سوغاتی‌های اصفهان

گز

گز اصفهان برای قرن‌ها شیرینی پیشکشی پادشاهان ایرانی به دیگر حاکمان جهان بوده و همواره عطر سرشار این خوش‌مزه‌ترین سوغات اصفهان، دیگران به تحسین وا داشته است. قدمت گز اصفهان به 470 سال پیش و سلطنت صفویان برمی‌گردد و از مهم‌ترین سوغاتی های اصفهان است. ماده‌ی اصلی تشکیل دهده‌ی این شیرینی قدیمی گز انگبین است؛ ریشه‌ی گیاهی به نام بته یا درخت گز که درختی کوهستانی‌ست با ارتفاع حداکثر دو متر. اگر خیلی خوش‌شانس باشید و بتوانید گز مرغوب و بسیار گران اصفهان را پیدا کنید باید بدانید که نیمی از مواد تشکیل‌دهنده‌ی آن را دانه‌های گز گیاهی و نیمی دیگر را گلوکز، گلاب، سفیده تخم مرغ، شکر، مغز پسته، بادام، فندق و یا حتی گاهی شیر خشت یا آب هندوانه تشکیل داده‌ است.
انواع مختلف گز عبارتند از :
گز لقمه‌ای که نوع ساده‌ی گز است و به صورت لقمه‌های کوچک و هم‌اندازه بریده شده است.
گز آردی همان گز لقمه‌ای است که در بستری از آرد غلتانده شده تا سطح چسبنده‌ی گز با آرد پوشانده شود و ماندگاری بیشتری به محصول دهد.
گز سکه‌ای می‌تواند از نوع آردی یا ساده باشد و برش‌های آن به‌صورت سکه‌های کوچکی است که آجیل درون آن‌ها نیز بریده شده است.
گز با لایه‌ی شکلاتی گز‌هایی هستند که دور آن‌ها را لایه‌ای از شکلات پوشانده و ماندگاری بالاتری دارند و بافت مرطوب آن‌ها بهتر حفظ می‌شود اما طعم سنتی خود را به دلیل وجود شکلات از دست می‌دهند.
گز انگشت پیچ نوعی بسیار نرم از گز  است که بدون اضافه کردن مغز آجیل ساخته می‌شود و به راحتی با قاشق قابل مصرف است و نیاز به جویدن ندارد. این نوع گز از بهترین سوغات اصفهان برای مادربزرگ‌ها و پدربزرگ‌هاست.

پولکی

بعد از گز، پولکی از معروف‌ترین سوغاتی های اصفهان و جذاب‌ترین شیرینی‌های محلی همراه چای است. پولکی آب‌نبات نازک ورقه‌ای سکه‌ای شکل و شفافی است که بی‌شباهت به یک پولک درشت نیست. انواع مختلفی از پولکی وجود دارد اما نوع ساده و شفاف آن با مزه‌ی خالص نبات، اصلی‌ترین نوع و از خوش‌مزه‌ترین سوغات اصفهان است. پولکی شکلاتی، پولکی سفید شیری، پولکی‌های کنجدی نعنایی و لیموعمانی و مغزآجیل‌دار نیز انواع دیگری از این سوغات اصفهان هستند.

جوز قندی

خاص‌ترین مورد از سوغاتی های اصفهان و البته گران‌ترین آن‌ها شیرینی جوز قندی است. برای تهیه‌ی جوز قندی از یک میوه‌ی محلی به نام الگ استفاده می‌شود که در واقع یک نوع هلو است که بعد از جدا کردن پوست و هسته‌ی آن، داخل الگ را با مغز گردوی آسیاب شده و خاک قند پر کرده و آن را در آفتاب خشک می‌کنند تا تبدیل به یکی از خوش‌مزه‌ترین سوغات اصفهان شود.

میناکاری

از خوراکی‌ها که بگذریم نوبت هنر دست مردم اصفهان است. هنر ظریف میناکاری که به زیباترین سوغات اصفهان معروف است، به تزیین وسایل فلزی با مواد رنگی گفته می‌شود؛ وسایلی مانند گلدان و قلمدان و ظروف فلزی از جنس طلا، نقره، برنج، مس و برنز و حتی انواع ظروف سفالی و چینی. در کل هر چیزی که نقش و نگار میناکاری دارد از سوغاتی های اصفهان محسوب می‌شود. برای تشخیص وسایل میناکاری اصل بهتر است به لبه های مینا دقت کنید و مطمئن شوید عاری از رنگ سبز است. علاوه بر این دفت کنید که تمام سطح کار بدون ترک باشد و ضخامت رنگ در نقاشی یکنواخت در کل ظرف پخش شده باشد. بعد از تمام این بررسی‌ها مهم‌ترین اصل، امضای هنرمند میناکار بر اثر هنری خود است. پس اگر مینای اصل می‌خواهید باید کمی بیشتر خرج کنید و هنر دست اساتید برتر این رشته را بخرید.

خاتم‌کاری

از جذاب‌ترین سوغاتی‌های اصفهان می‌توان به هنر خاتم کاری اشاره کرد که غیر از اصفهان، در شیراز هم رایج است. اما در اصل مبدا خاتم کاری دوران صفوی و شهر آباده بوده است. هنر خاتم کاری هنر مونتاژ طبیعت است؛ وسایل خاتم کاری در‌واقع از کنار هم قرار دادن تکه‌های کوچک مثلثی‌شکل و خلق حجم‌ها و اشکال هندسی به وجود آمده‌اند. قطعات استفاده شده در خاتم کاری اکثرا از جنس چوب‌های آبنوس، عناب، نارنج، فوفل یا عاج هستند و گاهی هم موادی مانند استخوان شتر یا اسب، فلز طلا، نقره، آلومینیوم و برنج نیز در تزیین اجسام به‌کار می‌رود. خاتم کاری همیشه از جذاب‌ترین سوغات اصفهان در نظر گردشگران خارجی این شهر است.

قلم زنی

اگر در بازار سنتی اصفهان قدم زده باشد حتما سر و صدای قلم‌زنان را شنیده‌اید که با چکش‌های ظریف و چشمان هنرمند خود مشغول خلق سخت‌ترین سوغاتی‌های اصفهان هستند. قلم زنی که از صنایع مشهور اصفهان است معمولا بر روی ظروف تزیینی مثل سینی و بشقاب و یا گلدان و قاب عکس انجام می‌شود. استادان این فن معمولا از نقوش ختایی و اسلیمی و شاه عباسی و منبت و گاهی هم از اشکال حیوانی و صحنه‌های شکار در طرح‌های حود استفاده می‌کنند و این نقش‌ها را با انواع روش‌های حکاکی و برجسته‌کاری و حتی مشبک‌کاری بر روی سوغاتی‌های اصفهان حک می‌کنند. معمولا گلدان‌ها و اجسام نقره‌ی قلم زنی شده از ارزشمند‌ترین سوغات اصفهان هستند.

پارچه‌های قلمکار

پارچه‌های قلمکار را حتما در اکثر خانه‌های قدیمی ایران بر روی میز و تلویزیون و گاهی به‌صورت دیوارکوب دیده اید. پارچه‌هایی با رنگ‌های زنده و قوی که همیشه از کاربردی‌ترین سوغاتی‌های اصفهان بوده‌اند و اکثرا در تهیه‌ی رومیزی و رو دکوری به‌کار می‌رود.