چقدر اهل ماجراجویی هستید؟ وقتی در حال تجربه‌ی فعالیت‌های ماجراجویانه هستید چه حسی دارید؟ به عبارت دیگر آیا ماجراجویی حال شما را بهتر می‌کند؟ اگر برای شما هم دیدن کلمه درمان در کنار ماجراجویی عجیب به نظر می‌رسد، خواندن این مطلب را از دست ندهید. در این مطلب همه چیز را در مورد ماجراجویی درمانی یاد می‌گیریم.
شاید اینها را هم بپسندید!
ماجراجویی درمانی چیست؟
بیایید ابتدا نگاهی داشته باشیم به تاریخچه‌ی ماجراجویی درمانی. ماجراجویی درمانی یا همان ادونچر تراپی Adventure therapy از دهه 1960 میلادی مطرح شد. این رویکرد درمانی نوین با استقبال روانشناسان و طبیعت‌گردهای زیادی مواجه شد.
آماده‌ی ماجراجویی هستید؟
مبنای ماجراجویی درمانی بر یادگیری تجربی است و در طبیعت و در ارتباط با محیط طبیعی صورت می‌گیرد. تحقیقات نشان داده‌اند که ماجراجویی درمانی اثرات مثبت زیادی بر افزایش اعتمادبه‌نفس، خودشناسی و بهبود شرایط جسمی و روحی افراد دارد.
طبیعت؛ عنصر اصلی ماجراجویی درمانی
حالا که با الفبای ماجراجویی درمانی آشنا شدیم، بیایید روش اجرایش را هم بشناسیم. سفر با کوله‌پشتی و
کمپ در طبیعت بخش مهمی در این روش درمانی محسوب می‌شود. این سفرها معمولا با همراهی روانشناسانی که به اصول و مبانی این نوع درمان تسلط دارند، برگزار می‌شود. محققانی مانند اورت، مک کورمیک و ویت که این نوع درمان‌ها در خارج از محیط شهری را مورد مطالعه قرار داده‌اند بین ماجراجویی درمانی، بیابان‌درمانی و فعالیت‌های برون‌شهری با هدف درمان تفاوت قائل شده‌اند. این محققان بر این باورند که نباید چنین روش‌هایی با هم یکی در نظر گرفته شوند. محور اصلی ماجراجویی درمانی بر یک فعالیت ماجراجویانه تکیه دارد. اصول و مبانی این کار به شکل‌های مختلفی تمرین می‌شود و ادونچر تراپیست‌ها بر اساس شاخه‌ای که انتخاب می‌کنند در این حوزه فعالیت دارند. این فعالیت‌ها در کمیته بین‌المللی ماجراجویی درمانی جهت‌دهی می‌شود و محققان زیادی از سراسر دنیا در این کمیته آخرین دستاوردهای خود را ارائه می‌دهند.
کمیته بین‌المللی ماجراجویی درمانی
سال‌ها بعد از اینکه موضوع ماجراجویی درمانی مطرح شد، در سال 1997 کمیته بین‌المللی ماجراجویی درمانی در استرالیا با برگزاری یک رویداد فعالیت خود را به صورت رسمی آغاز کرد.
افراد ماجراجو از بیش از 40 کشور دنیا اعضای این کمیته را تشکیل می‌دهند. این کمیته با برگزاری کارگاه‌ها و کنفرانس‌های بین‌المللی در تلاش است تا اصول و مبانی درست ماجراجویی درمانی را معرفی و استفاده از آن را ترویج کند. در حالی که هنوز در مورد تعریف ماجراجویی درمانی اتفاق نظر وجود ندارد، اتین (Itin) در اولین کنفرانس تلاش کرد تا نشان دهد ماجراجویی درمانی می‌تواند همانند کاردرمانی و روانشناسی تعریف کلینیکی داشته باشد. این کمیته برنامه‌های مختلفی را در سراسر دنیا برگزار می‌کند تا آخرین یافته‌ها در این رابطه در اختیار علاقه‌مندان قرار بگیرد. آخرین اخبار و اطلاعیه‌های مربوط به کمیته بین‌المللی ماجراجویی درمانی را می‌توانید در وبسایت
adventure-therapy و به زبان فارسی مشاهده کنید.
چالش‌های خودخواسته
علاوه بر طبیعت، وجود چالش در اجرای ماجراجویی درمانی به‌عنوان عنصر اصلی شناخته می‌شود. یک برنامه ماجراجویی درمانی می‌تواند شامل مسئله ساده مانند کاهش وزن باشد که در طبیعت و به صورت طولانی‌مدت اجرا می‌شود. افراد فعالیتی سلامت‌محور را در محیطی چالشی با اهداف مختلف جسمی و روانی و عاطفی دنبال می‌کنند. شرکت‌کنندگان با هدایت لیدرهای آشنا به ماجراجویی درمانی وارد چالش‌های از پیش طراحی‌شده می‌شوند.
حاضرید از منطقه امنتان بیرون بیایید؟
این چالش‌ها کمک می‌کند شرکت‌کنندگان رفتارهای حل مسئله را در خود تقویت کنند و همچنین روحیه کار گروهی خود را با ورود به چالش افزایش می‌دهند. بازی‌های گروه‌محور تنها یک مثال است که در محیط طبیعی و پر چالش صورت می‌گیرد. افراد با ورود به چالش‌های محیط‌های طبیعی مانند عبور از یک رودخانه، کمپ در سرما، فرود از یک آبشار یا روشن کردن آتش بدون کبریت و فندک خود را به چالش می‌کشند.
