پل لاتیدان بندرعباس قرنها پیش بر اثر سیلی مهیب زنده به گور شد و 25 سال قبل دوباره بر اثر سیل دیگری، سر از خاک بیرون آورد و از دنیای مردگان بازگشت. این پل تاریخی که در دوران صفوی ساخته شده، از شاهکارهای مثالزدنی پلسازی ایران است که حدود 500 سال قدمت دارد. اگر به تاریخ ایران علاقهمند هستید و دنبال جایی بکر و ناآشنا میگردید، پل لاتیدان بندرعباس از بهترین گزینههای پیش روی شماست. با هم ببینیم که چه چیزی این پل را از بقیه نمونههای مشابه متمایز میکند؛ با
اسمارتیز همراه باشید.
شاید اینها را هم بپسندید!
بهترین زمان دیدن پل لاتیدان بندرعباس
استان هرمزگان به دلیل قرار گرفتن در جنوب ایران و در مجاورت خلیج فارس از گرمترین و مرطوبترین استانهای کشور است. پس بهتر است برنامهی سفرتان به این استان و شهرهای شناختهشدهی آن مثل بندرعباس را به فصل پاییز و زمستان یا اوایل بهار موکول کنید؛ در غیر این صورت باید خودتان را برای یک شرایط سخت در گرمای «خرماپزون بندر» آماده کنید. با توجه به فاصلهی 1 ساعتهی بندرعباس تا پل لاتیدان، بهتر است صبح زود حرکت کنید تا به گرمای ظهر نخورید. در ضمن لازم نیست بابت شلوغی مقصد نگران باشید چون این پل تاریخی هنوز آنقدر شناخته شده نیست که افراد زیادی برای بازدید از آن بیایند.
راههای دسترسی به پل لاتیدان بندرعباس
برای دسترسی به پل لاتیدان بندرعباس دو راه وجود دارد: 1- اگر از سمت خود شهر بندرعباس حرکت میکنید، بهتر است از طرف غرب و آزادراه شهید رجایی از شهر خارج شوید؛ برای اینکار باید بلوار پاسداران را تا انتها ادامه دهید تا به ابتدای آزادراه رجایی برسید. از اینجا به بعد در جادهای قرار میگیرید که خلیج فارس در سمت چپ شما قرار دارد. این مسیر را حدود 40 کیلومتر ادامه دهید و از روستاهای بوستانو، گچین پایین و کل متلی عبور کنید تا به یک دوراهی برسید. در این دو راهی باید به سمت راست بپیچید. مسیر را حدود 20 کیلومتر ادامه دهید و با توجه به تابلوهای راهنما به سمت آرابی حرکت کنید؛ از داخل این روستا میتوانید به پل لاتیدان بندرعباس برسید. 2- راه دیگر این است که در جادهی سیرجان به بندرعباس، قبل از رسیدن به شهر در تقاطع غیرهمسطحی که بعد از جنگل گنو قرار دارد، مسیر خود را به سمت راست ادامه دهید. در این مسیر پس از حدود 50 کیلومتر به روستای آرابی میرسید.
بخشی از مسیر روستایی تا رسیدن به پل خاکی است اما ناهموار نیست و با هر وسیلهی نقلیهای میتوانید به آنجا برسید. برای نزدیک شدن به خود پل هم نیاز است که ماشین را در جای مناسبی پارک کنید و مسیری کوتاهی را پیاده بروید.
تصویر هوایی زیبا از باقیماندههای پل لاتیدان بندرعباس.
دانستنیهای قبل از دیدن پل لاتیدان بندرعباس
- پل لاتیدان در زمان صفویان و دوران حکومت شاهعباس صفوی ساخته شده پس احتمالا عمری حدود 500 سال دارد و از این لحاظ به یکی از قدیمیترین پلهای تاریخی ایران تبدیل شده.
- در اسناد و کتابهای تاریخی اشارهی زیادی به این پل نشده اما با توجه به لشکرکشی شاه عباس برای جنگ با نیروهای پرتغالی حدس زده میشود که این پل ابتدا با هدف نظامی ساخته شده. مسلما چنین پل بزرگی که دو منطقهی مهم را به هم متصل میکند و مسیر را کیلومترها کوتاه میکند میتواند برای اهداف تجاری هم خیلی مهم باشد؛ مخصوصا با توجه به اینکه استان هرمزگان در دوران صفویه شاهراه اصلی تجارت دریایی ایران بوده.
