ردپای کربن در سفر با قطار و هوپیما

اکنون بیش‌تر از همیشه باید به فکر اثرات خود بر جهان پیرامون‌ باشیم. برای همین بسیاری از مردم کم‌تر از گوشت و پلاستیک استفاده می‌کنند. اما متأسفانه خیلی از ما، از تأثیرات مخربی که سفرهای‌مان بر این کره‌ی خاکی دارد، بی‌اطلاعیم. از طرف دیگر رسانه‌های جهان هر روز روند نگران‌کننده‌ی تغییرات اقلیمی را گوشزد می‌کنند. آیا با این همه خبر ناگوار، هنوز هم باید سفر کنیم؟

یقیناً بله. چون در همین سفرها نکات بسیاری درباره محافظت از محیط‌زیست یاد می‌گیریم. تازه برای قدردانی از کره‌زمین چه راهی بهتر از تماشا و کشف آشکار و نهان آن‌؟! با این حال، مسافران عاقل و دانا همیشه به دنبال راهی برای کاهش ردپای کربن در سفرهای خود هستند. ردپای کربن به میزان کل انتشار گاز گلخانه ای ایجاد شده توسط یک سازمان، رویداد، محصول یا یک شخص اطلاق می‌شود که در این‌جا منظور میزان انتشار گاز گلخانه‌ای ناشی از سفر است. در اغلب موارد، متهم ردیف اول در انتشار این گازها، حمل ‌و نقل است. پس اگر قصد جهان‌گردی یا حتی یک مسافرت چند روزه به یکی از شهرهای دوردست را دارید، می‌توانید با انتخاب وسیله نقلیه‌ی مناسب به تمیز نگه داشتن خانه‌ی همه‌ی ما کمک کنید.

قطار و هواپیما دو روش متداول برای حمل ‌و نقل در سفرهای طولانی است که هر کدام جوانب مثبت و منفی هم برای ما و زمین دارند. با هم ببینیم هر کدام از این دو چه میزان گاز گلخانه‌ای منتشر می‌کنند؟

قطار

قطار، شاید گزینه دم‌دستی و ارزان‌تری برای سفر باشد، اما مسافران باید قبل از رزرو بلیط به نکات مهمی توجه کنند. اگرچه یک قطار در طول عمر خود عموماً میزان کم‌تری کربن نسبت به هواپیما منتشر می‌کند، اما زیرساخت‌های لازم برای سیستم‌های ریلی از جمله پارکینگ، ایستگاه‌های قطار و خود ریل  می‌تواند به محیط اطراف آسیب جدی برساند. با این حال، در سفرهای کوتاه می‌توان با استفاده از خطوط ریلی معتبر مانند یورواستار یا شبکه راه‌آهن پرسرعت ژاپن، میزان انتشار CO2 را تا 90٪ نسبت به سفر هوایی با همان مسافت کاهش داد.

چند راه‌ برای کاهش ردپای کربن در سفر با قطار

با خطوط ریلی معتبر سفر کنید

بسیاری از شرکت‌های ریلی با آگاهی از تأثیر قطار بر محیط‌زیست از مسافران می‌خواهند تا برنامه‌ی سفر خود را جوری تنظیم کنند تا ردپای کربن کاهش بیابد. البته بعضی شرکت‌ها یک قدم جلوترند. مثلاً شرکت Amtrack در آمریکا موفق شده از سال 2010 به بعد میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای خود را 17 درصد کاهش دهد.

انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از سفر را جبران کنید.

مثلاً می‌توان با پرداخت مبلغی ناچیز (معمولاً تا حدود 20 دلار) به سازمان‌های فعال در زمینه ‌جنگل‌زایی و فناوری پایدار، اثرات انتشار گاز گلخانه‌ای را تا حدی جبران کرد.

