خانه تقدیری اردکان، خانه‌ای به رنگ کویر

وقتی نام خانه تاریخی را می‌شنوید، بیشتر یاد کدام شهر می‌افتید؟ یزد، اصفهان، کاشان یا کرمان؟ وقتی خانه تقدیری را در اردکان ببینید، دیگر نام این شهر و خانه تقدیری در ذهنتان حک می‌شود. آثار تاریخی هر دوره و موقعیت را بسته به موقعیت جغرافیایی و فرهنگی آن ساختند. طبیعی است که اقلیم کویری اردکان تاثیر زیادی در معماری خانه تاریخی تقدیری داشته. خانه‌های کویری معمولا معماری پیچیده در عین‌حال زیبا و ساده دارند. این‌ها را گفتم تا به این نتیجه برسم: خانه تقدیری شما را مجذوب خود خواهد کرد. با اسمارتیز همراه باشید تا با این جای دیدنی اردکان بیشتر آشنا شوید.

پاییز و زمستان، فصل‌های پرمسافر اردکان است. در این فصول، تورهای گردشگری زیادی به مناطق کویری می‌روند و برنامه‌های شاد و متنوعی برگزار می‌کنند. به احتمال زیاد، خانه تقدیری اردکان یکی از آن برنامه‌ها باشد.

راه دسترسی به خانه تقدیری اردکان

آدرس: استان یزد، شهر اردکان، خیابان حایری
مسیر دسترسی: برای رفتن به خانه تقدیری اردکان باید ابتدا از خیابان امام خمینی به بلوار خامنه‌ای بروید و داخل خیابان آیت الله فکور بپیچید. بعد از آن وارد خیابان حایری شوید و خانه تقدیری در سمت چپ شما خواهد بود.
همچنین می‌توانید با اتوبوس از هرکجای شهر که سوار شدید در ایستگاه امام خمینی پیاده شوید و از آن‌جا کمی پیاده‌روی تا خیابان حایری و خانه تقدیری خواهید داشت.

هزینه بلیط و ساعات دسترسی

هزینه بلیط برای گردشگران ایرانی: رایگان
هزینه بلیط برای گردشگران خارجی: رایگان
ساعات دسترسی: 8 صبح الی 7 شب
مدت زمان پیشنهادی برای بازدید: بین 1 الی 2 ساعت

دانستنی‌هایی قبل از دیدن خانه تقدیری اردکان

معماری خانه تقدیری اردکان تاثیرگرفته از معماری خانه‌های یزدی و ساخته شده در دوره قاجار است.

تقدیری نام یکی از تجار شهر اردکان بوده و این خانه هم متعلق به او است.

خانه تقدیری اردکان در تاریخ 27 دی سال 1377 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.

در سال 1377، خانه تقدیری در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد. بعدتر هم اداره‌ی میراث فرهنگی و گردشگری اردکان در اینجا شروع به کار کرد. به جز دیدن خانه می‌توانید آثاری از دوره‌ی قاجار را در موزه‌ی خانه تقدیری اردکان ببینید.

