گرگان رود، مهمترین رود استان گلستان است. رودی که با سختی زیاد، مسیری 200 کیلومتری را طی میکند تا در آغوش دریای خزر جای بگیرد. این رود در اول مسیر خود که در مناطق کوهستانی است، آبشارهای زیبایی را درست میکند. از آنجایی که گرگان رود زیبا از ارتفاعات سرچشمه میگیرد، آب شدن برفها در فصلهای گرم سال، به آن دوباره جان میبخشد. طبیعت دوباره زنده میشود و شادی و طراوت خود را با سرسبزی جنگلها و آواز رودخانهها و آبشارها نشان میدهد. با اسمارتیز همراه باشید تا با گرگان رود بیشتر آشنا شوید.
شاید اینها را هم بپسندید!
بهترین فصل بازدید از گرگان رود
احتمالا شما هم ترجیح میدهید که رودخانه را پر آب و جاندار ببینید. در این صورت بهتر است فصل بهار و تابستان را برای بازدید از گرگان رود انتخاب کنید. در فصل پاییز ممکن است رودخانه به آن اندازه آب نداشته باشد، اما طبیعت اطراف آن زیبایی خاص خودش را دارد و خوبی دیگر آن هم این است که شلوغی بهار و تابستان را ندارد. در فصل زمستان هم به این علت که روخانه کم آب است و هوا هم خیلی سرد است، معمولا کسی به بازدید رودخانه نمیرود. حتما قبل از بازدید شرایط آب و هوایی منطقه را چک کنید تا گرفتار طغیان رودخانه نشوید.
راه دسترسی به گرگان رود
گرگان رود، حدود 200 کیلومتر طول دارد. از کوههای آلاداغ بجنورد سرچشمه میگیرد و درههای پر پیچ و خمی را پشت سر میگذارد و از صحرای کلان، اطراف گرگان، گنبد کاووس، دشت گرگان و شهر آق قلعه رد میشود تا در نهایت در خواجه نفس به دریای خزر میریزد. این که در کجای مسیر این رود از آن بازدید کنید، به انتخاب شماست. ما در اینجا راه دسترسی به سد گلستان که بر گرگان رود قرار گرفته و ارزش تاریخی زیادی دارد را به شما نشان میدهیم. برای پیدا کردن این سد باید از طریق جادهی داشلی برون 12 کیلومتر به سمت شمال شرق گنبد کاووس برانید. در مسیر از تابلوهای راهنما برای پیدا کردن محل دقیق سد استفاده کنید. از آنجایی که فاصلهی گنبد کاووس تا سد زیاد نیست میتوانید از اتومبیل شخصی استفاده کنید یا از آژانسهای مسافربری ماشین کرایه کنید. مسیر دسترسی به سد گلستان جاده خاکی است.
ساعات دسترسی
بهتر است برای امنیت بیشتر، بازدید خود از این رود را در روشنایی روز انجام دهید.
ساعات بازدید از سد گلستان: 8 صبح تا 13 بعد از ظهر / 15 بعد از ظهر تا 22
دانستنیهای قبل از دیدن گرگان رود
- گرگان رود، بزرگترین رودخانهی استان گلستان است. با این که از داخل شهر گرگان نمیگذرد، به آن گرگان رود میگویند. علت این نامگذاری این است که این رود از گنبد کاووس میگذرد که همان گرگان قدیم است. از لحاظ تاریخی به محدودهی جغرافیایی میان گرگان رود تا رود اترک سرزمین گرگان میگفتند.
- گرگان رود در سرچشمه خود و مناطق کوهستانی، شیب تندی دارد، سنگهای کف رودخانه درشتند و آب آن صاف و زلال است. هر چقدر به مناطق پستتر نزدیکتر میشود، شیب کمتر میشود، رسوبات آن ریزتر میشوند و آب آن هم گل آلود میشود. درهی این رود 6 تا 10 متر عمق دارد و در بارانهای سیل آسا کاملا پر آب میشود.