- نکتهی بسیار جالب در مورد این پل این است که تا سال 1372 هیچکس از وجود آن اطلاعی نداشت. پس از جاری شدن سیلی شدید، گل و لای کف مسیر شسته شده و باقیماندههای این پل سر از خاک بیرون آورد. در واقع این پل سالهای خیلی دور در اثر سیل دیگری دفن شده بود!
- طول این پل سه برابر سی و سه پل اصفهان است و 70 دهانهی آن تا حدودی سالم مانده. با توجه به اندازهی این دهانهها احتمالا تعداد اولیهی آنها 233 عدد بوده.
- این پل روی رودخانهی کول قرار گرفته و خیلیها آن را با نام پل کول میشناسند. البته این رودخانه خیلی پرآب نیست اما در بعضی سالها که بارش زیاد است، مسیر اصلی حرکت آبهای سطحی منطقه میشود و امکان سیل در آن زیاد است.
- پل لاتیدان بندرعباس با شمارهی 1998 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و تا به حال سه بار در سالهای 72، 86 و 95 مورد مرمت جزیی قرار گرفته.
- بر خلاف اکثر پلهای دوران صفوی که با آجر ساخته شدهاند، پل لاتیدان بندرعباس با سنگهای عادی بیشکلی که تراشیده و شکسته شدهاند ساخته شده. احتمالا این نکته نشان میدهد که پل باید به سرعت ساخته میشده و زمان برای پختن و به کار بردن تعداد بسیار زیاد آجر وجود نداشته.
- سنگی بودن پل و عدم استحکام آن باعث شده که پل در برخورد با سیلابها دوام زیادی نداشته باشد و قسمت عمدهی آن از بین برود. برخی پلهای دوران صفوی که با دقت و استحکام بیشتری ساخته شدهاند (برای مثال پل تاریخی دزفول) هنوز کاملا پابرجا هستند و حتی محل رفتوآمد وسایل نقلیه هم هستند.
مصالح سنگی به کار رفته در پل در این تصویر مشخص است.
راهنمای بازدید از پل لاتیدان بندرعباس
برای بازدید از پل لاتیدان بندرعباس و لذت بردن واقعی از آن باید کمی به فکر و خیالاتتان اجازهی پرواز دهید. کسانی که با گردشگری و ایرانگردی آشنایی دارند میدانند که جاذبههای تاریخی در فهرست آثار ملی ثبت میشوند و زیر مجموعهی میراث فرهنگی قرار میگیرند. به تدریج مرمتهایی صورت میگیرد و محیط اطراف و راههای دسترسی هموار میشود تا افراد بیشتری بتوانند از این آثار دیدن کنند. این کار پسندیدهای است اما برای بعضی افراد خوشآیند نیست؛ چون چهرهی اولیه و بافت تاریخی مکان را تغییر میدهد.
همهی اینها را گفتیم تا به این نکته اشاره کنیم که پل لاتیدان بندرعباس هنوز چهره و هویت تاریخی اصیل خودش را حفظ کرده و این برای بسیاری از علاقهمندان به تاریخ خبر خوبی است. اینجا شما میتوانید سنگهای سخت و فروریختهی پل را که قدمتی 500 ساله دارند را ببینید و در مسیر سخت سیلاب قدم بزنید. میتوانید روزگاری را تصور کنید که لشکر عظیم شاه عباس از این پل عبور کردهاند.
در میانهی پل لاتیدان که خوشبختانه سالم مانده، اتاقکهایی با اشکوبهای زیبا طراحی شدهاند که بخشی از هنر صفوی را به نمایش میگذارند. بخشی از ستونها هنوز زیر گل و لای بستر مخفی هستند و دهانههای طاقدار آن فرو ریختهاند.
اشکوبهای میانی پل که مورد مرمت جزیی قرار گرفتهاند.
البته نبود امکانات رفاهی کار را کمی سخت کرده؛ بهتر است آب معدنی، کلاه آفتابگیر و عینک دودی همراهتان داشته باشید و کفش مناسبی بپوشید که برای حرکت در مسیر ناهموار مشکلی نداشته باشد. بازدید از پل زمان زیادی نمیبرد اما اگر دوست داشته باشید میتوانید چند ساعتی زیر سایهی آن بنشینید و کنار رودخانه استراحت کنید.