چگونه با داشتن معلولیت سفر کنیم؟

افراد دارای معلولیت به دلیل محدودیت‌های مختلفی که دارند با موانع جدی در سفر کردن مواجه هستند. این محدودیت‌ها غالباً باعث می‌شوند موضوع سفر کردن و تجربه‌ی مسافرت دور از دسترس افراد دارای معلولیت قرار بگیرد. فراموش نکنیم تجربه ثابت کرده است با وجود تمام این موانع باز هم می‌توان با هر نوع معلولیتی سفر کرد و از ابعاد و جنبه‌های مختلف سفر کردن در جهت رشد و توسعه فردی و اجتماعی بهره برد. در ادامه با مواردی آشنا خواهیم شد که کمک می‌کند راه سفر و مسافرت برای شما در صورت داشتن معلولیت هموار شود. با اسمارتیز همراه باشید.

این موضوع در رابطه با همه‌ی افراد صدق می‌کند که من چقدر نیاز دارم سفر کنم و چه نوع سفرهایی را دوست دارم؟ پاسخ به این سؤال تکلیف ما را روشن می‌کند. تجربه‌ی سفر کردن، دور شدن از نقطه‌ی امن و راحتی است که هرکسی ممکن است به سمتش نرود! این موضوع در رابطه با افراد دارای معلولیت دوچندان است و اراده‌ی بیشتری می‌طلبد. واقعیت این است که سفر کردن نیاز لازم و ضروری همه افراد است اما احساس این نیاز و شدت آن اهمیت دارد. پس اگر احساس می‌کنید که نیاز دارید سفر کنید باید به ترتیب سایر موارد را در نظر گرفته و خود را برای سفر آماده کنید. این آمادگی در مرحله اول، روحی و ذهنی است و در مرحله دوم باید موانع فیزیکی خود را برداشته یا دورشان بزنید. شما همیشه قدرت برداشتن موانع را ندارید و کم‌هزینه‌ترین راه این است که متوجه شوید چه طور می‌توانید آن‌ها را دور بزنید و برای این دور زدن باید با محدودیت‌های خود آشنا شوید.

در سفر، شما با دنیایی از موانع روبرو می‌شوید که در صورت آماده نبودن ذهن‌تان، می‌توانند شما را به همان نقطه که بودید برگردانند. هر فرد دارای معلولیتی ازنظر جسمی توان متفاوتی دارد و محدودیت‌هایی هم دارد. پذیرش توان و محدودیت‌ها، کمک می‌کند قدرت دور زدن موانع را پیدا کنید. پذیرش، کمک می‌کند راحت‌تر از سایر افراد در مواقع لزوم کمک بگیرید. آگاهی کامل نسبت به محدودیت‌ها یک‌مرتبه به دست نمی‌آید و باید در قالب سفرهای کوتاه کسب تجربه کنید و بیشتر توان و محدودیت‌های خود را بشناسید. برای مثال اگر شما از ویلچر دستی برای تردد استفاده می‌کنید و فقط تجربه‌ی حضور در شهر و گردش در شهر را دارید ممکن است ندانید ویلچر دستی روی ماسه‌های روان کویر چه محدودیت‌هایی دارد! در چنین شرایطی پیشنهاد نمی‌شود وارد سفرهای چند روزه‌ی کویری بشوید. اطلاع از آستانه‌ی تحمل دما هم اهمیت زیادی دارد. این یک واقعیت است که افراد دارای معلولیت به دلیل عدم تحرک زودتر سردشان می‌شود. با پذیرش این موضوع در انتخاب مقصد سفر باید دقت کنید و یا خود را با لباس‌های مناسب تجهیز کنید. اگر دمای هوا 10 درجه است، چیزی که ممکن است احساس کنید سرمای 5 درجه است و این موضوع مهمی است که شاید هیچ‌کس آن را به شما نگوید. واقعیت این است که در حوزه گردشگری گروره‌های افراد دارای معلولیت بسیار کمی فعال هستند و موانع این کار بسیار زیاد است.

معلولیت نمی‌تواند مانع لذت بردن از سفر شود.

