مدرسه خان شیراز

بهترین زمان دیدن مدرسه خان شیراز

طبیعت را باید در بهار دید تا فرصت جلوه‌گری داشته باشد اما بنایی مثل مدرسه خان شیراز برای به رخ کشیدن ویژگی‌هایش نیازی به بازی فصل‌ها ندارد. در هر فصلی برای دیدن مدرسه خان شیراز بروید بنایی با عظمت و با تاریخ پر فراز و نشیب را خواهید دید که آجر به آجر و نقش به نقشش پر از داستان‌هاس جذاب و شنیدنی است. با این وجود می‌دانید که شیراز در بهار حال و هوای دیگری دارد و نگرانی شما از گرما و سرما را رفع می‌کند. درختان باغچه‌‌های کوچک درون مدرسه خان شیراز در بهار دوباره جان می‌گیرند و به شما کمک می‌کنند با خیالی راحت‌تر از مجموعه بازدید کنید. البته چون فصل بهار اوج مسافرت و بازدید‌های توریستی شهر شیراز است، اگر در فصل زیبای پاییز به دیدن مدرسه‌ی خان شیراز بروید این امکان را دارید که با حوصله‌ی بیشتر و به دور از جمعیت و شلوغی در زیبایی‌های آن غرق شوید.

هزینه‌ی بلیط و ساعات دسترسی

قیمت بلیط برای اتباع ایرانی سه هزار تومان و برای اتباع خارجی بیست هزار تومان است.
ساعات بازدید از 7 صبح تا 13:30 و از 14:30 تا 18:30 است. الله وردی‌خان گرجی دستور ساخت این مجموعه را داد. او از تبعید و غلامی دربار توانست به حکم‌فرمایی ولایت فارس برسد و به دلیل ذهن آزاده و علاقه‌ی زیادی که فرهنگ و دانش ایرانی و اسلامی داشت، گام‌های بلندی در راستای زنده نگه داشتن آن برداشت. او یک مسیحی بود که به دین اسلام گروید.
جالب است بدانید در دوران حکمفرمایی او بر فارس، بناهای دیگری مثل سی و سه پل اصفهان (که به پل الله وردی‌خان هم معروف است)، بازار لار، نهر عباسی و ... نیز به دستور او ساخته شد. همچنین هزینه‌ی بسیاری از این مکان‌ها از جمله مدرسه خان شیراز توسط خود الله وردی‌خان پرداخته می‌شد.
بزرگ‌ترین عالمی که در مدرسه خان شیراز به تدریس و کسب علم پرداخته ملاصدرای شیرازی است که در آن زمان به دلیل تکفیر برخی علمای اصفهان در تبعید در شهر قم به سر می‌برد و الله وردی‌خان مدرسه‌ی خان شیراز را به این منظور ساخت تا ملاصدرا برای تدریس فلسفه و عقایدش جای مناسبی داشته باشد.
در زمان ملاصدرا، جنگ سختی بین افکار سنتی و محافظه‌کارانه‌ی اسلامی و افکار متفاوت و پیشروانه‌ی ملاصدرا بود. در نتیجه قانونی شکل گرفت که افراد نتوانند علوم عقلی را یاد بگیرند و اجازه تحصیل و تدریسش در حوزه‌ها داده نشد اما مدرسه خان شیراز بر خلاف این مکان‌ها به تدریس این علم ‌پرداخت.
بسیاری از تاریخ نویسان می‌گویند که مدرسه خان شیراز در واقع مثل یک دانشگاه بود که در آن دروس مختلفی مانند گیاه شناسی، شیمی، فقه، اصول، نجوم، حساب، هندسه، حکمت و ... تدریس می‌شد. به دلیل اینکه ساخت و تکمیل این مدرسه زمان زیادی می‌برد، بخشی از آن به صورت ضروری ساخته و تجهیز شد تا ملاصدرا زودتر بتواند برای تدریس کارش را آغاز کند.
مجموعه‌ی مدرسه خان شیراز تا به حال چند بار مورد بازسازی قرار گرفته. یک بار در سال 1229 قمری توسط شخصی به نام لطف علی خان شیرازی و بار دیگر توسط علی اکبر قوام الملک شیرازی در سال 1273 قمری. این بنا بارها به دلیل پدیدهای طبیعی مانند زلزله و فرسودگی مصالح تا مرز تخریب فرو رفته اما توانسته به هر طریقی خودش را حفظ کند.

