• اینستاگرام اسمارتیز
  • ویزاکار
  • اکو کمپ کویری متین آباد

باغ فردوس: میعادگاه تاریخ و هنر

7 آذر، 1398
14 آبان، 1398
مدت مطالعه :
روزی روزگاری، باغ سرسبزی در تهران وجود داشت که از بس زیبا بود، پادشاه تصمیم گرفت جشن عروسی دخترش را در آن باغ برگزار کند. این باغ زیبا باغ فردوس تهران بود که البته هنوز هم هست و همه‌ی مردم می‌توانند از زیبایی آن لذت ببرند. این باغ زیبا تاریخ پرفراز و نشیبی را پشت سرگذاشته و در حال حاضر میزبان موزه‌ی سینمای ایران هم هست؛ موزه‌ای متفاوت و جالب که تاریخ سینمای ایران را بازگو می‌کند. با اسمارتیز همراه باشید تا در مورد باغ فردوس بیشتر بدانیم.
بهترین زمان دیدن باغ فردوس
باغ فردوس تهران در هر فصل زیبایی‌های خاص خودش را دارد، اما مثل همه‌ی باغ‌ها در فصل بهار تا اوایل فصل پاییز، سرسبزترین یا زیباترین حالتش را دارد. با این حال هر زمان که به تهران رسیدید یا اگر ساکن تهران هستید و حوصله‌تان سر رفت، می‌توانید به باغ فردوس سر بزنید.
باغ فردوس تهران در پاییز
بعد از رد شدن از دروازه‌ی ورودی باغ فردوس، با این صحنه روبرو خواهید شد.
راه دسترسی به باغ فردوس
برای رسیدن به باغ فردوس چند راه دارید: ماشین شخصی، BRT یا اتوبوس تندرو، مترو و تاکسی. باغ فردوس محله‌ای از شمیران است که در شمال خیابان ولیعصر و نرسیده به تجریش قرار دارد. دسترسی به باغ فردوس بسیار آسان است. اگر می‌خواهید با خودروی شخصی به باغ فردوس تهران بروید، باید خودتان را به خیابان ولیعصر برسانید و به سمت تجریش بروید. مسیر را تا قبل از میدان تجریش ادامه دهید و خودرو را در کوچه‌های اطراف منتهی به خیابان طوسی، بالاتر از باغ فردوس پارک کنید. پارکینگ عمومی میدان تجریش هم گزینه‌ی مناسبی برای پارک کردن خودرو است. خودرو را در پارکینگ پارک کنید و به سمت جنوب خیابان ولیعصر پیاده بروید تا به باغ فردوس برسید.
خودتان قضاوت کنید، واقعا پاییز باغ فردوس جذاب نیست؟ | عکس: امیررضا سعیدآبادی
اگر هم می‌خواهید از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده کنید، باز هم انتخاب‌‌های متعددی دارید. می‌توانید اتوبوس‌های تندور یا BRT خط راه‌آهن - تجریش را سوار شوید و در ایستگاه باغ فردوس که روبروی خیابان باغ فردوس است، پیاده شوید. راه دیگر هم این است که در ضلع جنوبی میدان تجریش، سوار مینی‌بوس‌های خط تجریش - ولنجک یا خط تجریش - درکه شوید و در باغ فردوس پیاده شوید.
رفتن به باغ فردوس با مترو هم امکان‌پذیر است. ایستگاه مترو تجریش نزدیک‌ترین ایستگاه مترو به باغ فردوس است. با یک ربع پیاده‌روی به سمت جنوب خیابان ولیعصر می‌توانید خودتان را از ایستگاه مترو تجریش به باغ فردوس برسانید.
سردر موزه سینمای ایران در باغ فردوس تهران
هزینه و ساعات دسترسی
برای بازدید از باغ فردوس، باید بلیط تهیه کنید. بهای بلیط برای غیرایرانیان 20 هزار تومان، برای ایرانیان 5 هزار تومان و دانشجویان 3 هزار تومان است. ساعات بازدید از باغ فردوس از یکشنبه تا پنجشنبه ساعات 9 تا 17 و روزهای جمعه و تعطیل از 14 تا 17 است.
فقط یادتان باشد که باید تا قبل از ساعت 16 بلیط تهیه کنید تا بتوانید وارد باغ شوید. این نکته را هم فراموش نکنید که باغ فردوس در روزهای سوگواری مثل تاسوعا و عاشورا تعطیل است.
دانستنی‌های قبل از دیدن باغ فردوس
  • عمارت‌ باغ فردوس به دستور محمد شاه قاجار و بین سال‌های 1250 تا 1264ه.ق ساخته شد، اما خودش هیچ‌وقف در این باغ زندگی نکرد. 
  • علت نامگذاری باغ فردوس، وجود قناتی به همین نام در این منطقه بود. قنات فردوس منبع آبیاری باغ‌های اطراف بود.
  • گچ‌بری‌های عمارت باغ فردوس تهران که به شکل شاخ و برگ درخت انگور است، تلفیقی از سبک‌های ایرانی، رومی و یونانی است. 
  • عمارت باغ فردوس به سبک عمارت‌های دوره‌ی قاجار یعنی سبک گوش فیلی ساخته شد. بعد از محمد شاه، ناصرالدین شاه زمین‌های اطراف باغ را خرید، آن را گسترش داد و به عنوان هدیه‌ی عروسی به دخترش بخشید. جشن عروسی هم در همین باغ برگزار شد. بعدها شخص داماد هم عمارت جنوبی را تکمیل کرد.
  • بعد از دوره‌ی قاجار، کاربری باغ فردوس چندین بار تغییر کرد: در سال 1316 ش. به مدرسه شاپور تجریش تبدیل شد، در دهه‌ی پنجاه، دفتر برنامه‌ریزی جشن‌های ملی شد و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی هم در اختیار سازمان صدا و سیما قرار گرفت که بعدها در سال 1376 به موزه‌ی سینمای ایران تبدیل شد