ازجمله بزرگ‌ترین چالش‌های افرادی که تازه می‌خواهند سفر کردن را تجربه کنند مسئله‌ی سرویس بهداشتی است و این موضوع در رابطه با افراد دارای معلولیت مسئله‌ای جدی‌تر و مهم‌تری است. در سفرهای درون‌شهری انتظار پیدا کردن سرویس بهداشتی مناسب‌سازی شده را نداشته باشید مگر در برخی شهرهای توریستی و آن‌ هم به‌ندرت ممکن است سرویس بهداشتی مناسب و قابل‌استفاده پیدا کنید. در چنین مواردی بیمارستان‌ها و درمانگاه‌ها بهترین گزینه هستند و می‌توانید با توضیح مسئله‌ی خود به نگهبانی از سرویس‌های بهداشتی این مراکز استفاده کنید. برخی هتل‌های بزرگ هم در لابی خود سرویس بهداشتی دارند که ممکن است برای افراد دارای معلولیت قابل ‌استفاده باشند. این روزها پیدا کردن افراد فعال در حوزه گردشگری کار چندان سختی در فضای مجازی نیست و قبل از سفر می‌توانید راهنمایی بخواهید یا سؤال‌های خود را از این افراد بپرسید. اگر با خودروی شخصی سفر می‌کنید سرویس فرنگی تاشو همراه خود داشته باشید و قبل از سفر جای بیمارستان‌ها و مراکز درمانی و هتل‌ها را پیدا کنید.

سفرهای یک‌روزه کمک می‌کند خود را برای سفرهای طولانی‌تر آماده کنید و با بررسی شرایط تورهای یک‌روزه این فرصت را به خود بدهید با افراد جدیدتری آشنا شوید و با برداشتن موانع ارتباطی، دوستان جدید و خوبی پیدا خواهید کرد که در سفرها همراه شما باشند. هر چه شما ظرفیت‌های درونی بیشتری داشته باشید، در پیدا کردن دوستان و هم‌سفران خود موفق‌تر عمل می‌کنید. با توجه به‌شدت معلولیت و پذیرش محدودیت‌ها باید برای اینکه بتوانید سفر کنید هدفمند و با اراده باشید. با کسب تجربه و مواجه‌شدن با موانع مختلف بر اساس نوع و شدت معلولیت اطلاعات و آگاهی شما نسبت به خودتان و نیازهای سفرتان بیشتر مشخص می‌شود و شما آماده خواهید بود برای سفرهای طولانی‌تر اقدام کنید.

اولین مرحله نیازسنجی بود و در آنجا متوجه می‌شوید که چه نوع سفری بیشتر شما را راضی می‌کند. دیدن آثار تاریخی و شهرگردی، طبیعت‌گردی و ماجراجویی یا سفرهای دیگر که ممکن است وجود داشته باشند. با توجه به اینکه چه امکاناتی دارید و دامنه‌ی دوستان شما که اهل سفر هستند چقدر گسترده است می‌توانید انتخاب کنید با دوستان خود گروهی سفر کنید یا وارد تورهای گردشگری شوید که هرکدام‌شان مزیت‌ها و موانع خاص خودشان را دارد.

در سفر با دوستان، با افرادی هستید که نسبت به وضعیت شما آگاه‌تر هستند و بیشتر می‌توانید روی کمک آن‌ها حساب کنید. در سفر با تورها و گروه‌های گردشگری، فرصت آشنایی با افراد جدید را خواهید داشت و به دلیل وجود لیدر و توضیحاتش سفر را متفاوت تجربه خواهید کرد و اطلاعات شما نسبت به محیط یا آثار تاریخی بیشتر خواهد شد. بهتر است با انجمن‌ها و مؤسساتی که فقط افراد دارای معلولیت را دور هم جمع می‌کنند و فقط آن‌ها را سفر می‌برند، سفر نکنید و تلاش کنید با گروه‌هایی سفر کنید که همه‌ی افراد جامعه از هر قشری در آن حضور دارند/ با این کار فرصت اثرگذاری و آشنایی با سایر افراد غیر معلول را می‌توانید داشته باشید.