راهنمای بازدید از خانه تقدیری اردکان

خانه تقدیری مانند بقیه‌ی خانه‌های اقلیم کویری، یک حیاط مرکزی دارند و 4 گوش مکعب شکلی هستند و حیاط در وسط آن چهار گوشه قرار دارد. اتاق‌های ساختمان رو به حیاط باز می‌شوند و با وجود حوض و گیاهان، جلوه‌ی زیبایی به منظره‌ی رو به هر اتاق می‌دهند. وجود حوض و درخت در این نوع خانه‌ها برای ایجاد رطوبت در فضای خشک خانه‌ها است. اتاق‌هایی که رو به حیاط باز می‌شوند باعث می‌شد تا در زمستان از طوفان شن در امان باشند. در تابستان از اتاق‌هایی که رو به شمال باز می‌شوند استفاده می‌شد.
خانه تقدیری اردکان در محله قدیمی و سنتی شهر اردکان قرار دارد، پس شما بعد از بازدید از آن‌جا می‌توانید در فضای قدیمی اطراف خانه قدم بزنید. خانه تقدیری جزو خانه‌های اربابی است که دو طبقه اعیان‌نشین و نوکرنشین دارد. معماری اتاق‌ها بر اساس طراحی پنج‌دری و سه‌دری است. معماری که در بیشتر خانه‌های مناطق کویری یا گرم‌وخشک هم دیده می‌شود. اتاق‌های پنج‌دری در واقع اتاقی بزرگ یا تالار اصلی خانه هستند و رو به ایوان قرار دارند و  پنج پنجره به هم پیوسته در آن‌ها ساخته شده است. پنجره‌ها شیشه‌های کوچک و رنگی زیبایی دارند. اتاق‌های سه‌دری درواقع اتاق‌های خواب بودند. هیچوقت نمی‌شد از فضای آزاد وارد اتاق‌ها شد. در کنار اتاق‌ها، راهروهایی قرار دارد که باید از آن‌ها وارد اتاق شوید. خانه تقدیری اردکان تالاری جدا دارد. این تالار را در زیرزمین ساختند تا فضای بیشتری را به خود اختصاص دهد. خانه تقدیری یک آشپزخانه یا مطبخ مشترک دارد که برای هردو بخش اعیان‌نشین و نوکرنشین استفاده می‌شده است.
سیستم آبرسانی خانه تقدیری، از طریق پایاب بوده است. پایاب بخشی از رود است که به‌دلیل برآمدگی، عمق آن‌ها کم می‌شود. یکی از قنات‌های معروف اردکان به‌نام قنات بهاالدین از این پایاب گذر می‌کند. این پایاب، رطوبت خانه‌ی خشک تقدیری را تامین می‌کرد تا در تابستان، حال‌وهوای لطیفی به خانه بدهد. در ضلع جنوبی خانه، بادگیر بلندی قرار دارد که به اتاق‌های خانه وصل است. مانند دیگر خانه‌های کویری، مصالح به‌کار رفته در ساخت این خانه، خشت و گل و آجر است. سمت جنوبی خانه، تابستان‌نشین با تالار باز قرار دارد. در این قسمت بادگیر یک‌طرفه که اتاق بادگیر در داخل خود دارد و در انتهای آن منفذی نقش ارتباط فضای بادگیر با سرداب را داشته است. سمت شمالی خانه، فضایی متراکم دارد و تنها راه نفوذ هوا به آن سمت، شیشه‌های رنگارنگ کوچک است.
نکته‌ای عجیب در بخش زمستان‌نشین خانه تقدیری آن است که در این قسمت، بادگیر قرار دارد. کمتر خانه کویری را می‌بینیم که در بخش زمستان‌نشین خود، بادگیر داشته باشد. شاید این بخش از نظر معماری زیباتر از تابستان‌نشین باشد. شیشه‌هایی که شبیه به رنگین کمان هستند، تزئینات چوبکاری و گره‌چینی باعث زیبایی فراوان خانه تقدیری شدند. در بخش شرقی و غربی بنا، درواقع بهار خواب و پاییز خواب هستند. نور ضعیفی به این بخش‌ها می‌رسند که باعث شده جای خوبی برای خوابیدن ساکنین خانه باشد. پیشنهاد می‌کنم جلوی هر درب و پنجره خانه که ایستادید از آن عکس بگیرید. تزئینات چوبی و رنگ شیشه‌ها و گره‌چینی‌ها شما را از معماری این بنا سیر نمی‌کنند.
اردکان شهر بزرگی است. بازدید از خانه تقدیری اردکان، به‌این دلیل که نیمی از آن، دفاتر کاری اداره میراث فرهنگی است، طولی نمی‌کشد. اما با بازدید از باقی جاهای دیدنی اردکان، روز خوبی خواهید داشت. اردکان سه بخش مرکزی، عقدا و خرانق دارد. این شهر با قرارگیری در مسیر تهران به کرمان و بندرعباس، یکی از شاهراه‌های جاده‌ای ایران در قلب کویر است.
بافت تاریخی اردکان، از دست‌نخورده‌ترین بافت‌های قدیمی بین شهرهای تاریخی ایران است. این شهر، ساختمان‌های خشتی محکمی در برابر بارش باران و برف داشته و تقریبا همگی بناهای تاریخی آن سالم هستند. بعد از بازدید از خانه تقدیری اردکان می‌توانید از جاهای دیدنی اردکان مثل پیر سبز چک‌ چک اردکان، پیر سبز هریشت اردکان، مسجد جامع اردکان، مسجد چرخاب، کاروانسرا و برج ارجنان، کوچه ضیایی، پارک ملی سیاهکوه و غار اشکفت یزدان بازدید کنید.