  • در سال 1376، باغ فردوس در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. 
راهنمای بازدید از باغ فردوس
باغ فردوس از جاذبه‌های تاریخی تهران و همانطور که گفتیم یادگار معماری دوره‌ی قاجار است. برای همین اگر دوست دارید با سبک معماری قاجاری در شمال شهر تهران آشنا شوید حتما به اینجا سر بزنید. باغ فردوس شامل دو عمارت شمالی و جنوبی است که متاسفانه از عمارتِ شمالی چیزی باقی نمانده، اما عمارت جنوبی همچنان پابرجاست. مساحت کل باغ فردوس 20 هزار متر مربع و مساحت 1000 متر مربع است که در سه طبقه و نیم ساخته شد.
در عمارت فردوس به قول قجری‌ها، اعیان و اشراف زندگی می‌کردند، برای همین در ساختش از سنگ مرمر اعلای یزد استفاده شد. شوربختانه، در دوره‌ای، این عمارت متروکه ماند و بخشی از سنگ‌های مرمر آن را در عمارت امیریه یا مدرسه نظام استفاده کردند. بعدها در زمان مظفرالدین شاه، محمد ولی ‌خان سپهسالار تنکابنی، باغ و عمارت فردوس را از ورثه خرید و آن را به طور کامل مرمت و بازسازی کرد: امکاناتی مثل استخر و فواره‌های متعدد و احیای قنات فردوس. البته اینجا برای سپهسالار شانس نداشت چون به خاطر بدهی به تجارت‌خانه‌ی طومانیانس مجبور شد آن را به این تجارت‌خانه واگذار کند. 
در نهایت، باغ فردوس به دولت رضاخان رسید و به دبیرستان شاپور تجریش تبدیل شد. در سال 1381، موزه‌ی سینمای ایران به اینجا منتقل شد. قبل از این تاریخ و از سال 1373، موزه‌ی سینما در جای دیگری بود. این انتقال با حضور خاتمی، رییس جمهور وقت انجام شد. 
در قسمت ورودی باغ، غرفه‌ای مخصوص فروش محصولات فرهنگی مثل کتاب، پوستر و لوح فشرده تاسیس شده است. وارد محوطه‌ی باغ که شوید، مجسمه‌های سهروردی و ابن هیثم را خواهید دید. بعد از آن باید به سمت پله‌های مارپیچ بروید تا وارد موزه سینما شوید. موزه‌ی سینما از هفت تالار تشکیل شده که سه تالار در طبقه‌ی اول و چهار تالار در طبقه‌ی دوم قرار دارد. 
 تالار آغازگران اولین تالار موزه‌ی سینما است که اولین تصاویر تاریخ سینمای ایران و نخستین ابزارهای ساخت فیلم در ایران نگهداری می‌شود. تالار معاصران دومین تالار موزه سینما در طبقه اول است که عکس‌های بیش از 700 سینماگر ایرانی و شاهکارهای طراحی صحنه و لباس فیلم‌هایی ایرانی را به نمایش گذاشته شده است. در این تالار برای هنرمندانی مثل عزت‌الله انتظامی، ساموئل خاچیکیان، پوران درخشنده، رخشان بنی اعتماد و داریوش مهرجویی غرفه‌های اختصاصی در نظر گرفته است. تالار افتخارات و جوایز بین‌الملل سومین تالار موزه سینماست که جوایز بین‌المللی مثل شیر ونیز، نخل طلایی کن و خرس برلین، را در خود دارد. اگر دنبال پوستر تمام فیلم‌هایی هستید که به جشنواره‌های فیلم جهانی راه پیدا کرده‌اند، باید در همین تالار سراغ‌شان را بگیرید. 
چهارمین تالار، تالار سینمای دفاع مقدس است که در طبقه دوم واقع شده. در این تالار، همانطور که از نامش پیداست، تصاویر و پوسترهای فیلم‌های سینمای دفاع مقدس نگهداری می‌شوند. 