- روی گرگان رود تاکنون 3 سد وشمگیر، گلستان 1 و گلستان 2 ساخته شده. کارشناسان با ادامه سدسازی موافق نیستند چون روی رودهایی مثل گرگان رود که رسوبات زیادی دارند، سدسازی باید به صورت کاملا علمی و ازطرف بالای رود به طرف وسط و سپس در انتها صورت بگیرد تا حجم رسوبات در مرحلهی اول کم شود. این حجم از رسوبات، به سدها آسیب میرساند و عمر مفید آنها را کم میکند.
- گرگان رود در گذشته محل تخم ریزی انواع گوناگونی از ماهیها از جمله ماهیهای خاویاری بوده ولی متاسفانه بعد از بسته شدن سدها، رودخانه حامل آشغال و فاضلاب شهرها و روستاهاست.
- در حاشیه رودخانه، پوشش گیاهی بیشتر از گیاهان خودرو تشکیل شده. کنگر، یونجه، گل نرگس، زنبق و لاله از گیاهانی هستند که در این منطقه رشد میکنند. علفهای اطراف رودخانه برای تغذیه دامها مناسبند.
- گرگان رود، مآندرهای زیادی دارد. مآندر، نام رودی در ترکیه است که پیچ و خمهای زیادی دارد. انقدر زیاد که به پیچ و خم مآندر گفته میشود! بعضی وقتها در اثر فرسایش، یک پیچ از مسیر اصلی رودخانه جدا میشود. در نتیجه مسیر رودخانه مستقیمتر شده و پیچ جدا شده برکهی هلالی شکلی را به وجود میآورد. بعد از انباشته شدن رسوبات در این برکهها، محل بسیار مناسبی برای کشاورزی به وجود میآید که به زبان محلی به آن توقّای میگویند.
راهنمای بازدید از گرگان رود
اگر توانش را دارید، بهترین جایی که میتوانید از گرگان رود بازدید کنید، مکانهایی است که به سرچشمه آن نزدیکتر باشد. هر چقدر از کوهستانها دورتر شویم، ارتفاع آب کمتر و رسوباتش بیشتر میشود.
آب رودخانهی گرگان رود در اوایل مسیر خود بسیار زلال است و رسوبات درشتی دارد.
از بهترین تفریحاتی که در کنار گرگان رود میتوانید داشته باشید، پیک نیک است. زمینهای اطراف رودخانه در خیلی از جاها صاف است و برای برگزاری یک پیک نیک خانوادگی با بازیهای گروهی، خیلی با صفاست. همچنین اگر دنبال گذراندن یک بعد از ظهر آرام و بی حاشیه هستید، میتوانید به ماهیگیری مشغول شوید.
اما از دیدنیهای جالب گرگان رود سد گلستان است. قدمت این سد به زمان اشکانیان باز میگردد. میگویند که این سد همزمان با دیوار بزرگ دفاعی گرگان ساخته شده. این دیوار که بزرگترین دیوار دفاعی جهان بعد از دیوار چین است، برای جلوگیری از حملهی ترکها به طبرستان ساخته شده بود که الان تقریبا تمام بخشهای آن از بین رفته است. سد گلستان در دوران ساسانیان بازسازی شده است.
سد گلستان. زمینهای اطراف این سد که سرسبز و صاف هستند برای پیک نیک خیلی مناسبند.
این سد در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده و سازه اصلی آن از نوع خاکیست. این سد علاوه بر تامین آب مورد نیاز زمینهای کشاورزی، برای تامین آب در موارد اضطراری هم استفاده میشده.
در منطقهی آق قلا، پلی بر روی این رود ساخته شده که یادگار دوران صفوی است. این پل هفتاد متر طول، 30/4 متر عرض و حدود 14 متر ارتفاع دارد و الان هم قابل استفاده است.
پل تاریخی آق قلا. در ساخت این پل از آجر و ملات گچ و آهک ساخته شده است.
امیدواریم قبل از دست رفتن این میراث طبیعی، برای زنده کردن دوباره آن تصمیمهایی گرفته شود. آلوده شدن بیش از حد رودخانه، به بسیاری از گونههای گیاهی و جانوری این منطقه، آسیب میرساند.
خواندن مطالب «ناهارخوران» و «توسکستان» را از دست ندهید.