در سفر با تورها و گروه‌های گردشگری انتظار نداشته باشید سایر افراد نسبت به وسایل کمک حرکتی شما اطلاعات کامل داشته باشند یا کاملاً بلد باشند با شما چه طور برخورد کنند. در حال حاضر «گردشگری برای همه» در ایران بسیار نو پا است و لیدرها آشنایی چندانی با نیازهای افراد دارای معلولیت در سفر ندارند. قبل از سفر با شفافیت کامل نیازها و محدودیت‌های خود را برای لیدر سفرتان توضیح دهید و هیچ‌چیزی را مخفی نکنید و اگر جواب منفی شنیدید ناامید نشده و به سراغ گروه دیگری بروید یا با قرار حضوری نگرانی‌های لیدر سفر را برطرف کنید و این حق را به او بدهید که به دلیل نداشتن تجربه مقاومت کند در اینجا شما می‌توانید اولین تجربه او باشید و با افزایش تحمل خود کمک کنید او تجربه‌ی جدیدی کسب کرده و راه برای سایر افراد دارای معلولیت با شرایط شما باز شود. در حال حاضر بسیاری از مقاصد گردشگری مناسب‌سازی نشده‌اند و امکان بازدید از آن‌ها وجود ندارد در چنین وضعیتی انرژی خود را صرف پیدا کردن جاهایی کنید که قابل بازدید هستند و در این راه ناامید و دلسرد نشوید.

هزینه‌ی سفر برای افراد دارای معلولیت عموماً بیشتر از سایر افراد است چرا که باید از خدمات بیشتر و متفاوت‌تری استفاده کنند. برای مثال استفاده از وسایل حمل‌ و نقل عمومی مانند اتوبوس و قطار محدودیت‌های زیادی دارد و گزینه‌ی مناسب هواپیما و خودروی شخصی است که در مسافت‌های طولانی با توجه به شرایط موجود هزینه بیشتری دارند. فراموش نکنید تخفیف قیمت پرواز هم در عمل واقعیت ندارد و می‌توانید از سایر خطوط هوایی غیردولتی حتی ارزان‌تر استفاده کنید. اگر از ویلچر برقی غیر تاشو استفاده می‌کنید تقریباً برای شما در سفر غیر قابل‌استفاده خواهد بود چرا که سیستم‌های حمل ‌و نقل داخل شهری عموماً قابل ‌استفاده توسط ویلچر نیست. اگر در اولین مرحله و در نیازسنجی شما مشخص شد که دوست دارید همیشه در سفر باشید باید بپذیرید که این کار هزینه‌ی زیادی برای شما خواهد داشت و باید با هدف‌گذاری در این جهت توان مالی خود را افزایش دهید و یا از روش‌های سفر ارزان استفاده کنید و باید بپذیرید از زمانی که تصمیم به این کار می‌گیرید و تا روزی که موفق می‌شوید این رؤیا را محقق کنید مسیر طولانی و سختی را باید طی کنید و ثابت‌قدم باشید.

سفر فرصت مناسبی برای کسب تجربه و لذت بردن است، با این حال ممکن است در برخی افراد به موقعیتی برای اثبات توانایی به دیگران شوید. در چنین وضعیتی شما وارد نیمه تاریک و پنهان سفر شده‌اید که در رابطه با تمام افراد جامعه این موضوع صدق می‌کند و در مورد افراد دارای معلولیت هم ممکن است وجود داشته باشد و حتی قدرتمندتر عمل کند. اگر احساس کردید که سفر کردن برای شما فقط برای اثبات به دیگران شکل گرفته و تنها می‌خواهید خود را به دیگران ثابت کنید به اولین مرحله (نیازسنجی) برگردید و دوباره انگیزه‌های خود را مرور کنید. لذت سفر نصیب افرادی می‌شود که انگیزه‌های روشن و شفافی از سفر کردن دارند و سفر را برای تجربه‌هایش می‌خواهند و تلاش می‌کنند از تجربه‌ی سفرهای خود در زندگی روتین و اجتماعی خود استفاده کنند.

شاید مطلب «راهنمای درخواست ویلچر در فرودگاه» برای شما جذاب باشد.