام رضا (ع) مملو از زائر از سراسر جهان است. پس اگر قصد رفتن به حرم در این روزها را دارید باید هرچه زودتر به سمت حرم حرکت کنید.
حرم امام رضا قلب تپنده شهر مشهد است و از مسیر های مختلفی می توان به حرم شریف دسترسی پیدا کرد
راه‌های دسترسی به حرم امام رضا
به دلیل پرطرفدار بودن حرم امام رضا و تعداد زائرانی که هر ساله به خصوص در ایام تعطیل سال به این مکان مراجعه می‌کنند، شهرداری مشهد در چند سال اخیر دسترسی به حرم را برای زائران تسهیل بخشیده است. در حال حاضر از هر 4 سمت جغرافیایی یعنی شمال، جنوب، شرق و غرب می‌توان به حرم دسترسی داشت. هرکدام از جهات نیز مسیر متفاوتی دارند که در ادامه آن‌ها را شرح خواهیم داد.
دسترسی به حرم امام رضا (ع) با خودرو شخصی:
اگر قصد دارید با خودرو شخصی به سمت حرم بروید، قبل از همه چیز بهتر است بدانید که تقریباً در تمامی ساعات روز به جز ساعات نیمه شب (از ساعت 2 شب به بعد) ترافیک زیادی در مسیرها و خیابان‌های اطراف حرم وجود دارد. به همین دلیل نیز باید صبر و حوصله بسیاری به خرج دهید.
مسیر غربی حرم: اگر بخواهید از سمت غرب حرم به آن دسترسی داشته باشید باید خود را به میدان شهدا برسانید و از آن‌جا وارد خیابان شیرازی شوید. در انتهای این خیابان وارد زیرگذر حرم خواهید شد. پس از اینکه خودرو خود را در پارکینگ این زیرگذر پارک کردید می‌توانید وارد بست شیخ طوسی شوید.
مسیر شرقی حرم: برای دسترسی به حرم از سمت بولوراهای وحدت و مصلی باید از مسیر شرق وارد حرم شوید. از این مسیرها خود را به پنج راه پایین خیابان برسانید و از آن‌جا وارد خیابان نواب صفوی شوید. این خیابان شما را وارد زیرگذر حرم و پارکینگ شماره 3 حرم خواهد کرد. از این مسیر می‌توانید وارد بست نواب صفوی شوید.
مسیر شمالی حرم: بولوار طبرسی که از بزرگترین بولوارهای مشهد است، مسیر شمالی رسیدن به حرم را تأمین می‌کند. در واقع شما از هر نقطه‌ای از مشهد می‌توانید به این بولوار دسترسی داشته باشید. این بولورا مستقیماً شما را به حرم و صحن هدایت آن می‌رساند.
مسیر جنوبی حرم: از پر رفت و آمدترین مسیرهای دسترسی به حرم، بولوار امام رضا و میدان بسیج است. بولوارهای جمهوری، خرمشهر،کلانتری و فدائیان اسلام به بولوار امام رضا راه دارند. این بولورا شما را به میدان بیت المقدس می‌رساند که از آن وارد زیرگذر حرم خواهید شد. از این سمت می‌توانید مستقیماً وارد باب الرضا شوید.
دسترسی به حرم امام رضا(ع) با مترو:
خوشبختانه از زمانی که خط دوم مترو مشهد راه افتاده است، از هر 4 سمت می‌توان با مترو به حرم دسترسی داشت. از سمت جنوب ایستگاه مترو بسیج، از سمت شرق ایستگاه شهدا، از سمت شمال ایستگاه شهید مفتح و از سمت غرب ایستگاه هفده شهریور به حرم راه دارند.
دسترسی به حرم امام رضا (ع) با اتوبوس:
ایستگاه اتوبوس بی آر تی نیز از تمامی جهات شما را با فاصله یک خیابان به حرم می‌رسانند. تنها مسیری که با اتوبوس شما را به صورت مستقیم به یکی از صحن‌های امام رضا می‌رساند، مسیر جنوبی حرم است. در این مسیر شما می‌توانید پس از پیاده شدن از خط بی آر تی در ایستگاه بسیج اتوبوس‌های بولورا امام رضا را سوار شوید.
مراسم عزاداری در حرم امام رضا
هزینه بلیط و ساعات دسترسی
بازدید از حرم امام رضا برای تمامی افراد چه ایرانی و چه غیرایرانی رایگان است. شما در هر ساعت از شبانه روز می‌توانید به حرم دسترسی داشته باشید. تعطیلی برای مکانی مانند حرم امام رضا(ع) معنا ندارد. زائران حرم امام رضا هر ساعتی از روز اراده کنند می‌توانند به آن دسترسی داشته باشند. برای ورود به حرم نیز نیازی به پرداخت هیچگونه ورودی نیست و تمام خدمات داخل حرم رایگان است.