محل برگزاری
همان‌طور که گفته شد فعالیت‌های ماجراجویی درمانی در مناطق دورافتاده و مناطق روستایی و در طبیعت برگزار می‌شود. اگرچه که بسیاری از برنامه‌ها از محیط‌های طبیعی به‌عنوان بخشی از تجربه درمانی استفاده می‌کنند، اما محیط‌های ماجراجویی درمانی شامل مواردی فراتر از این لیست هم می‌شود. مکان‌های سرپوشیده برای دوره‌های کار با طناب و پارک‌های شهری هم از دیگر محل‌هایی هستند که ممکن است انتخاب شوند. در هر محیطی که بتوان فضایی برای کسب تجربه برنامه‌ریزی کرد، می‌توان روش‌های ماجراجویی درمانی را پیاده‌سازی نمود. هر چه این فضاها پر چالش‌تر باشند، بیشتر به افراد کمک می‌کنند تا از محدوده امن خود خارج شوند.
خروج از محدوده امن
در تمامی برنامه‌های آموزشی ماجراجویانه که در طبیعت انجام می‌شود، شرکت‌کنندگان به چالش بیرون رفتن از محدوده‌ی امنشان دعوت می‌شوند. ورود به چالش جسمی، هیجانی و ارتباطی، درست مانند یادگیری تجربی راهی برای جستجو، کشف و یادگیری توانایی‌ها و قابلیت‌های جدید موردنیاز برای رشد شخصی است. در برخی مراحل یادگیری این رویکرد می‌تواند منجر به خارج شدن از ثبات هیجانی و روانی شود.
حاضرید از منطقه امنتان بیرون بیایید؟
این مراحل خاص برای یادگیری و رشد بسیار حیاتی هستند و به حمایت و مراقبت مناسب نیاز دارند. مقابله با ترس‌ها و مواجه‌شدن با آن‌ها بهترین مثال برای خروج از محدوده امن است. در برنامه‌هایی که با هدف ماجراجویی درمانی و با تأکید بر خروج افراد از محدوده امن طراحی می‌شود افراد وارد چالش‌هایی می‌شوند که همواره از آن فرار می‌کرده‌اند. وقتی افراد از محدوده امن خود خارج می‌شوند فرصت پیدا می‌کنند با نقاط ضعف و قوت خود آشنا شوند، مهارت‌ها و استعدادهای خود را بهتر شناسایی کنند و برای بهبود شرایط گام‌های اساسی بردارند.
اصول و مبانی پایه‌ای
مبانی استفاده شده در ادونچر تراپی جدا از روانشناسی نیست. تفاوتی که با روش‌های دیگر وجود دارد این است که در دنیای واقعی و در مواجه‌شدن با اتفاق‌های واقعی و پر ریسک فعالیت‌های درمانی صورت می‌گیرد. درمانگرهای این حوزه روانشناس‌هایی کلینیکی هستند که با استفاده از استعاره‌های وام گرفته‌شده از طبیعت و از دل چالش‌های طبیعی، افراد را متوجه وضعیت روحی و روانی خود می‌کنند. این نوع درمان موافقان و مخالفان خاص خودش را دارد، اما برگزاری کنفرانس‌ها و همایش‌های مختلف در سراسر دنیا نشان می‌دهد این نوع درمان همچنان طرفداران زیادی در دنیای امروز دارد و می‌تواند برای برخی افراد مناسب و کارآمد باشد.
نوجوانان هدف مهمی در ماجراجویی درمانی
در ماجراجویی درمانی نوجوانان هم می‌توانند جامعه هدف باشند. نوجوانان به عنوان قشر آسیب‌پذیر جامعه با ورود به فعالیت‌های داوطلبانه تجارب ارزشمندی را به دست می‌آورند. این تجربه‌ها طیف گسترده‌ای دارند؛ از یک پیاده‌روی ساده در جنگل گرفته تا بازی کردن با سایر نوجوانان و یا حتی آشپزی گروهی در طبیعت. این فعالیت‌های آموزشی غیررسمی می‌تواند قابلیت‌های سازگاری را در نوجوانان و جوانان بهبود بخشد. نوجوانانی که با مشکلات روانی درگیر هستند اغلب به‌صورت مضاعف فرصت پرورش مهارت‌های سازگاری با همسالانشان را از دست می‌دهند. آن‌ها از فعالیت در محیط هر روزه‌شان محروم می‌شوند و درنتیجه شانس‌های کمتری برای موفق شدن دارند؛ متناوباً از مدرسه اخراج می‌شوند که عواقب زیادی برای آن‌ها دارد. برگزاری برنامه‌های تجربه محور که کار گروهی را در نوجوانان افزایش می‌دهد در محیط‌هایی که باعث افزایش اعتمادبه‌نفس در آن‌ها می‌شوند می‌تواند بسیار اثرگذار و مفید باشد؛ بنابراین کمک به نوجوانان برای به دست آوردن فهمی عمیق از قدرت‌ها و کیفیت‌های شخصیتی‌شان با کمک ماجراجویی درمانی بسیار اهمیت دارد.