گنبد جبلیه کرمان

شهر کرمان زمانی از مهم‌ترین شهرهای تجاری ایران بود و امروزه منبعی از سازه‌های تاریخی است. در دوره‌های مختلف، کرمان توسط پادشاهان مختلف به عنوان پایتخت کشور نیز منتسب شده است. همین موضوع نیز باعث شده تا بناهای مهمی در این منطقه ساخته شود. گنبد جبلیه از آثار تاریخی اسرار آمیز کرمان است که تاکنون هیچ تاریخ تاریخ شناسی نتوانسته تاریخ دقیق ساخت این بنا را دریابد. حتی افراد بومی این منطقه نیز با وجود افسانه‌های زیاد پیرامون این بنا تاریخ دقیقی برای ساخته شدن این بنا در افسانه‌های خود ندارد.
گنگ بودن یک اثر تاریخی به جذابیت‌های آن می‌افزاید. به همین دلیل از قرن‌ها پیش تاکنون این گنبد زیبا در کانون توجه تاریخ شناسان و باستان شناسان است. علاوه بر قشر محقق، گردشگران نیز به بناهای اسرار آمیز علاقه زیادی دارند. از این رو هر سال تعداد زیادی توریست از سراسر ایران و جهان به دیدن گنبد جبلیه کرمان می‌روند. اگر شما هم عاشق ماجراجویی‌های تاریخی هستید، در سفر به کرمان حتماً برنامه‌ای برای بازدید از این گنبد تنظیم کنید. در ادامه شما را با اسرار بیشتری از گنبد جبلیه کرمان آشنا خواهیم کرد؛ با اسمارتیز همراه باشید.

بهترین زمان برای دیدن گنبد جبلیه

گنبد جبلیه پس از مرمت و بازسازی، ارزش بیشتری برای صنعت توریسم کرمان پیدا کرد. به همین دلیل شهرداری کرمان تصمیم گرفت در اطراف این اثر تاریخی ارزشمند امکانات بیشتری برای بازدیدکنندگان فراهم کند. امروزه گنبد جبلیه در میانه یک تفرجگاه زیبا و جنگل مصنوعی که جنگل قائم نام دارد قرار گرفته است. برای بهره بردن از تمامی امکانات این تفرجگاه و بازدید از گنبد جبلیه بهترین زمان فصل بهار و تابستان است. به خصوص اواسط بهار یعنی اردیبهشت تا آخر تابستان است.
هرچند در اواسط تابستان به خصوص ماه مرداد هوای کرمان کمی گرم است، اما بازهم این منطقه آب و هوای بسیار خوبی دارد. اگر در تابستان اواسط ماه شهریور را برای سفر خود انتخاب کنید، لذت مضاعفی از آب و هوای منطقه نسیبتان خواهد شد.

آدرس و راه‌های دسترسی به گنبد جبلیه

آدرس: استان کرمان، شهر کرمان، خیابان شهدا
گنبد جبلیه در شرقی‌ترین منطقه کرمان و نزدیک به دو قبرستان صاحب الزمان و سید حسین قرار دارد. خوشبختانه با اینکه این گنبد از مرکز شهر فاصله زیادی دارد اما دسترسی به آن ساده است. برای رفتن به گنبد جبلیه کافی است خود را به خیابان شریعتی برسانید. این خیابان شما را مستقیماً به خیابان شهدا هدایت می‌کند. خیابان‌های اطراف میدان شهدا مانند خیابان شهید اخلاقی، بولوار شهید باهنر و خیابان انقلاب نیز مستقیماً به خیابان شهدا راه دارند. خیابان شهدا را تا رسیدن به بزرگراه آیت الله خامنه‌ای ادامه دهید تا به گنبد جبلیه برسید.
دسترسی با وسایل نقلیه عمومی: متاسفانه نزدیک به گنبد جبلیه ایستگاه اتوبوس وجود ندارد. در واقع نزدیک‌ترین ایستگاه اتوبوس به این مکان ایستگاه میدان شهدا در ابتدای این خیابان است. برای دسترسی به این خیابان با وسیله نقلیه عمومی تنها انتخاب تاکسی است.

هزینه بلیط و ساعات دسترسی

هزینه بلیط: برای بازدید از گنبد جبلیه کرمان نیازی به تهیه بلیط نیست و شما می‌توانید هر زمان از روز که خواستید به دیدن این بنای سنگی زیبا بروید.
ساعات دسترسی: برای دیدن نمای خارجی بنای گنبد جبلیه 24 ساعت شبانه روز را وقت دارید و محدودیتی برای آن اعمال نشده است. اما برای دیدن داخل ساختمان روزهای تعطیل سال درهای این بنا نیز بسته هستند. پس بهتر است قبل از رفتن به گنبد جبلیه باز بودن آن را از طریق گوگل چک کنید.