حرم امام رضا از بزرگترین و پر بازدید ترین امکان مذهبی جهان است
دانستنی‌های قبل از دیدن حرم امام رضا(ع)
وسعت حرم مطهر امام رضا (ع) در طول قرن‌ها بازسازی از 12 هزار مترمربع
اکنون به یک میلیون مترمربع رسیده است. با این وسعت زیاد، حرم امام رضا به
یکی از بزرگترین اماکن مذهبی جهان تبدیل شده است.
- هرساله بیش از 20 میلیون زائر به زیارت حرم امام رضا(ع) می‌روند. در ایام
مناسبت‌های ویژه و روزهای تعطیلی خاص سال، تعداد زائرین حاضر در حرم به 2
میلیون نفر نیز می‌رسد. این میزان زائر و بازدیدکننده بارها برای این حرم
تاریخ‌سازی کرده است.
- قدیمی‌ترین و کهن‌ترین بخش‌های حرم امام رضا به سال 610 هجری قمری (1230
میلادی) می‌رسد. در واقع می‌توان اولین بناهای ساخته شده از حرم را به
دوران تیموریان نسبت داد. البته پس از حمله مغول‌ها و اتفاقاتی که باعث
تخریب بناهای حرم افتاد، بازسازی آن‌ها به دست شاهان دوران صفوی انجام شد.
- شاه طهماسب صفوی فردی است که در دوران او بیشتر ساختمان‌های کنونی حرم
ساخته شده است. در واقع بخش اعظم حرمی که در حال حاضر داریم بناهایی هستند
که از این دوران به جای مانده است.
- روضه منوره که به معنای باغ و گلستانی نورانی است، بخشی از حرم است که پیکر
علی بن موسی را در بر می‌گیرد. این مکان مربعی شکل 190 متر مربع مساحت
دارد که 17 مترمربع آن را ضریح تشکیل داده است.
- اولین سنگ مدفنی که در حرم امام رضا(ع) قرار گرفت، مربوط به سال 516 هجری
قمری است. این سنگ که از جنس مرمر است، با خط کوفی کندکاری شده است و از
لحاظ تاریخی اهمیت بسیار زیادی دارد.
- اولین ضریح حرم امام رضا (ع) نیز توسط شاه طهماسب صفویه ساخته شد. جنس این
ضریح از چوب، طلا و نقره است. زمان ساخت آن به سال 975 هجری قمری باز
می‌گردد. دومین ضریح توسط نادرشاه افشار به تربت امام رضا(ع) هدیه شد. این
ضریح که به "نگین نشان" مشهور است از جنس فولاد جواهرکاری شده بود. این
ضریح حدود 260 سال است که بر مرقد امام رضا قرار دارد.
صحن جامع رضوی حرم امام رضا
راهنمای بازدید از حرم امام رضا(ع)
حرم امام رضا (ع) 9 صحن دارد که هرکدام در دوره‌ای خاص احداث شده و زیبایی بصری خاص خود را دارد. اما مراسم‌های مهم سال در صحن‌های بزرگ حرم برگزار می‌شود. پس اگر در روزهای خاص سال به زیارت حرم می‌روید، بهتر است به صحن‌های انقلاب و یا صحن جامع رضوی بروید تا از نزدیک شاهد مراسم‌های ویژه در حرم باشید.
اولین و قدیمی‌ترین صحن حرم امام رضا (ع)، صحن انقلاب اسلامی است که در سال 875 هجری قمری و در شمال مرقد امام رضا ساخته شد. این صحن به دستور سلطان حسین بایقرا احداث شد و اکنون نیز از بزرگترین صحن‌های حرم امام رضاست. مقبره افراد مهمی مانند شیخ حرعاملی، شیخ حسنعلی اصفهانی و شیخ مجتبی قزوینی در این صحن قرار دارند. جالب است بدانید که هر ساله در مراسم‌های ویژه سال، نقاره نوازی از بالای همین صحن اجرا می‌شود. اگر به زیارت حرم امام رضا رفتید، حتماً به این صحن تاریخی و زیبا سری بزنید.
صحن جامع رضوی بزرگترین صحن حرم امام رضاست که به تازگی نیز ساخت آن تمام شده است. مساحت این صحن به بیش از 117 هزار متر مربع می‌رسد. در این صحن 70 هزار نمازگزار می‌توانند به طور هم زمان حضور داشته باشند. از ویژگی‌های دیگر این صحن که آن را خاص‌تر می‌کند، این است که در اطراف این آن در بخش‌های جنوب شرقی و غربی سه ایوان و سردر بزرگ با گلدسته‌های طلاکاری شده و با ارتفاع بیش از 30 متر وجود دارد.