هواپیما

سفر هوایی همیشه بحث‌برانگیز بوده و هست. کارشناسان براین باورند که مخرب‌ترین راه برای سفر، هواپیما است. اما در بیش‌تر موارد فقط می‌توان با هواپیما به مقصد رسید. یک پرواز طولانی‌مدت همان مقدار CO2 منتشر می‌کند که یک فرد معمولی در طی یک سال تولید می‌کنند! اگر برای سفر به یک مقصد خاص وسایل جایگزین مانند قطار، اتوبوس یا قایق وجود دارد، بهتر است روی زمین بمانیم و از آن لذت ببریم.
البته باید پذیرفت که برخی سفرهای هوایی اجتناب‌ناپذیر است. خب معلوم است که از تبریز تا زاهدان را نمی‌توان با قایق رفت و با قطار هم که کلی طول می‌کشد. در چنین مواقعی اگر نتوانسید از خیر هواپیما بگذرید، نگران نباشید، چون  همیشه راهی برای کاهش اثرات مخرب هواپیما بر کره‌زمین هست. 

چند راه برای کاهش ردپای کربن در سفر با هواپیما

سفرتان را طولانی‌تر کنید

به این ترتیب فرصت بیش‌تری برای گشت‌ و گذار و لذت بردن از مقصد خواهید داشت. به این شکل حداقل این همه کربن به هدر نرفته و طبق قانون پایستگی انرژی، کربن تبدیل به لحظات خوش می‌شود.

از وسایل حمل ‌و نقل عمومی استفاده کنید

 پس از رسیدن به مقصد، روش‌های زیادی برای کاهش میزان انتشار CO2 وجود دارد؛ از جمله بهترین آن‌ها، استفاده از حمل‌ونقل عمومی برای گشت‌وگذار درون شهری به جای کرایه‌ی اتومبیل و تاکسی است.

هوشمندانه پرواز کنید

در صورت امکان، کلاس اقتصادی و پرواز مستقیم بگیرید. در پروازهای درجه یک یا کلاس تجاری، تعداد مسافران کم است و هر مسافر فضای زیادی اشغال می‌کند. در نتیجه ردپای کربن هر فرد افزایش می‌یابد.

انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از سفر را جبران کنید

 درست مانند سفر با قطار، همیشه گزینه‌هایی برای مشارکت و کمک مالی به فعالیت‌های محیط‌زیستی وجود دارد.

سفر سبز

با برنامه‌ریزی صحیح می‌توان حتی قبل از سفر به کاهش ردپای کربن کمک کرد. همه می‌دانیم که استفاده از پلاستیک باعث تولید بیش‌تر آن‌ و در نتیجه انتشار گازهای گلخانه‌ای بیش‌تر می‌شود. بنابراین می‌توان مثلاً به جای خرید کلی آب‌معدنی در مقصد، یک قمقمه ساده برداشت و از آب شیر پرکرد. اگر هم نگران سالم بودن آب لوله‌کشی مقصد هستید، می‌توانید یک دستگاه تصفیه‌‌ی قابل حمل با خود ببرید.
تورهای گروهی راهی عالی برای کاهش رد کربن هنگام سفر هستند. برگزارکنندگان تورهای گروهی غالباً دقت می‌کنند که برنامه‌های سفر و گشت‌وگذارهای‌شان به محیط‌زیست و زندگی افراد محلی خسارت نزند. بنابراین محل کمپ را تا حد امکان تمیز نگه دارید.  سعی کنید چیزی جز ردپا باقی نماند و غیر از عکس، چیزی به عنوان یادگاری برندارید!
اولین قدم برای کاهش ردپای کربن در سفر، مسئولیت‌پذیری در قبال آن است. با این‌که مقصر اصلی انتشار گازهای گلخانه‌ای کارخانه‌ها و شرکت‌ها هستند، اما بیش‌تر آن‌ها توجهی به این معضل ندارند. بنابراین در چنین وضعی، کمی توجه و آینده‌نگری از جانب تک‌تک افراد جامعه‌ی جهانی می‌تواند نتیجه‌بخش باشد.
فرقی نمی‌کند که می‌خواهید دنیا را بگردید یا به شهری در چند قدمی‌تان سفر کنید، همیشه راهی برای کاهش ردپای کربن است. بگذارید دنیایی به مراتب زیباتر از آن‌چه به ما رسیده ، برای آیندگان بر جای بگذاریم. به قول معروف «دست در دست هم دهیم به مهر، (این بار) جهان خویش را کنیم آباد!»
به نظر شما چه راه‌های دیگری برای محافظت از کره زمین، هنگام سفر وجود دارد؟