قدمت دزفول که از شهرهای جنوب غربی ایران است، به دوران ساسانیان برمیگردد. سابقه تاریخی دزفول باعث پدید آمدن جاذبههای زیادی در شهر شده که از آنها میتوان به
خانه تیزنو اشاره کرد. این بنا در واقع از قدیمیترین خانههای شهر محسوب میشود که هنوز سالم و محکم باقی مانده است. با
اسمارتیز همراه شوید تا شما را بیشتر با این خانهی دوران صفویه آشنا کنیم.
شاید اینها را هم بپسندید!
پیشینه تاریخی خانه تیزنو
خانه تیزنو دزفول، از خانههای قدیمی و مهم شهر است که در بافت قدیمی دزفول قرار دارد. البته در این شهر میتوانید خانهها و بناهای زیادی را به مانند خانه تیزنو بیابید که تقریبا معماری مشابه این خانه را دارند، اما دلیل اهمیت و خاص بودن اینجا را میتوان در استحکام آن و پا برجا بودن آن دانست. این خانه برخلاف دیگر بناهای قدیمی شهر، هنوز سالم و استوار مانده و کمتر اثری از خرابی و فرسودگی در آن دیده میشود. معماران قدیمی ایرانی، تمام تلاش خود را میکردند که خانههایی با تمام ویژگیها و امکانات لازم زندگی طراحی کنند. برای معماران قدیمی، مهم نبود که خانه را برای یک فرد عادی میسازند یا فردی خاص. آنها تمام تلاششان را میکردند تا خانههای شهر را به گونهای بسازند که مناسب آب و هوا و اقلیم منطقه باشد. در محلهی قلعه که موقعیت قرارگیری خانههای قدیمی زیادیست، میتوانید جاهای زیادی را به مانند این خانه بیابید. البته در سالهای اخیر، متاسفانه بسیاری از این خانهها و بناهای تاریخی از بین رفت و به جای آن، ساختمانهای بتنی و سیمانی ساخته شد. اما بودند مالکانی که سعی کردند تا با تبدیل این خانهها به موزه یا اقامتگاه بومگردی، اثری از خود برای آیندگان به جای بگذارند.
مالک خانه تیزنو، فردی به نام حاج نورو تیزنوبیگ بوده که در در اصل تاجری ثروتمند و معتبر در شهر بود. این خانه در دوران صفویه ساخته شد و یکبار نیز در دوران قاجاریه، به طور کامل بازسازی شد. البته در سالهای اخیر نیز تلاشهایی برای حفظ و مرمت جاهای مختلفی از خانه صورت گرفته تا به این شکل، کمتر اثری از خرابی و کهنگی را در خانه ببینیم. جذابیت این خانه تنها در معماری آن نیست، بلکه قرارگیری در محلهی قلعه دزفول نیز باعث شده که خانه تیزنو، با بسیاری دیگر از خانهها و ابنیه تاریخی شهر همجوار باشد. این خانه تمامی المانها و علائم معماری ایرانی و خانههای قدیمی باستانی را دارد. به طوری که از همان لحظهی ورود، ایوانها، هشتیها، اتاقکهای بهاره و زمستانه و ورودی پلکانی در برابر چشمان شما خودنمایی میکند. ورودی خانه به میدان اصلی محله قلعه باز میشود و به نوعی میتوان گفت که خانه در بهترین نقطهی محله قرار دارد. پس از آن که از درب ورودی وارد خانه شدید، میتوانید چند پله را پایین آمده و بعد به حیاط اندرونی خانه برسید. هر گوشهای از خانه را ببینید، میتوانید اثری از معماری ایرانی را ببینید که میتواند دلیل خوبی برای اهمیت خانه تیزنو دزفول باشد.
خانه تیزنو از بهترین مکانها برای گرفتن عکسهای هنریست
بهترین زمان برای رفتن به خانه تیزنو
این شهر در پاییز و زمستان، آب و هوایی مدیترانهای دارد. در نتیجه زیست بوم سرسبز آن از اواخر زمستان تا اوایل تابستان بسیار دلپذیر است. اکثر شهرهای خوزستان دارای آب و هوای گرم و شرجی است و این به این معناست که تابستانی گرم و زمستانی خنک دارد. دزفول هم از این قاعده مستثنی نیست. میانگین بارش سالانه باران 400 میلیمتر و میانگین دما 3 درجه سانتیگراد در زمستان و 49 درجه سانتیگراد در تابستان است. با این شرایط اب و هوایی بهتر است در فصول سرد مثل پاییز و زمستان به این شهر سفر کرد تا بهتر و بیشتر بتوانید از هوا و آثار باستانی لذت ببرید. از طرفی هم کمتر به خاطر گرما و شرجی بودن هوا اذیت میشوید. در تابستان، هوای دزفول به حدی گرم و طاقت فرسا میشود که کمتر کسی میتواند در حوالی ظهر و کمی پس از بعد از ظهر، در شهر قدم بزند. در این ایام بیشتر مردم، غروب را برای گردش روزانه خود انتخاب میکنند.
