به قلم در آوردن زیبایی مسجد نصیرالملک به راستی کار دشواری است. چه کسی میتواند همنشینی رنگها و نقشها را به گونهای توصیف کند که به پدیدهای که در مسجد نصیرالملک اتفاق میافتد کمی نزدیک باشد؟ این روزها گردشگرانی که با لباسهای رنگارنگ و سنتی خود برای گرفتن عکس به مسجد نصیرالملک میروند، خود تبدیل به بخشی از جذابیتهای این مسجد شدهاند. اگر شهر شیراز برای مسافرت انتخاب کردید، مسجد نصیرالملک را حتما در الویت بازدیدهای خود قرار دهید.
بهترین زمان بازدید از مسجد نصیرالملک
آب و هوای شهر شیراز در اوایل ماه اردیبهشت در فصل بهار و همچنین از نیمههای فصل پاییز بسیار مطبوع و رویایی است. نه خبری از گرمای طاقتفرسای تابستان است و نه مزاحمت بارانهای سرد زمستانی. به همین دلیل اکثر مسافران بهترین زمان سفر به مسجد نصیر الملک را در این مواقع میدانند. راهی برای فرار از شلوغی شهر در فصل بهار به خصوص در فروردین ماه ندارید! هیاهوی مسافران خود بخشی دیگر از جذابیتهای سفر به شیراز است. با این وجود اگر از شلوغی خوشتان نمیآید و محدودیت از بابت زمان سفر ندارید، فصل پاییز حتی از بهار هم گزینهی بهتری خواهد بود. هوای مطبوع، شهر و مکان خلوت و تجربهای که خاصتر از همیشه خواهد شد.
راه دسترسی به مسجد نصیر الملک
مسجد نصیر الملک در نزدیکی شاه چراغ و کاخ نارنجستان، در محله گود عربان و خیابان لطفعلی خان زند قرار گرفته است. به دلیل این که مکانهای توریستی این قسمت از شهر زیاد است اگر با اتومبیل شخصی قصد بازدید دارید مشکل پیدا کردن جای پارک وجود دارد. پارکینگهای استقلال، فرهنگ و طالقانی در فاصلهی حدود 5 دقیقه و در خیابان پیروزی قرار دارند؛ میتوانید ماشین خود را در این مکانها پارک کرده و پیاده به سمت مسجد بروید. اگر قصد استفاده از سیستم حمل و نقل عمومی را دارید، ایستگاه اتوبوس و مترو زندیه در فاصله 7 دقیقهای (حدود 2.5 کیلومتر) مسجد نصیر الملک واقع شده است. تاکسیهای خطی نیز در این مسیر فعالیت میکنند.
هزینهی بلیط و ساعات دسترسی
بلیط ورودی برای گردشگران ایرانی: 3 هزار تومان
بلیط ورودی برای گردشگران خارجی: 20 هزار تومان
ساعات بازدید از 7 صبح تا 17 بعد از ظهر
مسجد نصیرالملک تعطیلی هفتگی ندارد ولی در روزهای تاسوعا و عاشورا، رحلت پیامبر ص، رحلت امام خمینی ره، شهادت امام علی ع و شهادت امام جعفر صادق ع تعطیل است.
دانستنیهای قبل از دیدن مسجد نصیر الملک
- دستور ساخت مسجد نصیر الملک در عهد قاجار، توسط میرزا حسن علی خان ملقب به نصیرالملک داده شد. جست و جوی او برای پیدا کردن معماری هنرمند و خوش ذوق او را به محمد حسن معمار از معماران مشهور آن زمان رساند. فرآیند ساخت این مسجد 12 سال (1255 تا 1267 ه.ش) طول کشید. محمد حسن معمار برای انجام هر کاری، باید آن را بی نقص انجام میداد و به حق که در طراحی مسجد نصیر الملک نیز کم کاری نکرد. به وجود آوردن چنین ترکیب زیبایی از رنگ و معماری خلاقیت بالای او را میرساند و میتواند الگوی خوبی برای همه معماران ایرانی باشد.
کاشی سردر مسجد نصیرالملک به کاشی هفت رنگ معروف است. رنگ زرد به کار برده
شده در آن با اکسید سرب، رنگ سبز اکسید مس و رنگ صورتی معروف که کمتر در
معماری مساجد به کار برده شده، از اکسید طلا درست شده است.
راهنمای بازدید از مسجد نصیرالملک
بخش اولی که برای ورود به مسجد نصیر الملک با آن مواجه میشوید، سردر این مسجد است که با نقش گلهای سرخ و زنبق تزئین شده است.
رنگها و نقشهای به کار رفته در کاشیهای مسجد نصیر الملک
این سردر تشکیل شده از دو جرز است که هر جرز آن به سه قسمت تقسیم میشود. در ورودی مسجد نصیر الملک از چوب تهیه شده که در قابی سنگی و یک پارچه با طراحی زیبا قرار گرفته است. طبیعی است که معمار فراموش نکرده و یادگاری از شاعران گرانقدر ایرانی را با شعری از شوریدهی شیرازی که به صورت کتیبهای در بالای در ورودی قرار گرفته در معماری مسجد لحاظ کرده است.