با این دیدن این همه پوستر و نشانه از فیلم‌های ایرانی شاید دلتان بخواهد یادی هم از فیلم‌های ایرانی کودک و نوجوان بکنید. تالار سینمای کودک و نوجوان موزه‌ی سینما بهترین جا برای یادآوری خاطرات‌تان است. در این بخش تصاویر هنرمندان سینمای کودک و نوجوان از آغاز تا امروز نگهداری می‌شود. 
حالا با این همه اوصاف، تکلیف سینمای دهه‌های 30 و 40 ایران چه می‌شود؟ در تالار تماشاخانه‌ی موزه سینما می‌توانید وضعیت سینماهای این دو دهه مثل صندلی‌های چوبی سینما مایاک را ببینید. تالار تماشاخانه به بخش شاه‌نشین عمارت هم راه دارد. که این بخش به سینمای علی حاتمی اختصاص یافته است. در این بخش، علی حاتمی را می‌بینید که به همراه عزت‌الله انتظامی، پشت میز تدوین فیلم حاجی واشینگتن نشسته‌اند. 
به نظر ما قسمت هیجان‌انگیز موزه‌ی سینما، تالار نام‌آوران سینمای ایران است. در این تالارِ تاریک، ناگهان نور فلاش عکاس‌ها تالار را روشن می‌کند و صدای تشویق حضار در آن‌جا می‌پیچد. در این قسمت، نام‌آوران سینمای ایران را خواهید دید.
در طراحی موزه‌ی سینما از بخش صدابرداری، دوبله و صدا هم غفلت نشده. در قسمت نمایشگاه دوبله و صدا، ابزارهای قدیمی صدابرداری و صحنه‌هایی از اولین فیلم‌های دوبله‌شده به فارسی نمایش داده می‌شود. غرفه‌ی علی کسمایی پدر دوبله‌ ایران نیز در همین قسمت است. در خانه‌ فرهاد موزه سینما، وسایل شخصی، سازها و کتاب‌های فرهاد نگهداری می‌شود و صدای او نیز در همین‌جا طنین‌انداز است.
قسمتی از عمارت جنوبی باغ فردوس
اگر بخواهیم حسابی سرانگشتی از آثار کاغذی موجود در موزه سینمای باغ فردوس بگوییم ممکن است سرتان سوت بکشد. در مجموع 40 هزار قطعه عکس از هنرمندان سینمای ایران، 50 هزار جلد نشریه‌ی سینمایی، 3 هزار قطعه از مستندات تاریخی و قراردادها، 350 دستگاه از تجهیزات قدیمی فیلم‌سازی و فیلم‌برداری، 2500 عدد پوستر فیلم، 4 هزار فیلم‌نامه و نمایش‌نامه در اینجا نگهداری می‌شود.. فقط یادتان باشد که برای عکاسی در موزه باغ فردوس، باید حتماً اجازه بگیرید. در ضمن، پیش از ورود به تالارهای موزه‌ سینما ایران، باید وسایل‌تان را در قفسه‌های موجود در آن‌جا قرار دهید. 
کافه سینما باغ فردوس هم در غربِ عمارت، درست بالای بنای سالن سینماتوگراف قرار دارد. این کافه شامل دو فضای باز به اسم محوطه‌ی پالت و تراس آفتاب-مهتاب و یک سالن بسته است. کافه سینما از ساعت 8 صبح تا 12 شب باز است و کافه ویونا باغ فردوس هم در محوطه باغ قرار دارد. در فصل‌های بهار و تابستان، می‌توانید روی صندلی‌های بیرونی کافه بنشینید و از صرف نوشیدنی و خوراکی‌تان لذت ببرید. در محوطه باغ فردوس، فروشگاه پوشاک، صنایع دستی، شیرینی و شکلات نیز قرار دارد.
دوست دارید در سفر به تهران، برنامه‌ای کامل برای سفر داشته باشید؟ شاید خواندن مطلب «سفر به تهران» به شما کمک کند.
برچسب(ها)
موقعیت(ها)

پروین سهیلی هستم. ادبیات انگلیسی خوندم و برای نشریات ترجمه می‌کنم و می‌نویسم. سفر کردن رو هم به اندازه نوشتن دوست دارم و به نظرم، دیدنی‌های ایران و جهان آنقدر جذاب هستند که بتوان ساعت‌ها درموردشون نوشت و همواره لذت برد.

امتیاز دهید نظری تا کنون ثبت نشده است ۵ / 4.4 108 نفر
نظرتو با ما مطرح کن
نظرات دیگران
اولین نفری باشید که در مورد این مطلب نظر می‌دهد.