ایوانهای بزرگی در خانه تیزنو به چشم میآید
راههای دسترسی به خانه تیزنو
آدرس: استان خوزستان، دزفول، ضلع شرقی میدان اصلی محله قلعه دزفول
خانه تاریخی تیزنو در محله قلعه شهر دزفول قرار دارد که به عنوان تاریخیترین محله این شهر شناخته میشود. برای رفتن به دزفول هم میتوانید از اتوبوس و هم از قطار استفاده کنید که البته ایستگاه قطار در شهر اندیمشک قرار گرفته که فاصله کمی با دزفول دارد. همچنین اگر تمایل داشته باشید، میتوانید از طریق خطوط هوایی به این شهر تاریخی سفر کنید. برای این کار باید یا از طریق فرودگاه اهواز یا در فرودگاه دزفول از هواپیما پیاده شده و بقیه مسیر خود در شهر را با تاکسی طی کنید. البته اگر بتوانید سفرتان را با خودروی شخصی انجام دهید، راحتی بیشتری را در طول سفر خواهید داشت و میتوانید به نقاط دیگر شهر یا حتی استان نیز بروید و دیدنیهای دیگر را ببینید.
خانه تیزنو را با آجرهای خشتی و سفالی ساختهاند
هزینه بلیط و ساعات دسترسی
این اثر تاریخی هم مانند سایر آثار تاریخی از ساعت 8 صبح تا 9 شب امکان دسترسی دارد و شما میتوانید با رفتن به این خانه قدیمی از نوع معماری و سبک ساخت آن لذت ببرید. ولی برای درک نوع معماری و لذت بردن از فضاسازیهای قدیمی بهتر است تا در ساعاتی بین 17 تا 19 به این خانه بروید تا هم کمتر گرمای هوا شما را اذیت کند و هم نورگیرهای خانه را بهتر درک کنید. از طرفی با دیدن تجلی نور به گوشه گوشه حیاط و داخل خانه بیشتر متوجه فضاهای داخلی و خارجی خانه میشوید. این اثر باستانی هم مانند سایر اثرها به خاطر داشتن یکسری مرمتها و بازسازیها معمولا یک هزینه ورودی از بازدیدکنندگان دریافت میکند. این هزینهها هم معمولا برای بازدیدکنندگان خارجی و ایرانی متفاوت است. اما این ورودی بسته به فصول مختلف و بازههای زمانی مختلف تغییر میکند. اما به طور معمول هزینهی ورودی خانه تیزنو دزفول از 3000 تومان برای هر نفر تجاوز نمیکند.
خانه تیزنو را میتوانید در محله قلعه دزفول پیدا کنید
دانستنیهای خانه تیزنو
- قدمت ساخت خانهی تیزنو به دورهی صفویان برمیگردد.
- این خانه در دوران قاجار نیز بازسازی و مرمت شد.
- اگر این خانه دیگر کاربری قدیمی را ندارد و کسی در آن زندگی نمیکند، اما هنوز هم میتوان اثر و جریان زندگی را در آن احساس کرد.
- خانه تیزنو دزفول، محل خوبی برای درک بهتر و بیشتر معماری ایرانی و بومی منطقه است.
راهنمای رفتن به خانه تیزنو
برای بازدید از خانه تیزنو، ابتدا باید به شهر دیدنی دزفول سفر کرده و از آنجا به میدان امام خمینی بروید. سپس مسیر خود را مستقیم به سمت رودخانه دز و خیابان طالقانی ادامه دهید. پس از طی مسافتی حدود 300 متر و در انتهای خیابان طالقانی، چاپخانه گلستان دزفول را در سمت راست خود خواهید دید. آنجاست که باید دست راست بپیچید تا خانه تیزنو را در انتهای کوچه بیابید. در این مسیر شما هم میتوانید توسط تاکسیهای خطی و هم تاکسیهای آنلاین و هم اتوبوسهای واحد خود را به خانه تیزنو برسانید. دیدن خانه تیزنو میتواند برای هر کسی که کمترین علاقه را به خانههای قدیمی و باستانی دارد، جذاب باشد. از همان لحظه که وارد خانهی تیزنو شوید، تا آن زمان که از خانه بیرون بیایید، احساس غربت نمیکنید و به قدری، خانه زیبا و جذاب ساخته شده که گویی وارد امنترین و راحتترین مسکن دنیا شدهاید.
در خانه تیزنو میتوانید همهی آن چیزی که از خانههای قدیمی ایرانی دیده و شنیدهاید، بیابید. از هشتیها و ایوانهای بزرگ بهاره و تابستانه گرفته تا اتاقهای کوچک و به هم چسبیدهای که دور تا دور خانه را گرفتهاند. بالکنهای کوچک و بزرگ هر اتاق را میتوانید در دور تا دور خانه ببینید. ورودی خانه طوریست که شما را از سطح زمین ورودی پایینتر میآورد و از آنجا خانه را در گودی زمین احساس میکنید. دلیل این موضوع را هم میتوان در سهولت در ساخت بناهای دو طبقه و البته خنک نگه داشتن خانه در تابستان و گرم کردن خانه در زمستان دانست. معماری ایرانی به شکلیست که کمترین انرژی برای گرم و سرد کردن خانه نیاز باشد. حتی اگر کمی به نورگیرهای خانه دقت کنید میبینید که برای روشن نگه داشتن خانه بیشترین استفاده را از نور روز و خورشید کردهاند تا هزینهی کمتری برای پیسوز و چراغ نفتی متحمل شوند. شاید همین چیزهای کوچک و ساده باشد که باعث راحت شدن زندگی در قدیم میشد.