دانستنی‌های گنبد جبلیه

گنبد جبلیه کرمان سوژه خوبی برای داستان پردازی شده است. محلی‌های این منطقه نیز داستان‌ها و افسانه‌های مختلف مطرح می‌کنند و هرکدام نیز برای خود شواهدی برای اثبات ادعاهای خود دارند. از تاریخ ساخته شدن بنا گرفته تا نحوه ساخته شدن و نوع مصالح آن هرکدام افسانه‌های جالبی دارند. در ادامه به برخی از این افسانه‌ها، حقایق و نکات جالب در مورد گنبد جبلیه کرمان اشاره می‌کنیم.
•    از شگفتی‌های بنای گنبد جبلیه  این است که تماماً از سنگ ساخته شده است. ترکیب سنگ لاشه با ملات گچ و آهک باعث شده تا با گذشت بیش از یک قرن از ساخت این بنا و نیز وجود سیل و بلایای طبیعی بازهم سالم و استوار بماند.
•    برخی از محلی‌ها در افسانه‌های خود می گویند که برای ساخت این بنا از شیر شتر استفاده کرده‌اند و دلیل استقامت آن نیز همین موضوع بوده است. البته برخی از باستان شناسان نیز این موضوع را قبول دارند.
•    در مورد تاریخ ساخت این بنا شک و شبهه‌های بسیاری وجود دارد. اما از کشفیاتی که اکثر تاریخ شناسان بر سر آن توافق کرده‌اند این است که احتمالاً گنبد جبلیه در اواخر دوران ساسانی و یا اوایل دوره اسلام در ایران ساخته شده است.
•    گنبد جبلیه کرمان به گنبد گبری نیز مشهور است. وجود نام گبری در تاریخچه نام‌های این گنبد باعث شده تا محققان تاریخ ساخت این بنا را قبل از اسلام در نظر بگیرند. البته برخی نیز معتقدند پس از اسلام معماران این بنا را با الهام از معماری سلجوقی ساخته‌اند.
•    این گنبد برای اولین بار در دوره سلجوقی و به دستور محمد ابن الیاس بازسازی شد. پس از عوض شدن حاکمیت این گنبد چند سالی به حال خودش رها شد و قسمت‌هایی از آن نیز از بین رفت. اما در سال‌های 1900 میلادی که کنسولگری انگلیس در کرمان احداث شد این بنا نیز اهمیت دوباره خود را پیدا کرد.
•    در مورد اینکه گنبد جبلیه به چه هدفی ساخته شده نیز نظریه‌های زیادی وجود دارد. عده‌ای می گویند این مکان در گذشته یک آتشکده بوده است. اما نوع معماری آن با معماری آتشکده‌ها مطابقت ندارد. عده‌ای نیز معتقدند که این بنا آرامگاه زرتشتان بوده و متعلق به اواخر دوره ساسانی است.
•    در دوره‌های مختلف سنگ قبرهای متعددی در این بنا کشف شده است که ادعای آرامگاه بودن گنبد جبلیه را اثبات می‌کند. جالب است بدانید کوچکترین سنگ قبر کرمان در سال 1377 در این مکان کشف. این سنگ قبر که حالت کتیبه دارد، ابعادی حدود 26 در 27 سانتی متر را دارد.
•    گنبد جبلیه سال‌هاست که به موزه سنگ تبدیل شده است. آثار موجود در این موزه نیز کتیبه‌های قدیمی که در همین مکان و یا در شهرهای اطراف کرمان یافت شده می‌باشد. تعداد سنگ‌ها و کتیبه‌های کشف شده در این گنبد به 120 قطعه می‌رسد.
•    قدیمی‌ترین کتیبه‌ای که در موزه سنگ گنبد جبلیه نگهداری می‌شود "مسجد آبدار" نام دارد و متعلق به اشکان رابر است. این کتیبه در ارتفاعات شمالی شهر رابر آبادی آبدر اشکان یافت شده است. این کتیبه متعلق به سال 425 هجری قمری است.
•    معماری منحصر به فرد گنبد جبلیه به شکل یک 8 ضعلی است. در هر ضلع این بنا نیز یک در به عرض دو متر وجود داشته که اکنون به منظور حفظ بنا تنها یک در آن باز است. سقف این بنا از آجر ساخته شده و روی آن نیز با گچبری های زیبا تزئین شده است.
•    گنبد جبلیه در سال 1316 توسط وزارت فرهنگ در فهرست آثار ملی قرار گرفت. برای دیدن گنبد جبلیه بهتر است قبل از ورود به آن کمی بیشتر به اعجازهای نمای بیرونی این بنا دقت کنید. زیرا بیشتر زیبایی بنا بیرون از آن متمرکز شده است. داخل بنا ساده طراحی شده است و دیدن آن زیاد وقت نمی‌گیرد، اما آنچه در داخل گنبد جبلیه جلب توجه می‌کند کتیبه‌ها و سنگ نوشته‌های زیبا و قدمتی آن هستند.
از آنجا که در اطراف گنبد چند پارک جنگلی وجود دارد، شما می‌توانید وسایل پیکنیک خود را آماده کنید و برای یک نیم روز سفر در تاریخ کرمان را همراه با پیکنیک در طبیعت تجربه کنید. پس از دیدن گنبد جبلیه می‌توانید به سراغ دیدنی‌های اطراف آن نیز بروید.
قلعه اردشیر کرمان فاصله زیادی با گنبد جبلیه ندارد و شما می‌توانید در مسیر برگشت خود از این سازه تاریخی نیز دیدن کنید. علاوه بر مکان‌های تاریخی، جنگل‌ها و دیدنی‌های دیگر مانند جنگل قائم، بام کرمان، پیست موتور سواری و استخر ستاره‌ای نیز نزدیک گنبد جبلیه هستند که می‌توانید از آن‌ها دیدن کنید.

قصد سفر به کرمان را دارید؟ مطالب «جاهای دیدنی کرمان» و «رستوران های کرمان» را از دست ندهید.