نمای درب ورودی مسجد نصیر الملک
از باقی مکانهای دیدنی این مسجد شبستانهای آن میباشند، شبستان غربی که با آجر وکاشیهای تزئین شده با گلهای سرخ، از شهرت بالایی برخوردار است در 70 سال قبل با کاشیهای فیروزهای پوشیده شده. این همان شبستانی است که در هنگام تابش نور آفتاب دنیایی از رنگ را بر روی قالیهای ایرانی مسجد نصیر الملک به جای میگذارد. 6 جفت ستون کاشی کاری شده به نیت 12 امام و 7 درب که رو به حیاط باز میشوند در این شبستان قرار داده شدهاند.
شبستان غربی مسجد نصیر الملک در تسخیر رنگها و نقشهای بینظیر
شبستان شرقی را در تابستان و هوای گرم استفاده میشده چون در معرض نور خورشید قرار ندارد. سقف این شبستان کاشی کاری شده و 7 ستون ساده بنا را بر پا نگه داشته است. اکنون این بخش از مسجد نصیر الملک به موزه اوقاف تبدیل شده است. پشت شبستان شرقی دری وجود دارد که به گاو چاه باز میشود. حیوانات آبکش سابقا در این محل نگهداری میشدند و یک حوضچه و دالان نیز در این مکان قرار داده شده است.
دو ایوان در بخش جنوبی و شمالی مسجد نصیر الملک قرار دارند که شباهتی به هم ندارند و زیبایی ایوان شمالی بیشتر است. از جذابیتهای دیگر این مسجد، طاق مروارید است. طاق مروارید شاید نقطه اوج معماری این مسجد باشد. طراحی این نقطه از مسجد، یادآور دانههای مروارید یا لانهی زنبور است. سرتاسر بخش بیرونی و داخلی این طاق با کاشیهای هفت رنگ تزئین شده است. آیات قرآنی که بر روی این کاشیها نقش بسته است زیبایی آن را چندین برابر میکند. دو گلدسته نیز در اطراف طاق اصلی مروارید قرار دارند. در قسمت جنوبی نیز طاق نمای دیگری وجود دارد ولی از طاق مروارید ارتفاع کمتری دارد. مقرنس کاری و کاشی کاری از نقاط مشترک این دو طاق است. دو گلدسته بر روی این طاق قرار گرفته است و دو طاق در ورودی این گلدسته ها ساخته شده است.
معماران ایرانی همواره سعی در پیوند فرهنگ ایرانی و اسلامی به شکلهای مختلف داشته اند. مسجد نصیر الملک میتواند نمونهی کامل این مسئله باشد. این موضوع را در همان ابتدای ورود به مسجد روی در ورودی میتوانید مشاهده کنید. طرحهای ایرانی و اسلیمی که در هم پیچیده اند و شعری فارسی که بر بالای در این مسجد به خط نستعلیق نوشته شده، همه و همه نشان این پیوند محکم هستند. هر گوشه ای از این مسجد به نوعی آدم را شگفت زده میکند. توصیه میشود که در بین ساعات 7 تا 10 صبح از شبستان غربی دیدن کنید زیرا در این زمان آفتاب در بهترین زاویه به شیشههای مسجد تابیده و زمان مناسبی برای عکاسی است. اگر میخواهید یک عکس زیبا با طاق مروارید داشته باشید میتوانید بعد از ظهر از که آفتاب مستقیما به طاق می-تابد و کاشیها را مانند مروارید به درخشش وا میدارد از مسجد نصیر الملک دیدن کنید. هزاران گردشگر هر ساله برای دیدن این شگفتی به شیراز می آیند. حوض بزرگ مسجد نصیر الملک که در حیاط قرار گرفته و دور تا دور آن با گلدانهای شمعدانی تزئین میشود مکان مناسبی است برای این که چند دقیقهای در کنار آب نشسته و استراحت کنید.
توریستی که با شال هم طرح کاشیهای مسجد نصیر الملک عکس زیبایی را ثبت کرده است.
توریستهایی که پا به مسجد نصیرالملک گذاشتند، تجربهی خود را رویایی میدانند. معماری شرقی و اسلیمی چیزی نیست که زادهی غرب آشنایی زیادی با آن داشته باشد و روبرو شدن با مسجد نصیرالملک دنیای دیگری از هنر را به آنان عرضه میکند. توریستی سوئیسی که سالیان قبل از مسجد نصیرالملک بازدید کرده بود، پس از خروج از مسجد از این همه زیبایی به گریه افتاد و از بدنامی ایران در جهان شکایت کرد. زیبایی این مسجد، نه تنها چشمان را صفا میدهد، بلکه نیرویی معنوی را در درون بیدار میکند که او را به منشاء تمام این زیباییها بر میگرداند. چه مکانی بهتر از مکانی سرشار از زیبایی برای عبادت خداوند است؟