راهنمای بازدید از مدرسه خان شیراز

زیبایی چشمگیر مدرسه خان شیراز از همان ابتدا و در معماری و طراحی فوق‌العاده‌ی ورودی آن خودش را به نمایش می‌گذارد. طاق بلند و زیبای قسمت ورودی همان طور که احتمالا انتظارش را دارید با کاشی‌کاری‌های چشم‌نواز ایرانی اسلامی تزئین شده است. فکر می‌کنم این کاشی‌کاری‌ها با اینکه تقریبا در همه‌ی آثار تاریخی ما به نوعی وجود دارند اما هیچوقت چشمان ما به دیدن آن‌ها عادت نمی‌کند و هر بار زیباتر از قبل ما را جادو می‌کنند. نمای بیرونی ساختمان هم در نوع خودش جالب است و می‌توانید قبل از وارد شدن به ساختمان پرسه‌ای در اطرافش بزنید و از ترکیب رنگ آجر‌های رنگ و رو رفته و کاشی‌های رنگارنگ شکسته‌اش لذت ببرید.
بعد از وارد شدن به مدرسه خان شیراز در جلوی خود حوض هشت ضلعی‌ای میبینید که در وسط حیاط قرار گرفته و مانند یک چهارراه به ساختمان‌های چهار طرف مدرسه وصل می‌شود. نمای بنا شباهت زیادی به نمای بیرون دارد و از همان الگوها پیروی می‌کند. شما در وسط ساختمان دو طبقه‌ای قرار گرفته‌اید که شما را از چهار طرف در بر گرفته. ورودی هر بخش طاق بزرگی با کاشی‌کاری‌های روح‌نواز دارد و هجره‌های پرتعدادی که ردیف در کنار هم قرار گرفته‌اند و هر کدام ایوان کوچکی نیز دارند. این حجره‌ها که تعداد آن‌ها در گذشته حدود صد تا بوده است و الان هفتاد تای آن‌ها باقی مانده، برای اقامت محصلان مدرسه خان شیراز در نظر گرفته شده بودند. اگر کمی بیشتر دقت کنید می‌توانید در جاهای مختلف مدرسه‌ی خان شیراز، به خصوص در کاشی‌کاری‌های ورودی کتیبه‌هایی را مشاهده کنید که بر روی آن‌ها آیات قرآن با خطی زیبا حکاکی شده و جلوه‌ی منحصربه‌فردی به آن بخشیده‌اند. هر کدام از چهار طاق که شانزده متر ارتفاع دارند با دو دالان کوچک به راهروهای درون مدرسه‌ی خان شیراز وصل می‌شوند؛ راهروهایی که در طبقه‌ی اول به کلاس‌ها یا فضاهای درس منتهی می‌شوند و با راه‌پله‌ای کوچک نیز به طبقه‌ی دوم راه پیدا می‌کنند. قدم زدن در این راهروها علاوه بر این که زیبایی و احساس خوبی را به شما منتقل می‌کند، خیالات شما را هم به پرواز در می‌آورد؛ تصور قدم زدن ملاصدرا در این راهروها و هزاران طلبه‌ای که در آن روزگار می‌گذراندند خیلی عجیب و خاص است.
طبقه‌ی دوم همان جایی است که ملاصدرا تدریس می‌کرده و هنوز اتاق درس او در آنجا وجود دارد؛ اتاق درس شخصی که شاید آخرین فیلسوف و عالم با اهمیت اندیشه‌ی ایران است!
اعداد نقش مهم و جالبی در معماری مدرسه‌ی خان شیراز دارند؛ اعدادی که همه از مفاهیم مذهبی شیعه و اسلام گرفته شدند. پنج مدرسه و دوازده راهرو در مدرسه‌ی خان شیراز ساخته شده که نماد پنج معصوم و دوازده امام هستند. در مجموع نود و دو هجره و همچنین یک مسجد وجود دارد که جمع همه‌ی این‌ها برابر با صد و ده می‌شود که برابر با نام امام علی (ع) می‌باشد. برای اینکه از بازدید مدرسه خان شیراز به قدر کافی لذت ببرید عجله را کنار بگذارید و بگذارید فضای سنگین تاریخ آن بر شما چیره شود.
قصد مسافرت به شیراز را دارید؟ شاید خواندن مطالب «سفر به شیراز»، «جاهای دیدنی شیراز» و «رستوران های شیراز» برای شما جذاب باشد.